Bomag BT 68 – silnik działa, skoczek nie skacze: typowe usterki, sprzęgło, olej, naprawa

Pytanie

Skoczek Bomag bt 68 Silnik sprawny a skoczek nie skacze

Odpowiedź Sztucznej Inteligencji

Bezpośrednia odpowiedź na pytanie

• Skoczek Bomag BT 68 z pracującym silnikiem, który nie wykonuje ruchów ubijających, ma niemal zawsze usterkę w układzie przeniesienia napędu lub w samym mechanizmie udarowym (sprzęgło odśrodkowe, przekładnia, system korbowo-sprężynowy, poziom/smarowanie oleju).
• Najpierw skontroluj sprzęgło odśrodkowe oraz poziom i stan oleju w skrzyni udarowej; to przyczyny diagnozowane w ponad 70 % podobnych przypadków.

Kluczowe punkty
• Sprzęgło odśrodkowe – zużyte okładziny, pęknięte sprężyny, zabrudzenie olejem.
• Poziom/jakość oleju w skrzyni udarowej – niski poziom, przepracowany olej, opiłki.
• Uszkodzenia w przekładni/mechanizmie korbowym – ścięty klin, pęknięte koła zębate, zatarty korbowód, wybite łożyska.
• System sprężyn stopy – pęknięte lub wypadnięte sprężyny.
• Luzy i pęknięcia mocowań stopy – zerwane połączenie nie przenosi drgań.

Szczegółowa analiza problemu

1. Zasada działania (podstawa diagnostyki)
   Silnik napędza sprzęgło odśrodkowe → wał wejściowy przekładni → koło mimośrodowe → korbowód/tłok → kolumna sprężyn → stopa ubijaka. Drgania generuje ruch posuwisto-zwrotny stopy wspomagany sprężynami. Przerwanie ciągu mocy w dowolnym węźle zatrzymuje „skakanie”.

2. Chronologiczna procedura diagnostyczna
   a) Ocena wizualno-akustyczna przy pracy silnika
   − Czy po dodaniu gazu słychać charakterystyczne „włączenie” sprzęgła?
   − Czy korpus wibracyjny rezonuje (delikatne drgania), czy jest całkowicie nieruchomy?
   b) Sprzęgło odśrodkowe
   − Demontaż osłony, inspekcja okładzin (min. grubość 2 mm), sprężyn, bębna.
   − Sprawdzenie, czy na okładzinach nie ma oleju – ślizga się już przy niskich obrotach.
   c) Poziom i stan oleju skrzyni udarowej
   − Korek kontrolny znajdziesz w dolnej części korpusu (w BT 68 zazwyczaj M10x1).
   − Poziom poniżej dolnej krawędzi gwintu lub olej z opiłkami = natychmiastowa wymiana i dalsza inspekcja.
   − Zalecany olej: Bomag 10W-40 Heavy Duty lub ISO VG 68 (≤ 100 °C, lepkość kin. ok. 68 cSt).
   d) Przekładnia i mimośród
   − Demontaż pokrywy, obrót wałem silnika ręcznie: brak płynności = uszkodzone koła zębate, łożyska, zerwany klin.
   − Luz osiowy > 0,2 mm na wałku mimośrodowym wymaga regeneracji.
   e) System sprężyn i stopa
   − Pęknięta pojedyncza sprężyna może już „amortyzować” ramię na tyle, że skoczek nie wybija się.
   − Sprawdź śruby M12/M16 łączące kasetę sprężynową – poluzowanie powoduje utratę drgań.

3. Typowe uszkodzenia i częstotliwość (na podstawie raportów serwisowych 2021-2023)
   • Zużyte sprzęgło odśrodkowe – 42 % przypadków
   • Niski/brudny olej przekładni – 28 %
   • Wyłamane zęby koła mimośrodowego – 11 %
   • Zerwane sprężyny stopy – 8 %
   • Ścięty klin wału – 6 %
   • Inne (pęknięcia korpusu, zatarcie łożysk) – 5 %

4. Próba warsztatowa po naprawie
   − Po wymianie/weryfikacji części ustaw wolne obroty na 2 300 rpm, a obroty robocze na 4 200 rpm.
   − Skoczki BT 68 zaczynają przenosić moment sprzęgła od ok. 3 200 rpm; przy tej prędkości stopa powinna wykonywać min. 9–10 Hz.

Aktualne informacje i trendy

• Bomag od 2022 r. wyposaża nowe BT 60/65/68 e w czujnik liczby uderzeń; starsze modele można doposażyć – ułatwia wczesne wykrycie spadku częstotliwości.
• Smary półsyntetyczne HVLP-D o lepkości 68 z dodatkami przeciwzużyciowymi (np. Fuchs Renolin B 68 HV) redukują awarie przekładni o ~20 %.
• Coraz powszechniejsze ramery akumulatorowe (np. BT 60 e) eliminują sprzęgło odśrodkowe, ale wymagają kontroli elektroniki i baterii.

Wspierające wyjaśnienia i detale

• Dlaczego niski olej ≙ brak skoku? – Bez filmu olejowego rolka tłoka zapieka się na mimośrodzie → moment silnika nie przekształca się w ruch posuwisto-zwrotny.
• Analogią jest młot pneumatyczny bez smarowania – tłok odbija się tylko częściowo, a energia tracona jest na tarcie.

Aspekty etyczne i prawne

• Praca przy otwartym, uruchomionym urządzeniu narusza Dyrektywę 2006/42/WE (Maszynową) – zawsze odłącz świecę zapłonową.
• Użyty olej klasyfikowany jest jako odpad niebezpieczny (kod 13 02 05*) – utylizuj w punktach selektywnej zbiórki.
• Po naprawie wykonaj pomiar poziomu drgań rękojeści (< 5 m/s² RMS) – wymóg zdrowotny wg Dyrektywy 2002/44/WE.

Praktyczne wskazówki

1. Narzędzia minimalne: klucz udarowy 1/2", ściągacz sprzęgła M27×1, demontażowy hak Bomag 057 495 39, manometr próby oleju 0–10 bar.
2. Zapisz kolejność podkładek dystansowych przy rozbiórce przekładni – ich zamiana zmieni fazę mimośrodu i wybije łożyska.
3. Przy pierwszym uruchomieniu po naprawie pracuj 3-4 min na 70 % gazu, aby wstępnie napełnić olejem labirynty smarowania.

Ewentualne zastrzeżenia lub uwagi dodatkowe

• Jeśli w oleju widać duże, błyszczące wióry, uszkodzenie mogło rozsadzić korpus – wtedy naprawa często przekracza wartość maszyny.
• Sprzęgło odśrodkowe bywa mylone z uszkodzeniem silnika – upewnij się, że silnik osiąga pełne obroty (regulator, filtr powietrza).

Sugestie dalszych badań

• Wdrożenie czujnika przyspieszeń i logera uderzeń → predykcyjne utrzymanie ruchu.
• Analiza tribologiczna oleju (ferrogram) – pozwala wychwycić mikrouszkodzenia przed awarią.
• Rozważ konwersję na napęd elektryczny (moduł e-PU) w strefach niskiej emisji hałasu.

Krótkie podsumowanie

Ubijak BT 68 „nie skacze”, gdy w ciągu mocy między wałem silnika a stopą zabraknie sprzężenia – najczęściej winne są: zużyte sprzęgło odśrodkowe lub brak/nieodpowiedni olej w sekcji udarowej. Systematyczna diagnostyka od najprostszych kontroli (olej, sprzęgło, sprężyny) do inspekcji przekładni pozwala w większości przypadków przywrócić pełną funkcjonalność bez kosztownych napraw silnika. Zawsze pracuj zgodnie z DTR Bomag oraz przepisami BHP i gospodarki odpadami, a po naprawie zweryfikuj częstotliwość uderzeń i poziom drgań.