Brak Polsatu i TVN w telewizji naziemnej 2022 – DVB-T2/HEVC, MUX-2, dekodery, refarming

Pytanie

brak polsatu i tvn w telewizji naziemnej 2022

Odpowiedź Sztucznej Inteligencji

Bezpośrednia odpowiedź na pytanie

• Polsat i TVN „zniknęły” z naziemnej telewizji cyfrowej w 2022 r., ponieważ multipleksy MUX-1 i MUX-2 przeszły wtedy z formatu DVB-T/MPEG-4 na nowy standard DVB-T2/HEVC.
• Aby ponownie odbierać te kanały, trzeba użyć telewizora lub dekodera zgodnego z DVB-T2/HEVC i ponownie wyszukać programy.

Szczegółowa analiza problemu

1. Tło techniczne

   • Dotychczasowy standard: DVB-T (MPEG-4 AVC).
   • Nowy standard: DVB-T2 z kodekiem HEVC (H.265). Pozwala on na nadawanie Full-HD, UHD, HLG/HDR i większej liczby kanałów w tym samym paśmie.
   • Główny powód migracji: uwolnienie pasma 700 MHz dla sieci 5G (dyrektywa EU 2017/899) oraz modernizacja infrastruktury DVB-T (refarming).

2. Harmonogram przełączeń w 2022 r. (MUX-1/2/4)	Etap	Data	Województwa	Kanały, które przestały być widoczne na starym sprzęcie
   1	28 03 2022	dolnośląskie, lubuskie	Polsat, TVN, TV Puls, TV4, TV6, itp.
   2	25 04 2022	kujawsko-pom., pomorskie, wielkopolskie, zach-pom.	j.w.
   3	23 05 2022	łódzkie, małopolskie, opolskie, śląskie, świętokrzyskie	j.w.
   4	27 06 2022	mazowieckie, lubelskie, podkarpackie, podlaskie, warm-maz.	j.w.

   • MUX-3 z kanałami TVP pozostał w DVB-T do końca 2023 r. (decyzja rządu), co dało widzom z niekompatybilnym sprzętem dostęp wyłącznie do programów publicznych.

3. Skala zjawiska

   • Szacunki KRRiT/Emitela: 1,5–2,5 mln gospodarstw domowych utraciło dostęp do stacji komercyjnych (dane branżowe, cyt. BroadbandTVNews 06/2022).
   • Nadawcy prywatni (Polsat, TVN, TV Puls, Kino Polska) wystosowali wspólny protest, wskazując na nierówne traktowanie wobec TVP.

4. Wymagania sprzętowe

   • Tuner DVB-T2 z obsługą HEVC Main10 10-bit, profil 5.0.
   • Od strony wideo: wsparcie dla rozdzielczości 1080p25/50, ewentualnie 2160p50 (UHD), Rec. 2020, HLG/HDR10 (nieobligatoryjne).
   • Audio: HE-AAC v2 lub AC-4 (stopniowo wprowadzane).
   • Starszy odbiornik DVB-T/MPEG-4 nie zdekoduje poprawnie HEVC, nawet jeśli „widzi” sygnał.

5. Instalacja antenowa

   • Pasmo UHF po refarmingu: kanały 21-48 (470–694 MHz).
   • Anteny siatkowe z starymi wzmacniaczami szerokopasmowymi często wprowadzają przester lub zakłócenia LTE/5G -> zalecane filtry pasmowe lub wymiana na antenę kierunkową.
   • Długie przewody RG-59 lub nieszczelne złącza F powodują tłumienie wysokich kanałów; zalecany kabel klasy A (RG-6, tri-screen).

6. Typowe scenariusze problemów i ich diagnostyka
   a) Odbiornik nie znajduje MUX-2, ale znajduje MUX-3 → brak DVB-T2 w urządzeniu.
   b) Odbiornik znajduje wszystkie multipleksy, ale obraz „klatkuje” → zbyt niski MER, błędy BCH; sprawdzić kierunek anteny, poziom sygnału > 50 dBµV, MER ≥ 25 dB.
   c) Brak jednego multipleksu → antena ustawiona na inny nadajnik lub filtr LTEźle dobrany (wycina kanały 45-48).

Aktualne informacje i trendy

• 2024–2025: planowane włączenie MUX-3 (TVP) do DVB-T2 i ewentualne uruchomienie MUX-5 (UHD/HDR).
• W dekoderach masowo pojawia się HbbTV 2.0.2, AC-4 i tryby obrazu 1080p50 HDR.
• Rynek odbiorników: wszystkie nowe telewizory sprzedawane w UE od 2021 r. muszą obsługiwać DVB-T2/HEVC (rozporządzenie delegowane 2019/2021).
• Coraz częstsze łączenie DVB-T2 z aplikacjami OTT (hybrydowe EPG, catch-up, Targeted Advertising).

Wspierające wyjaśnienia i detale

• Multipleks MUX-2 (Polsat/TVN) zwykle nadawany jest w trybie PLP=0, GI 1/8, FEC 3/5, modulacja 256-QAM, co daje ~36 Mb/s brutto.
• Dla odbiorcy oznacza to znacznie wyższy próg C/N w porównaniu ze starym DVB-T 64-QAM (≈ 19 dB vs 13 dB). Słaba instalacja antenowa ujawnia się więc wyraźniej po zmianie standardu.

Aspekty etyczne i prawne

• Dyskusja o równości dostępu: pozostawienie MUX-3 w DVB-T uznano za polityczne uprzywilejowanie TVP kosztem prywatnych nadawców.
• Uwolnienie pasma 700 MHz to wymóg unijny, ale harmonogram jego realizacji pozostawał w gestii polskiego rządu.
• Program dopłat (100 zł dekoder / 250 zł TV) finansowany z Funduszu Cyfryzacji miał złagodzić skutki zmiany; część gospodarstw nie skorzystała z dopłaty z braku wiedzy lub ograniczeń formalnych.
• Prywatność: nowe odbiorniki z HbbTV zbierają dane o oglądalności; konieczne jest świadome zarządzanie zgodami użytkownika.

Praktyczne wskazówki

1. Sprawdź kompatybilność odbiornika (menu → informacja o systemie, szukaj DVB-T2 / HEVC).
2. Wykonaj pełne skanowanie kanałów; jeśli nie pomaga, skanowanie ręczne według tabel nadajników Emitel (kanał + częstotliwość).
3. Oceń parametry sygnału w menu serwisowym; przy MER < 25 dB rozważ korektę anteny lub wymianę okablowania.
4. Jeśli sprzęt nie obsługuje DVB-T2/HEVC:
   • Dekoder DVB-T2 z HDMI to koszt 80-200 zł, pobór mocy ~5 W.
   • Przy starszym TV bez HDMI użyj dekodera z wyjściem SCART (CVBS).
5. Montuj filtr LTE/5G (pasmo < 694 MHz) jak najbliżej anteny, jeżeli w pobliżu stoi maszt telefonii komórkowej.
6. Aktualizuj firmware TV/dekodera – część producentów dodała obsługę HbbTV 2 lub poprawki AC-4 po 2022 r.

Ewentualne zastrzeżenia lub uwagi dodatkowe

• Odbiór w tzw. białych plamach (teren górzysty, nordycki profil terenu) może wymagać anteny z zyskiem > 15 dBi lub instalacji wzmacniacza masztowego o niskim szumie (< 1 dB).
• Dekodery „no-name” często deklarują HEVC, ale mają problem z 10-bit; w Polsce MUX-1/2 nadają w 8-bit, lecz MUX-5 testowy już w 10-bit.
• Przy zbiorczych instalacjach SMATV konieczna jest wymiana wzmacniaczy kanałowych, bo różne kanały UHF zostały przesunięte.

Sugestie dalszych badań

• Analiza wpływu modulacji 256-QAM na zasięg w terenach wiejskich po pełnym przejściu MUX-3 na DVB-T2.
• Ocena efektywności programów dofinansowania dekoderów – ilu użytkowników w praktyce skorzystało i jak wpłynęło to na rynek.
• Badania emisji UHD/HDR w DVB-T2 vs VVC w DVB-T3 (w fazie standaryzacji) jako opcja na kolejny krok modernizacji.
• Integracja DVB-T2 z 5G-Broadcast (FeMBMS) – możliwość odbioru sygnału telewizyjnego bez kart SIM w smartfonach.

Krótkie podsumowanie

Brak Polsatu i TVN w 2022 r. wynikał z przejścia MUX-1/2 na nowy standard DVB-T2/HEVC. Rozwiązanie jest czysto techniczne: wymiana lub uzupełnienie odbiornika o tuner DVB-T2/HEVC, poprawne ustawienie anteny i ponowne wyszukanie kanałów. Proces był elementem szerszej refarmy pasma 700 MHz i otworzył drogę do lepszej jakości obrazu oraz większej liczby usług interaktywnych, ale jednocześnie uwidocznił dylematy równego dostępu do mediów i potrzebę ciągłej edukacji widzów.