przebieg paska wielorowkowego
Kluczowe punkty
• Interwał wymiany: 90–120 kkm / 4–5 lat
• Kontrola wzrokowa: co 30 kkm lub przy każdym przeglądzie
• Schemat biegu paska: inny dla każdego silnika – sprawdź kod silnika i diagram producenta
• Wymieniając pasek, skontroluj i często wymień napinacz i rolki prowadzące
Pasek wielorowkowy (serpentine belt, PK) przenosi moment z koła pasowego wału korbowego na:
• alternator (ładowanie),
• sprężarkę klimatyzacji,
• pompę wspomagania (wersje hydrauliczne),
• czasem pompę cieczy chłodzącej lub dodatkowe agregaty (np. pompy próżniowe).
Układ obejmuje również:
• automatyczny napinacz sprężynowo-hydrauliczny,
• jedną lub kilka rolek prowadzących,
• sprzęgło jednokierunkowe (OWC) alternatora w nowszych silnikach.
Przykładowo, dla A4 B7 1.8 T (BFB/BWE):
Silniki 2.0 TDI (CAHA, CJAA) mają dodatkową rolkę odwracającą i inny kąt opasania kompresora A/C. Zmiana wyposażenia (np. brak klimy) modyfikuje trasę i długość paska.
Diagramy można znaleźć w:
• programie ETKA/ETOS (VAG),
• PelicanParts, moowiring.com – linki w sekcji „Aktualne informacje”.
Badania Gates, ContiTech i Dayco pokazują, że współczesne paski EPDM zachowują parametry do 160 000 km, ale po 90–120 kkm wskaźnik zużycia (crack-rate, glazing) gwałtownie rośnie. Dlatego grupy VAG, PSA i Mercedes przyjęły 120 kkm jako granicę wymiany lub 5 lat kalendarzowych.
Czynniki skracające trwałość:
• wycieki oleju/płynu chłodniczego (czynnik chemiczny),
• wysoka temperatura pracy (>130 °C przy turbinach),
• uszkodzone sprzęgło alternatora – drgania skrętne,
• utrata siły napinacza (zmęczenie sprężyny).
Typowe objawy zużycia: pisk przy starcie lub obciążeniu, luz poprzeczny >10 mm, pęknięcia >3/mm² na 10 cm paska, wykruszony EPDM w rowkach.
Wymiana paska bez opuszczania silnika wymaga: klucza 17-19 mm do napinacza, blokady (pręt Ø5 mm), znakuwania trasy. Zalecana jest wymiana zestawem: pasek + napinacz + rolki (koszt 400–600 PLN dla OE). Moment dokręcenia rolki napinacza w silnikach 1.9/2.0 TDI: 45 Nm; w benzynowych 1.8 T / 2.0 TFSI: 50 Nm.
• EPDM nowej generacji (Gates Micro-V Horizon, Conti CT-ECO²) oferują deklarowaną żywotność 240 kkm, lecz producenci OE nie zmienili interwałów serwisowych – nadal 120 kkm.
• Coraz częściej montuje się napinacze adaptacyjne z tłumieniem drgań (INA FEAD Damper), redukujące obciążenie alternatora i pomp.
• W napędach Mild-Hybrid 48 V pojawiają się paski o podwyższonej odporności na udary (pobór do 12 kW przez rozruszniko-alternator).
• Różnica między paskiem PK a klasycznym klinowym: profil 60°-95°, szerokość 4–6 mm/rowek, liczba rowków oznacza się literą (np. 6PK1125 – 6 rowków, 1125 mm długości).
• Sprzęgło jednokierunkowe alternatora (OWC/OWD) odciąża pasek przy nagłej zmianie obrotów; jego zatarcie powoduje pisk i drgania podobne do ślizgającego się paska.
• Produkcja tanich zamienników o niepewnym składzie gumy może skrócić żywotność układu; stosowanie części OE lub renomowanych (Gates, INA, Conti) minimalizuje ryzyko awarii na drodze.
• W UE obowiązuje dyrektywa 2000/53/WE (ELV) – zutylizowany pasek i elementy gumowo-metalowe należy oddać w punkcie zbiórki odpadów motoryzacyjnych.
• Brak uniwersalnego schematu – dla A4 B8 2.0 TFSI stosuje się dwa różne paski (6PK1113 lub 6PK1130) w zależności od wyposażenia.
• Silniki 3.0 TDI mają dwa paski: krótki do pompy wody + alternatora i długi do reszty osprzętu.
• Niektóre warsztaty stosują spray „belt-dressing”; poprawia przyczepność tylko doraźnie i przyspiesza degradację gumy EPDM.
• Analiza wibracyjna (FFT) napędu FEAD w silnikach z funkcją Start-Stop – ocena wpływu dynamicznych obciążeń na żywotność paska.
• Zastosowanie pasów aramidowych w układach 48 V – badanie odporności na skokowe obciążenia do 150 N·m.
• Porównanie skuteczności napinaczy hydraulicznych vs. sprężynowych w redukcji drgań skrętnych.
Prawidłowy przebieg (zarówno trasa, jak i przebieg kilometrowy) paska wielorowkowego jest krytyczny dla niezawodnej pracy Audi A4. Kontroluj stan paska co 30 000 km, wymieniaj komplet (pasek + napinacz + rolki) co 90–120 000 km lub 4-5 lat. Zawsze posługuj się schematem odpowiadającym kodowi silnika, a podczas wymiany zwracaj uwagę na sprzęgło alternatora i osiowość kół pasowych. Dzięki temu unikniesz piszczenia, niespodziewanych awarii i przedłużysz żywotność osprzętu.