Który bespiecznik jest od obrysowek w naczepie scania500
‐ W zdecydowanej większości ciągników Scania serii R/S/P/G 500 (tzw. NTG, produkcja od 2016 r.) oświetlenie obrysowe naczepy zabezpieczają dwa bezpieczniki w głównej skrzynce bezpieczników pojazdu:
• F58 – 10 A ‑ oświetlenie obrysowe/lewe światła pozycyjne naczepy
• F59 – 10 A ‑ oświetlenie obrysowe/prawe światła pozycyjne naczepy
‐ Skrzynka znajduje się w desce rozdzielczej po stronie pasażera, za uchylną osłoną.
‐ W starszych rocznikach (lub innych wariantach skrzynki) mogą występować numery F54/F55 lub zbiorczy zabezpieczający 30 A. Zawsze zweryfikuj oznaczenie z diagramem na pokrywie skrzynki lub w instrukcji obsługi.
Układ zasilania lamp obrysowych
• Zasilanie 24 V wypuszcza ciągnik przez gniazdo 15-pin ISO 12098:
– PIN 5 → strona prawa obrys/pozycja
– PIN 7 → strona lewa obrys/pozycja
• Każda strona ma osobny bezpiecznik, co pozwala ograniczyć skutki zwarcia tylko do jednej burty.
Topologia bezpieczników w Scania NTG
• Główna centrala elektryczna FPC (Fuse & Power Center) jest podzielona na rzędy A–D.
• Bezpieczniki 58 i 59 znajdują się zwykle w rzędzie C lub D (zależnie od wyposażenia).
• Nominalny prąd 10 A pokrywa wszystkie markery LED i żarówki pozycyjne naczepy z odpowiednim zapasem (typowe obciążenie ~3–4 A/stronę).
Możliwe warianty numeracji
• Scania serii 4 i wczesnej 5-ki: F54/F55 lub F37/F38 (oznaczone „Trailer side lamps L/R”).
• Niektóre wersje eksportowe: dodatkowy główny bezpiecznik 30 A oznaczony „Trailer marker master”.
• Naczepy produkowane do ok. 2010 r. potrafią mieć we własnej skrzynce bezpieczniki F7/F8 (5–10 A) – dotyczy to sytuacji, gdy producent naczepy dublował zabezpieczenia.
Diagnozowanie braku świateł obrysowych
a) Sprawdź F58/F59 wizualnie i miernikiem (ciągłość) – wymień na identyczny amperaż.
b) Zmierz napięcie na pinach 5 i 7 gniazda ISO 12098 przy włączonych pozycjach. Brak 24 V = problem w ciągniku.
c) Jeżeli napięcie jest, sprawdź „spiralę” (przewód zwijany) – typowa przyczyna przerw.
d) Na naczepie skontroluj skrzynkę przyłączeniową i wiązki; w nowszych naczepach moduł EBS/ABS może elektronicznie odcinać zwarciowy obwód (brak tradycyjnego bezpiecznika).
Teoretyczne podstawy
• Bezpiecznik topikowy działa zgodnie z I²t – prąd powyżej dopuszczalnej wartości powoduje nagrzanie i przepalenie drutu.
• Rozdzielenie lewa/prawa redukuje ryzyko całkowitej utraty oświetlenia pozycyjnego, co jest wymagane normą UNECE R48 oraz ISO 13216.
‐ Od MY2021 Scania stopniowo wprowadza elektroniczne wyłączniki półprzewodnikowe (smart fuses) w modułach VCBM; tradycyjne F58/F59 mogą w kolejnych latach zniknąć.
‐ W naczepach z inteligentnym EBS (Wabco i Knorr iEBS) funkcję bezpiecznika przejmuje sterownik – odcięcie skutkuje błędem w pamięci DTC.
‐ Jeśli przepala się jeden konkretny bezpiecznik, sprawdź w pierwszej kolejności lampy LED zintegrowane z bocznymi odblaskami – uszkodzona elektronika potrafi zwarć linię „marker” do masy.
‐ Pamiętaj, że brak jednej obrysówki = mandat i „niesprawny pojazd” podczas kontroli ITD.
‐ Modyfikacja instalacji oświetleniowej bez homologowanych komponentów łamie przepisy UNECE R48 oraz polskiego PoRD.
‐ Przy każdej ingerencji odłącz akumulator – ryzyko zwarcia 24 V może doprowadzić do pożaru.
‐ Numery bezpieczników mogą się różnić, gdy kabina ma dodatkową skrzynkę „Body builder box”.
‐ W niektórych specyfikacjach skandynawskich stosuje się moduł LCM-TR, który sam monitoruje prąd; przepalenie klasycznego bezpiecznika nie wystąpi.
‐ Analiza możliwości retrofitu elektronicznych bezpieczników półprzewodnikowych do starszych Scanii.
‐ Badanie wpływu przeciążeń dynamicznych (przewody długie, LED) na żywotność bezpieczników 10 A.
‐ Studium porównawcze skuteczności modulowanego zasilania PWM (stosowanego w nowych Scaniach) na trwałość lamp LED w naczepach.
Bezpieczniki od obrysówek naczepy w Scanii 500 to w 90 % przypadków F58 (lewa) i F59 (prawa) – 10 A, umieszczone w głównej skrzynce bezpieczników w desce rozdzielczej po stronie pasażera. Sprawdzenie i ewentualna wymiana tych bezpieczników, a następnie kontrola gniazda 15-pin i przewodu spiralnego, rozwiązuje większość usterek. Jeśli bezpieczniki są całe, problem należy szukać w wiązce naczepy lub modułach EBS.