HTML, JavaScript, Tabulator.js – blokada klawisza Tab, focus trap, WCAG, focus management

Pytanie

html, javascript, blokada Tabulatora

Odpowiedź Sztucznej Inteligencji


Bezpośrednia odpowiedź na pytanie

  • Aby „zablokować Tabulator” (czyli uniemożliwić lub ograniczyć działanie klawisza Tab) w HTML/JavaScript, należy przechwycić zdarzenie keydown, sprawdzić czy event.key === "Tab" i wywołać event.preventDefault().
  • Można to zrobić globalnie, selektywnie (dla wskazanych elementów) lub zastosować „pułapkę fokusu” (focus trap) w modalach.
  • Należy zachować zgodność z wytycznymi WCAG – całkowita blokada Tab bez alternatywnej nawigacji jest niezalecana.

Kluczowe punkty

keydown + preventDefault() blokuje Tab w momencie naciśnięcia.
tabindex="-1" wyklucza element z sekwencji Tab bez blokady klawisza.
• Focus-trap utrzymuje nawigację w obrębie kontenera (np. modala).
• Rozwiązania komercyjnych bibliotek (np. focus-trap, tabbable, @floating-ui) upraszczają implementację i spełniają WCAG 2.2.

Szczegółowa analiza problemu

1. Domyślne zachowanie klawisza Tab

Klawisz Tab przenosi fokus pomiędzy elementami interaktywnymi (a, button, input, textarea, select, [tabindex≥0]). Shift + Tab nawiguje wstecz. Mechanizm ten jest krytyczny dla dostępności stron.

2. Scenariusze wymagające blokady lub kontroli

  1. Okna modalne / dialogi – fokus musi pozostać wewnątrz okna.
  2. Edytory kodu/tekstowe – Tab wprowadza wcięcie zamiast zmiany fokusu.
  3. Terminale, gry webowe, kioski – całkowicie własna logika nawigacji.
  4. Siatki danych (Tabulator.js, AG-Grid, Handsontable) – Tab przełącza komórki w obrębie siatki, nie poza nią.

3. Techniczne metody blokady

  1. Globalna blokada (niezalecana)
    document.addEventListener('keydown', e=>{
    if (e.key === 'Tab') { e.preventDefault(); }
    }, {capture:true});
  2. Selektywna blokada w kontenerze
    const blocked = document.querySelector('#blocked');
    blocked.addEventListener('keydown', e=>{
    if (e.key === 'Tab') e.preventDefault();
    });
  3. Focus trap (zalecane w modalach)
    function trapFocus(container){
    const focusables = container.querySelectorAll(
     'button,[href],input,select,textarea,[tabindex]:not([tabindex="-1"])'
    );
    const first = focusables[0], last = focusables[focusables.length-1];
    container.addEventListener('keydown', e=>{
     if(e.key!=='Tab') return;
     if(e.shiftKey && document.activeElement===first){e.preventDefault(); last.focus();}
     if(!e.shiftKey && document.activeElement===last){e.preventDefault(); first.focus();}
    });
    }
    trapFocus(document.querySelector('#modal'));
  4. Wykluczenie z sekwencji Tab – samo HTML
    <button tabindex="-1">Pomijany przy Tab</button>

4. Integracja z biblioteką Tabulator.js (grid)

Tabulator domyślnie przechwytuje Tab do poruszania się po komórkach.
Jeżeli potrzebna jest pełna blokada wewnątrz siatki:

table.element.addEventListener('keydown', e=>{
  if(e.key==="Tab") e.preventDefault();
});

Jeżeli chcemy, aby Tab opuszczał siatkę dopiero na ostatniej komórce, używamy hook-a cellEditing + cellEdited i sterujemy tabindex / focus().

5. Konsekwencje dostępności (a11y)

• WCAG 2.2 (2023) wymaga możliwości obsługi całości interfejsu klawiaturą.
• EN 301 549 / Ustawy o dostępności cyfrowej (Polska) – blokada Tab bez alternatywy = niezgodność.
• W modalach focus-trap jest wymogiem a nie problemem – poprawia a11y.
• Dla edytorów kodu zapewnij skróty jak Ctrl+M do przełączania trybu „fokus w edytorze / fokus w UI”.

Aktualne informacje i trendy

• Atrybut inert (Chromium 102+, Safari 15.4+) – pozwala programowo wyłączyć wszystkie interakcje (w tym Tab) poza wybranym kontenerem:

modal.show(); document.body.querySelectorAll(':not(#modal)').forEach(el=>el.inert=true);

• Element <dialog> z metodą showModal() w Chrome 117+ automatycznie zakłada focus-trap.
• CSS :focus-visible upraszcza stylowanie elementów obsługiwanych klawiaturą.
• Biblioteki gotowe: focus-trap, react-aria, @floating-ui/react – implementują WCAG-compliant focus management.
• W siatkach danych trendem jest „keyboard navigation mode” (Tab, strzałki, Esc) – Tabulator od v5.5 wspiera konfigurację keybindings.tabNavigation.

Wspierające wyjaśnienia i detale

  • keydown vs keyup: tylko keydown umożliwia skuteczne preventDefault().
  • capture:true w addEventListener gwarantuje, że nasłuchiwacz wywoła się zanim biblioteki (np. React) przetworzą zdarzenie.
  • stopPropagation() blokuje przekazanie zdarzenia w górę drzewa DOM, ale nie jest konieczne, gdy wykonamy preventDefault() dla samego Tab.

Aspekty etyczne i prawne

  • Nadmierna blokada Tab może dyskryminować osoby niewidome i z ograniczoną motoryką.
  • Należy wykazać „uzasadnioną potrzebę” (np. tryb kiosku, gra) oraz zapewnić alternatywne sterowanie (strzałki, menu skrótów).
  • Rozporządzenie UE 2019/882 (European Accessibility Act) od 2025 r. będzie wymuszało a11y na produktach webowych sprzedawanych w UE.

Praktyczne wskazówki

  1. Najpierw zaprojektuj a11y: jeżeli myślisz o blokadzie Tab, upewnij się, że użytkownik klawiatury nadal wykona zadanie.
  2. Używaj tabindex="-1" i focus() zamiast blokady, gdy chcesz przenieść fokus warunkowo.
  3. Testuj: NVDA (Windows), VoiceOver (macOS), axe DevTools, Lighthouse – audyty wykryją błędy fokusu.
  4. Fallback: w starych przeglądarkach (event.keyCode) dodaj sprawdzenie e.which === 9.

Ewentualne zastrzeżenia lub uwagi dodatkowe

  • Globalna blokada Tab psuje mechanizmy „skip links” i skróty systemowe (np. Safari VO + Tab).
  • inert nie jest jeszcze wspierany w Firefox (czerwiec 2024) – potrzebny polyfill.
  • W aplikacjach SPA biblioteki routerów mogą nadpisywać fokus; testuj po każdej zmianie route.

Sugestie dalszych badań

• Porównanie bibliotek focus-trap vs tabbable.
• Badania UX nad zachowaniem klawisza Tab w edytorach kodu on-line.
• Monitorowanie implementacji inert w Firefox Nightly.
• Analiza różnic WCAG 2.2 Success Criterion 2.4.11 (Focus Not Obscured) – wpływ na modale.

Krótkie podsumowanie

Blokada lub kontrola klawisza Tab w HTML/JavaScript sprowadza się technicznie do keydown + preventDefault(), jednak kluczowe jest, by robić to selektywnie i w sposób dostępny. W modalach stosujemy focus-trap, w siatkach danych (np. Tabulator.js) konfigurujemy własne reguły nawigacji, a w pozostałych przypadkach preferujemy zarządzanie tabindex i atrybutem inert. Zawsze testuj z czytnikami ekranu i według WCAG, aby uniknąć wykluczenia użytkowników.

Oceń odpowiedź:

Zadaj dodatkowe pytanie Sztucznej Inteligencji

Czekaj (1min)...
Zastrzeżenie: Odpowiedzi udzielone przez sztuczną inteligencję (model językowy) mogą być niedokładne i wprowadzające w błąd. Elektroda nie ponosi odpowiedzialności za dokładność, rzetelność ani kompletność prezentowanych informacji. Wszystkie odpowiedzi powinny być zweryfikowane przez użytkownika.