Apc jak ładowac całkiem rozładowane
‐ UPS-y APC z reguły nie podejmą ładowania, jeśli napięcie akumulatora spadło poniżej ok. 10,5 V (dla modułu 12 V AGM/VRLA).
‐ Najpewniejsza procedura: wyjąć akumulator, „podbić” go zewnętrzną, mikroprocesorową ładowarką z trybem AGM/odsiarczania do ≥ 11,5 V, a następnie dokończyć ładowanie wewnątrz UPS-a przez 24–48 h.
‐ Jeśli akumulator nie przyjmuje ładunku, jest spuchnięty lub ma > 4–5 lat → wymienić na nowy moduł RBC i zutylizować stary zgodnie z przepisami.
Rozpoznanie typu i stanu akumulatora
• Większość modeli APC stosuje bezobsługowe akumulatory ołowiowo-kwasowe AGM (VRLA) 12 V, 7–18 Ah.
• Głębokie rozładowanie (< 10,5 V) prowadzi do nieodwracalnego siarczanowania i blokady wewnętrznej ładowarki UPS.
Diagnostyka krok po kroku
a) Odłącz UPS od sieci i obciążenia.
b) Otwórz komorę baterii, oceń wizualnie (brak wybrzuszeń, wycieków, korozji).
c) Zmierz napięcie spoczynkowe:
– > 12,4 V → zwykłe doładowanie w UPS;
– 10,5–12,4 V → UPS może ładować, lecz wolno;
– 5–10,5 V → konieczne wstępne ładowanie zewnętrzne;
– < 5 V → wysokie ryzyko uszkodzenia, zwykle wymiana.
Procedura wstępnego ładowania (jeśli V < 10,5 V)
• Użyj inteligentnej ładowarki 12 V AGM z funkcją „recovery/desulfation”.
• Prąd: 0,05–0,1 C (dla 7 Ah ≈ 0,35–0,7 A).
• Ładuj do uzyskania min. 11,5 V (przy odłączonej ładowarce po 30 min spoczynku).
• Kontroluj temperaturę (< 40 °C) i prąd końcowy – nadmierny wzrost oznacza zwarcie wewnętrzne.
Dokończenie w UPS
• Włóż akumulator, podłącz UPS do sieci (OFF/Stand-By).
• Czas: 12–24 h do 90 %, 24–48 h do pełna (zależnie od modelu i ładunku ładowarki).
• Wykonaj autotest i próbę pod obciążeniem 20–30 % mocy.
Kiedy wymieniać, a nie ładować
• Akumulator ma > 4–5 lat lub pojemność spadła poniżej 60 % nominalnej.
• Pojawia się wybrzuszenie, nienaturalne ciepło lub ładowarka zgłasza błąd.
• Napięcie nie rośnie powyżej 10 V mimo 2-3 h ładowania prądem 0,1 C.
Teoria w tle
• Siarczanowanie: PbSO₄ krystalizuje na płytach ołowianych, rośnie rezystancja wewnętrzna → ładowarka ogranicza prąd.
• Blokada startu ładowarki w UPS (typowy próg 9–11 V) chroni elektronikę przed przeciążeniem i zapłonem gazów.
‐ Nowoczesne APC Smart-UPS „SMX/SRT” raportują procent naładowania i rezystancję akumulatora w chmurze EcoStruxure.
‐ Coraz częściej stosuje się wkład RBC-Li-Ion (np. SRTL-Li), który toleruje głębsze rozładowania i ma 2-3× dłuższą żywotność.
‐ Producenci ładowarek (CTEK, NOCO) wprowadzają algorytmy „Recond/Repair” z impulsami 15-16 V do odsiarczania ‑ zalecane tylko poza urządzeniem.
‐ Prąd 0,1 C oznacza 10 % pojemności akumulatora (dla 9 Ah → 0,9 A).
‐ UPS ładuje typowo prądem 0,05 C, stąd długie czasy.
‐ Analogicznie do „rozruchu z kabli” w aucie – trzeba najpierw przywrócić minimalne napięcie, by elektronika „zobaczyła” akumulator.
‐ Utylizacja zużytych akumulatorów SLA jest obowiązkowa (DYREKTYWA 2006/66/WE; w PL Dz.U. 2015 poz. 312).
‐ Nie wolno wyrzucać do odpadów komunalnych; punkty zbiórki lub sprzedawca akumulatorów ma obowiązek przyjąć stary.
‐ Trzymaj UPS permanentnie pod siecią; brak ładowania > 3 mies. przyspiesza siarczanowanie.
‐ Co 6 mies. uruchom autotest lub rozładuj do 50 % i doładuj (ćwiczenie chemii).
‐ Temperatura pracy 20–25 °C podwaja żywotność w porównaniu z 35 °C.
‐ Odzyskanie głęboko rozładowanego akumulatora nie przywróci pełnej pojemności – zwykle zostaje 60–80 %.
‐ Niektóre tanie ładowarki impulsowe nie „widzą” akumulatora < 2 V – wtedy wymagany jest laboratoryjny zasilacz z ograniczeniem prądu.
‐ Zbyt agresywne „boostowanie” > 14,7 V może spowodować wydzielenie wodoru i rozerwanie zaworów VRLA.
‐ Porównanie koszt-cykl dla zamienników AGM vs. moduły LiFePO₄ do UPS-ów.
‐ Monitorowanie impedancji akumulatora (ESR) w czasie rzeczywistym – implementacje IoT.
‐ Wpływ profilu obciążenia serwerowni na tempo degradacji akumulatorów.
Całkowite rozładowanie akumulatora UPS APC blokuje ładowarkę wewnętrzną. Minimalnie dobij napięcie zewnętrzną, inteligentną ładowarką (0,05–0,1 C) do ≥ 11,5 V, potem dokończ w UPS przez 24–48 h. Jeżeli akumulator jest stary, spuchnięty lub nie przyjmuje ładunku – wymień na nowy RBC. Zapobiegawczo trzymaj UPS pod siecią, testuj co pół roku i zachowuj temperaturę 20–25 °C, aby uniknąć podobnych problemów w przyszłości.
