e-09 brak ciśnienia w picu termet jednofunkcyjny, przy uzupełnianiu wody wylewa zaworem
– Kodu E-09 w kotłach jednofunkcyjnych Termet sygnalizuje spadek ciśnienia w obiegu CO (< 0,5–0,7 bar).
– Fakt, że woda przy dopuszczaniu natychmiast wylewa się przez zawór bezpieczeństwa, w 90 % przypadków oznacza:
Teoretyczne podstawy
– W układzie zamkniętym woda zwiększa objętość wraz z temperaturą. Nadmiar przyjmuje naczynie przeponowe (membrana + poduszka azotu).
– Przy jego niesprawności każdy niewielki dopust wody powoduje gwałtowny wzrost ciśnienia → otwarcie zaworu bezpieczeństwa (ustawiony fabrycznie na 3 bar).
Typowa sekwencja awaryjna
a) Membrana naczynia pęka / uchodzi gaz → brak bufora objętości.
b) Ciśnienie rośnie natychmiast po rozpoczęciu dopuszczania → zawór wyrzuca wodę, uniemożliwiając osiągnięcie 1 bar → kocioł wyświetla E-09.
c) Długotrwały wyciek przez zawór dodatkowo opróżnia układ, co przyspiesza kolejne wyświetlenie błędu.
Diagnostyka krok po kroku
Praktyczne zastosowania
– Pompka ręczna z manometrem do dopompowania naczynia (powietrze/azot).
– Zawór bezpieczeństwa M 1/2″, 3 bar – oryginał Termet lub certyfikowany zamiennik.
– Obowiązkowo uszczelniacz OEM lub pakuły + pasta anaerobowa; gwinty nie na taśmę PTFE w kotłach gazowych.
– Nowe serie Termet EcoCondens/Gold Plus mają czujniki ciśnienia cyfrowe (0–5 V); przy awarii często sygnalizują także kod E-34 (wysokie ciśnienie).
– Serwis Termet od 2023 zaleca raz do roku kontrolę ciśnienia wstępnego naczynia oraz test zaworu bezpieczeństwa (norma PN-EN 12828).
– Coraz powszechniejsze są zestawy zdalnego monitoringu, które alarmują o spadku lub wzroście ciśnienia jeszcze przed zatrzymaniem kotła.
– Docelowe ciśnienie robocze zależy od wysokości słupa wody w instalacji (parter ~1,0–1,2 bar; piętrowy budynek ~1,4–1,6 bar).
– Nadmierne dolewanie wody sprzyja korozji tlenowej; częste spadki ciśnienia zawsze wymagają znalezienia mikro-wycieków.
– Zawór bezpieczeństwa po każdym zadziałaniu może zaciąć się na osadach z kamienia – stąd częsta konieczność wymiany, a nie czyszczenia.
– Polska norma PN-B-02414 oraz rozporządzenie MG z 12 kwietnia 2002 r. obligują do posiadania zaworu 3 bar w kotłach < 100 kW.
– Samodzielna ingerencja w urządzenie gazowe bez uprawnień E/D grozi utratą gwarancji i odpowiedzialnością karną w razie wypadku.
– Zawsze dopuszczać wodę przy zimnym kotle i powoli (¼ obrotu zaworu napełniającego).
– Po dopuszczeniu – odpowietrzyć pompę (śruba na czole pompy) i grzejniki od najniższego do najwyższego.
– Notować datę, ciśnienie i ilość dolewanej wody – pomaga to w późniejszej diagnostyce ukrytych nieszczelności.
– W starszych modelach MiniMax śrubunek naczynia przeponowego bywa trudno dostępny – wymiana często wymaga opuszczenia kotła ze ściany.
– Przy bardzo twardej wodzie (> 14 °dH) szybciej powstaje kamień kotłowy powodujący fałszywe zadziałania zaworu – zaleca się montaż zmiękczacza lub filtra polifosfatowego.
– Kontrola szczelności metodą prób ciśnieniowych lub barwnika fluorescencyjnego (UV) w instalacji.
– Ocena stanu anody magnezowej w zasobniku c.w.u. (jeżeli współpracuje z termą) – korozja może pośrednio wpływać na spadki ciśnienia.
– Rozważ modernizację sterowania: czujnik ciśnienia z wyjściem Modbus do BMS/IOT – wczesna diagnostyka.
Kod E-09 = za niskie ciśnienie. Natychmiastowy wyrzut wody przez zawór oznacza, że układ nie ma „poduszki” – winne jest w pierwszej kolejności naczynie przeponowe, w drugiej sam zawór bezpieczeństwa. Sprawdzenie/uzupełnienie ciśnienia naczynia (≈ 1 bar) lub wymiana uszkodzonych elementów przywróci prawidłowe ciśnienie 1,2–1,5 bar i skasuje błąd. Dla bezpieczeństwa oraz zgodnie z przepisami naprawę powinien wykonać autoryzowany serwis Termet lub instalator z uprawnieniami gazowymi.
