Błąd A61 w termach gazowych Junkers – co oznacza?

Pytanie

Terma gazowa Junkers blad A 61 co to za blad?

Odpowiedź Sztucznej Inteligencji

Bezpośrednia odpowiedź na pytanie

• Błąd A 61 w typowych termach gazowych Junkers (zwłaszcza serii z wentylatorem – WR…, Hydro/MaxxPower, typu „turbo”) sygnalizuje brak prawidłowego sygnału prędkości wentylatora lub zakłócenie w układzie odprowadzania spalin.
• Urządzenie wyłącza palnik, aby zapobiec cofnięciu spalin do pomieszczenia.

Kluczowe punkty
• Najczęściej – uszkodzony, zablokowany albo zanieczyszczony wentylator spalin.
• Alternatywnie – zatkany przewód spalinowy, uszkodzony czujnik ciągu lub przerwa w okablowaniu tachometru wentylatora.
• W nielicznych modelach kotłów kondensacyjnych Bosch/Junkers kod „A61-1xxx” może dotyczyć braku komunikacji BUS EMS 2 lub armatury gazowej – dlatego zawsze należy podać dokładne oznaczenie urządzenia.

Szczegółowa analiza problemu

1. Jak sterownik kontroluje pracę wentylatora

   • Wentylator (AC lub EC) ma wbudowany czujnik Halla/tachometr.
   • Płyta główna generuje napięcie zasilające (najczęściej 230 V AC lub 24 V DC) i oczekuje impulsów tacho.
   • Brak impulsów w zadanym czasie (~5 s) powoduje przejście w stan awaryjny i zapis kodu A61.

2. Typowy łańcuch przyczyn
   a) Strona mechaniczna
   • Zablokowane łopatki – kurz, sadza, liście, pajęczyny.
   • Zużyte łożyska – podniesione tarcie, rozruch się nie udaje.
   • Deformacja wirnika po przegrzaniu lub uderzeniu.
   b) Strona elektryczna
   • Przerwane przewody zasilające/tacho (wibracje, gryzonie, korozja złącz).
   • Spalony triak / przekaźnik na płycie powodujący brak zasilania.
   • Uszkodzony czujnik Halla – impulsy obecne tylko sporadycznie → błąd losowy.
   c) Strona instalacyjna
   • Niedrożny komin ∴ wentylator przechodzi na przeciążenie, prąd wzrasta, sterownik wyłącza.
   • Nieprawidłowy ciąg (silny wiatr, zatkana kratka czerpni w systemie powietrze-spaliny).

3. Procedura diagnostyczna (wykonuje wyłącznie serwisant z uprawnieniami gazowymi)

   1. Wizualnie sprawdzić łopatki i drożność kanału spalin.
   2. Ręcznie zakręcić wirnikiem – ma obracać się bez oporu.
   3. Zmierzyć napięcie zasilania wentylatora podczas startu (oscyloskop lub TrueRMS).
   4. Oscylografować sygnał tacho – >5 Vp-p, 2…200 Hz zależnie od modelu.
   5. Jeżeli zasilanie i tacho OK → założyć manometr różnicowy / anemometr do kontroli ciągu.
   6. Gdy brak sygnału tacho – wymiana wentylatora lub samego sensora (o ile dostępny).

4. Typowe parametry referencyjne (dla najczęstszych wentylatorów Bosch-Junkers)

   • Napięcie robocze: 230 V AC (klasa F) | Prąd 0,15…0,35 A.
   • Obroty nominalne: 2500…3600 rpm.
   • Sygnał tacho: otwarty kolektor, 2 impulsy/obrót.

5. Skutki ignorowania błędu

   • Cofanie się spalin → groźba zatrucia CO.
   • Przegrzewanie komory spalania i wymiennika.
   • Niestabilny płomień → możliwość przepalenia elektrod lub wzrost zużycia gazu.

Aktualne informacje i trendy

• Nowe generacje term stosują wentylatory EC z magistralą LIN/Modbus – diagnostyka zamienia kod A61 na bardziej szczegółowe A6x-xxxx (np. A61-11 uszkodzenie elektroniki silnika).
• W systemach ze sterownikami pokojowymi Bosch EasyControl lub CR50 spotyka się rozszerzenia kodów (A61-1010 = brak komunikacji EMS 2) – stąd rozbieżne dane w internecie.
• Coraz częściej montuje się czujniki przepływu spalin (Δp) – pozwalają z wyprzedzeniem sygnalizować narastające zapylenie przewodu przed pojawieniem się A61.

Wspierające wyjaśnienia i detale

• Analogiczny kod w kotłach Vaillant to F32; w Saunier Duval – F33.
• Czujnik ciągu w Junkersach bywa elementem zwiernym NC (klixon 85 °C) – jego przerwa również kończy się A61.
• Jeżeli wentylator startuje, ale natychmiast staje → zwykle błąd mierzonego prądu wirnika, a nie blokada mechaniczna.

Aspekty etyczne i prawne

• Zgodnie z Dz.U. 2022 poz. 1967 prace przy gazociągach wewnętrznych i urządzeniach gazowych wolno wykonywać jedynie osobom z uprawnieniami E/3.
• Niedozwolona jest samodzielna ingerencja w układ spalinowy bez pozytywnego protokołu kominiarskiego.

Praktyczne wskazówki

1. Wyłącz urządzenie z gniazda, zakręć gaz, poczekaj aż ostygnie.
2. Odkurz/wyczyść wlot powietrza i króciec spalinowy (bez demontażu wentylatora).
3. Jeżeli błąd wraca → wezwij autoryzowany serwis. Część wentylatorów jest klejona; samodzielny demontaż często kończy się nieszczelnością komory spalania.
4. Po naprawie serwisant powinien wykonać analizę spalin (CO, λ) i test ciągu zgodnie z PN-EN 1643.

Ewentualne zastrzeżenia lub uwagi dodatkowe

• W modelach kondensacyjnych z pompą kondensatu A61 może pojawić się przy niedrożnym wężyku – wtedy równocześnie rejestruje się A91 (czujnik poziomu kondensatu).
• Starsze termo-bojlersy bez wentylatora w ogóle nie zgłoszą A61 – jeśli występuje taki kod, oznacza to, że urządzenie ma turbinę spalinową lub jest to kocioł, a nie „atmosferyczna” terma.

Sugestie dalszych badań

• Odczyt historii błędów z magistrali EMS (Bosch Service-Key) – pozwala ustalić, czy występują sporadyczne błędy A6x, A3x (czujnik płomienia) lub A9x (ionizacja).
• Termograficzne badanie łożysk wentylatora pod obciążeniem – wczesna detekcja zatarcia.
• Analiza składu spalin przed i po czyszczeniu wymiennika – korelacja CO/λ z wydajnością wentylatora.

Krótkie podsumowanie

Błąd A61 w popularnych termach Junkers to sygnał, że wentylator spalin nie osiąga zadanej prędkości lub układ odprowadzania spalin jest zablokowany. Pierwszy krok to czyszczenie i kontrola mechaniczno-elektryczna wentylatora oraz drożności komina. Kod może mieć inne znaczenie w wybranych, nowszych urządzeniach (bus EMS 2, armatura gazowa) – dlatego zawsze trzeba sprawdzić instrukcję dla konkretnego modelu. Bezpieczną, trwałą naprawę zapewni jedynie autoryzowany serwis z odpowiednim sprzętem pomiarowym.