Amplituner Yamaha, Denon, Sony – nie stroi stacji radiowych, brak odbioru FM/AM, usterka tunera

Pytanie

Amplituner nie stroi stacji radiowych

Odpowiedź Sztucznej Inteligencji

Bezpośrednia odpowiedź na pytanie

• 90 % usterek braku strojenia wynika z: (1) braku/nieprawidłowego podłączenia anteny, (2) niewłaściwych ustawień tunera (pasmo, krok strojenia, mute), (3) zakłóceń lub zbyt słabego sygnału.
• Gdy te elementy są wykluczone, przyczyną jest najczęściej awaria bloku tunera – uszkodzenie syntezy PLL, kwarcu odniesienia lub zasilania sekcji RF/IF.
• Postępuj według procedury „od najtańszego do najdroższego”: sprawdź antenę → reset i aktualizacja → pomiary napięć → serwis.

Szczegółowa analiza problemu

1. Czynniki zewnętrzne

1.1 Antena FM/AM

• Antena musi być podłączona do gniazda 75 Ω (FM) lub zacisków pętli (AM).
• Sprawdź ciągłość kabla (omomierzem) i stan wtyku; 1-2 Ω oznacza zwarcie, ∞ Ω przerwę.
• W pomieszczeniach o tłumieniu >15 dB (piwnica, żelbet) zalecana jest antena zewnętrzna lub aktywna o wzmocnieniu 15–20 dB.

1.2 Poziom sygnału i zakłócenia

• Porównaj odbiór na prostym radiu przenośnym – jeżeli również jest słaby, winna jest propagacja.
• Odsuń amplituner od routerów Wi-Fi, zasilaczy impulsowych i LED-ów (widmo impulsowe 50 kHz–30 MHz potrafi „przytkać” front tunera).

2. Ustawienia i firmware

2.1 Źródło i pasmo – wciśnij „TUNER”, wybierz FM lub AM.
2.2 Krok strojenia „Tuning step” – Europa: FM 50 kHz, AM 9 kHz. Błędny krok uniemożliwi zablokowanie PLL.
2.3 Funkcja „FM Mode / Muting” – przy słabym sygnale wyłącz muting, aby usłyszeć szum no-carrier.
2.4 Reset do ustawień fabrycznych – w wielu modelach SONY: POWER OFF → przytrzymać „POWER” 5 s → „CLEAR“/ „INITIALIZE”.
2.5 Aktualizacja firmware (jeśli amplituner ma port USB/LAN). U Yamaha RX-V i Denon AVR serwisy notują poprawę stabilności PLL po aktualizacji z 2022 r.

3. Test strojenia

3.1 AUTO SCAN – brak zatrzymania = sygnał < ≈26 dB µV lub uszkodzona synteza.
3.2 MANUAL TUNE – wpisz częstotliwość lokalnej stacji (np. 99,5 MHz). Obserwuj:

• wskaźnik siły sygnału (RSSI)
• symbol „STEREO” / „RDS”
  Brak zmian ► sekcja RF nie pracuje; RSSI skacze ► antena/zakłócenia.

4. Diagnostyka serwisowa (podstawowe pomiary)

Najczęstsze elementy awaryjne:

• kondensatory SMD 10 µF/6,3 V w zasilaniu tunera (wysychają → ripple → niestabilna PLL);
• kwarc 20/24/32 MHz (pęknięcie mechaniczne);
• układy scalone Si470x, NXP TEF668x – przegrzane lutowaniem Pb-free (zimny lut).

5. Typowe scenariusze

A. Urządzenie kilka lat nieużywane → elektrolity w torze IF wyschły, RSSI = 0.
B. Burza / przepięcie sieciowe → uszkodzone wejście ESD na gnieździe 75 Ω.
C. Aktualizacja firmware → błąd w EEPROM, krok strojenia resetuje się na 100 kHz (USA).

Aktualne informacje i trendy

• Coraz więcej amplitunerów AV (Denon 2023, Yamaha 2024) oferuje zamiast klasycznego tunera hybrydowy moduł FM + DAB+ lub rezygnuje z radia FM na rzecz wewnętrznych serwisów strumieniowych (TuneIn, Spotify Connect).
• Obniżona dostępność układów SiLabs Si470x / Si473x (EoL 2023) powoduje, że producenci przechodzą na moduły NXP SAF360x, a starsze modele gorzej dostępne są w serwisie.
• Firmware OTA umożliwia poprawę czułości poprzez zmianę parametrów AGC; warto sprawdzić aktualizacje producenta.

Wspierające wyjaśnienia i detale

• Synteza PLL (Phase-Locked Loop) w tunerze blokuje się tylko wtedy, gdy sygnał odniesienia (kwarc) jest stabilny ±50 ppm; każdy dryft → brak „lock” → radio „milczy”.
• Funkcja „Muting” działa jak squelch w radiotelefonie – jeśli RSSI < progu, audio jest wyciszone.

Aspekty etyczne i prawne

• Modyfikacja stopnia wejściowego (np. wzmacniacz antenowy >20 dB) może powodować intermodulację i naruszać normę EN 55032 – grozi to emisją zakłóceń.
• Samodzielna naprawa bez odłączenia od sieci ~230 V stwarza ryzyko porażenia (sekcja zasilacza nie jest separowana od sieci).
• Utylizując uszkodzony sprzęt należy stosować zasady WEEE (Dyrektywa 2012/19/UE).

Praktyczne wskazówki

1. Krótki test – wepnij w gniazdo FM 75 Ω ~60 cm przewodu miedzianego; jeśli pojawi się szum/stacja, problem to antena.
2. Jeżeli urządzenie ma w menu „Diagnostics → FM RSSI”, zapisz wartość dB µV dla stacji testowej, porównaj po zmianie anteny.
3. Pomiar napięć multimetrem – różnica > ±5 % od wartości w serwisówce kwalifikuje sekcję zasilania do naprawy.
4. Przy wymianie kondensatorów wybierz ESR < 0,1 Ω, 105 °C, low-impedance.
5. Po lutowaniu układów RF zawsze wykonaj ponowną kalibrację toru IF (pokrętło cewki T501/T502 – heterodyna) – bez miernika Deviation Meter nie przekręcaj więcej niż 5°.

Ewentualne zastrzeżenia lub uwagi dodatkowe

• Bez podania konkretnego modelu amplitunera nie można wskazać dokładnej lokalizacji punktów testowych i procedury resetu.
• W starszych amplitunerach analogowych (pokrętło strojenia) mogą wystąpić zupełnie inne usterki (poluzowana linka, rozstrojony generator lokalny).

Sugestie dalszych badań

1. Studium dokumentacji serwisowej swojego modelu – sekcje „Tuner Adjustment” i „Voltage Chart”.
2. Lektura not aplikacyjnych NXP AN10336 (diagnostyka TEF668x) oraz Silicon Labs AN230 (AM/FM Receiver Layout).
3. Monitorowanie forów (np. elektroda.pl, hifiengine.com) pod kątem typowych wad fabrycznych dla danego modelu.
4. Rozważ modernizację do tunera DAB+ lub streamera sieciowego, jeśli w twojej okolicy emisja FM jest wygaszana.

Krótkie podsumowanie

Brak strojenia stacji to najczęściej kwestia anteny, konfiguracji lub zakłóceń. Gdy te przyczyny zostaną wykluczone, należy zbadać zasilanie i syntezę PLL tunera – tu zwykle leży awaria. Pomiary napięć, sprawdzenie kwarcu i kondensatorów pozwolą potwierdzić usterkę. Jeśli nie dysponujesz sprzętem pomiarowym, oddanie amplitunera do serwisu z opisem wykonanych testów skróci czas i koszt naprawy.