Brak smarowania zaworów w Ursus C-330: przyczyny i diagnostyka

Pytanie

brak smarowania na zawory c330

Odpowiedź Sztucznej Inteligencji

Bezpośrednia odpowiedź na pytanie

• Przy prawidłowym ciśnieniu, brak oleju na „klawiaturze” Ursusa C-330 niemal zawsze oznacza zatkanie kanału olejowego do głowicy lub niedrożną oś dźwigienek.
• W pierwszej kolejności zweryfikuj poziom i ciśnienie oleju, a następnie oczyść kanały i oś klawiatury; przy niskim ciśnieniu rozszerz diagnostykę o pompę, filtr oraz zawór redukcyjny.

Szczegółowa analiza problemu

1. Budowa układu smarowania zaworów C-330

   1. Pompa oleju (zębata) → filtr pełnoprzepływowy/bocznikowy → magistrala bloku.
   2. Z panewek wałka rozrządu olej idzie pionowym kanałem do głowicy.
   3. W głowicy trafia do pustej osi dźwigienek („klawiatury”), z której przez nawiercone otwory wypływa na tulejki, popychacze i trzonki zaworów.

2. Typowe przyczyny braku smarowania na zawory
   A. Lokalne (ciśnienie prawidłowe na manometrze):
   • zanieczyszczony kanał blok → głowica,
   • zatkane otwory w osi dźwigienek,
   • obrócona lub pęknięta oś dźwigienek,
   • niewłaściwa uszczelka pod głowicą (bez otworu olejowego).
   B. Globalne (niskie ciśnienie w całym silniku):
   • zbyt niski poziom oleju lub zapowietrzona pompa,
   • zużyta pompa oleju,
   • przytarty zawór przelewowy,
   • zatkany filtr lub smok,
   • nadmiernie zużyte panewki (ucieczka ciśnienia).

3. Procedura diagnostyczna – krok po kroku

   1. Kontrola poziomu i jakości oleju, wymiana filtra.
   2. Pomiary manometrem (na zimno ok. 0,25–0,3 MPa, na gorąco min. 0,08–0,1 MPa).
   3. Zdjęcie pokrywy zaworów, uruchomienie na wolnych obrotach ≈ 5 s; obserwacja wypływu oleju z osi.
   4. Brak wypływu przy dobrym ciśnieniu:
      • demontaż klawiatury, mechaniczne i pneumatyczne czyszczenie osi,
      • przedmuch sprężonym powietrzem z otworu olejowego głowicy do magistrali (silnik zgaszony, tłok w DMP aby nie „przewiać” do cylindra),
      • w razie potrzeby wyjęcie głowicy i czyszczenie kanału w bloku.
   5. Niskie ciśnienie: pomiar luzu pompki, kontrola zaworu bezpieczeństwa (sprężyna ≈ 1,2 daN, kulka Ø 9 mm), inspekcja smoka i panewek.

4. Teoretyczne podstawy
   • Opór przepływu rośnie z czwartą potęgą zmniejszenia średnicy (prawo Hagena-Poiseuille’a); drobne nagary w kanale Ø 3 mm drastycznie redukują wydajność.
   • Ciśnienie w magistrali musi pokonać siły odśrodkowe (wyższe obroty = większy spadek) – dlatego braki smarowania często ujawniają się po rozgrzaniu.

5. Praktyczne zastosowanie
   • Po czyszczeniu zawsze reguluj luzy zaworowe (0,20 / 0,30 mm na zimno).
   • Przed montażem zalej oś świeżym olejem SAE 15W-40 API CC lub wyższym, by skrócić suchy start.

Aktualne informacje i trendy

• Mechanicy praktyczni wskazują (źródła z forów 2023-2024) częste „przekręcenie” osi dźwigienek podczas remontu – uniemożliwia dopływ oleju mimo czystych kanałów.
• Zastępowanie klasycznych manometrów czujnikami MEMS z alarmem LED → wczesne wykrycie spadku ciśnienia.
• Popularność płukanek niskopiennych (np. Total Engine Cleaner) rośnie, lecz w silnikach z dużymi nagarami zaleca się demontaż głowicy – płukanka może poluzować złogi i pogorszyć sytuację.

Wspierające wyjaśnienia i detale

• Analogia hydrauliczna: oś klawiatury to rura ssąca z szeregiem dysz; wystarczy jeden kamień wlotowy, by „odciąć” całą gałąź.
• Pomiar kontrolny: po naprawie na biegu jałowym olej powinien wypływać z otworów osi w postaci wyraźnych kropli; przy 1200 obr./min tworzy delikatną mgiełkę.

Aspekty etyczne i prawne

• Praca maszyny z wiedzą o braku smarowania stanowi umyślne narażenie użytkownika i osób postronnych na wypadek (zatarcie może zblokować silnik w ruchu).
• Zgodnie z § 7.2 Rozporządzenia Ministra Rolnictwa (09 / 2020) użytkownik ma obowiązek utrzymywać pojazd rolniczy w stanie technicznym niepowodującym zagrożeń.

Praktyczne wskazówki

• Zapasowa uszczelka głowicy wybieraj zawsze wg katalogu (oryginał Ursus lub dopuszczony zamiennik z otworem Ø 4 mm).
• Stosuj filtr włókninowy, nie siatkowy – lepiej zatrzymuje szlam.
• W sezonie intensywnej pracy wymieniaj olej co 100 h lub raz do roku, nawet jeśli przebieg mniejszy.

Ewentualne zastrzeżenia lub uwagi dodatkowe

• Jeżeli kanał w bloku zatkany metalicznym szlamem, agresywne chemikalia mogą osłabić spoiwo łożysk – preferuj mechaniczne czyszczenie.
• Przy bardzo zużytych panewkach wałka rozrządu (luz > 0,15 mm) olej „ucieka” przed dotarciem do głowicy – samo czyszczenie nie pomoże.

Sugestie dalszych badań

• Analiza spektrometryczna oleju (Fe, Cu, Pb) – wskazuje nadmierne zużycie przed usterką.
• Montaż czujnika temperatury oleju przy filtrze – wzrost temperatury > 115 °C często koreluje z utratą filmu smarnego.
• Porównanie wydajności pomp oleju oryginał vs. zamienniki – temat otwarty na forach rolniczych 2024.

Krótkie podsumowanie

Brak smarowania zaworów w C-330 najczęściej wynika z lokalnej niedrożności kanału olejowego lub osi dźwigienek przy normalnym ciśnieniu w magistrali. Diagnostyka obejmuje kontrolę poziomu i ciśnienia oleju, obserwację wypływu w głowicy oraz mechaniczne czyszczenie osi i kanałów. Przy niskim ciśnieniu należy zbadać pompę, filtr i zawór redukcyjny. Szybka interwencja zapobiega zatarciu rozrządu i kosztownemu remontowi silnika.