Brak ssania powietrza, nie odpala – diagnostyka rozrządu, kompresji, MAP/MAF, OBD-II

Pytanie

Samochód nie zasysa powietrza nie odpala

Odpowiedź Sztucznej Inteligencji

Bezpośrednia odpowiedź na pytanie

• Brak podciśnienia w kolektorze ssącym podczas kręcenia rozrusznikiem zazwyczaj oznacza poważną usterkę mechaniczną – najczęściej zerwany / przeskoczony pasek (lub łańcuch) rozrządu albo skrajnie niską kompresję na wszystkich cylindrach.
• Dopóki nie potwierdzisz poprawnej pracy rozrządu i kompresji, dalsze próby rozruchu mogą pogłębić uszkodzenia; przerwij kręcenie i zweryfikuj rozrząd jako pierwszy krok.

Szczegółowa analiza problemu

1. Teoretyczne podstawy
   • W suwie ssania tłok, przemieszczając się w dół, wytwarza podciśnienie (~-0,4 … -0,8 bar względem atmosfery). Aby tak się stało, muszą być spełnione 3 warunki: (a) tłok porusza się (rozrusznik), (b) zawór ssący otwiera się we właściwym momencie (sprawny rozrząd), (c) układ dolotowy jest drożny i szczelny.
   • Jeśli którejkolwiek z tych składowych brakuje, podciśnienie jest znikome, ECU nie otrzymuje prawidłowych sygnałów (MAP/MAF), a mieszanka nie powstaje.

2. Mechaniczne przyczyny braku ssania (priorytet diagnostyczny)
   a) Uszkodzony napęd rozrządu
   – Zerwany pasek/łańcuch → zawory nie otwierają się, brak wymiany gazowej.
   – Przeskoczone kilka zębów → silnik „kręci lekko”, podciśnienie niskie, brak zapłonu.
   b) Brak kompresji (≥ 3 cylindry)
   – Pogięte zawory po zerwanym pasku, wypalone gniazda, pęknięta uszczelka głowicy, pęknięte pierścienie.
   c) Całkowita blokada dolotu / wydechu (rzadkie)
   – Zatkany filtr powietrza przez ciało obce, zapadnięty wkład katalizatora blokujący wydech (objaw „odbijania” powietrza).

3. Elektroniczne i paliwowe przyczyny „kręci, nie odpala”, gdy ssanie jednak występuje
   – Brak iskry: czujnik położenia wału (CKP), cewka, ECU, immobilizer.
   – Brak paliwa: bezpiecznik, przekaźnik i pompa paliwa, wyłącznik bezwładnościowy, zapchany filtr, brak ciśnienia paliwa.
   – Czujniki MAF/MAP/TPS: błędne sygnały ⇒ za bogata lub za uboga mieszanka.

4. Procedura diagnostyczna – krok po kroku

   1. TEST PODCIŚNIENIA: przyłóż kartkę papieru do otwartego wlotu filtra, zakręć rozrusznikiem 2-3 s; jeśli kartka nie przykleja się pulsacyjnie, podciśnienie ≈ 0.
   2. INSPEKCJA ROZRZĄDU: zdejmij górną osłonę paska; poproś pomocnika o krótkie „zakręcenie”. Koło wałka rozrządu musi się obracać. Jeśli stoi – rozrząd uszkodzony.
   3. POMIAR KOMPRESJI: < 6 bar na wszystkich cylindrach potwierdza brak ssania.
   4. Jeżeli podciśnienie jest poprawne – przejdź do standardowego trójkąta paliwo-iskra-powietrze; podłącz skaner OBD-II, odczytaj DTC (typowe P0300, P0335, P0101 itp.).

Aktualne informacje i trendy

• Mobilne skanery OBD-II (ELM327 BLE) pozwalają w czasie rzeczywistym sprawdzić MAP, CPS, obroty i napięcie akumulatora – koszt poniżej 150 zł.
• Coraz częściej używa się oscyloskopu warsztatowego (np. PicoScope) do jednoczesnej analizy kształtu sygnałów CKP/CMP i ciśnienia w cylindrze bez demontażu świecy (adapter transduktora).
• W autach z bezpośrednim wtryskiem benzyny pojawia się zjawisko „vapour-lock” przy gorącym rozruchu – lecz nadal obserwuje się podciśnienie; brak ssania pozostaje markerem uszkodzeń mechanicznych.

Wspierające wyjaśnienia i detale

• Analogia „słomki”: jeśli słomka (kolektor ssący) jest zagięta lub zawór na końcu (zawór ssący) nie otwiera się, napój (powietrze) nie napłynie – nieważne, jak mocno ciągniesz (rozrusznik).
• Częsty błąd: długotrwałe kręcenie bez efektu rozgrzewa rozrusznik i rozładowuje akumulator, a jednocześnie może zalać katalizator paliwem.

Aspekty etyczne i prawne

• Przed zdjęciem osłony rozrządu odłącz minus akumulatora; naruszenie procedury może uruchomić poduszkę powietrzną podczas przypadkowego zwarcia.
• Utylizuj stary pasek, olej i uszczelki zgodnie z lokalnymi przepisami o odpadach niebezpiecznych.
• Nie resetuj (kasuj) kodów immobilizera bez legalnego klucza – to potencjalne naruszenie prawa własności pojazdu.

Praktyczne wskazówki

1. Jeśli rozrząd jest uszkodzony – nie próbuj ponownie uruchamiać silnika; wymaga demontażu głowicy i kontroli zaworów (gięcie prowadnic, pęknięcia gniazd).
2. Po naprawie rozrządu wykonaj adaptację przepustnicy (procedura ECU) i wykasuj DTC.
3. Do sprawdzenia czujnika CKP wystarczy multimetr z funkcją f-meter (oczekuj ~ 700 mV pp przy kręceniu).
4. Przy braku kompresji użyj „Leak-Down Testera”, aby zlokalizować wyciek (ssanie, wydech, korek oleju, zbiorniczek płynu).

Ewentualne zastrzeżenia lub uwagi dodatkowe

• Zdalna diagnoza ma ograniczenia; pomiar kompresji jest praktycznie niezbędny.
• Jeżeli silnik to jednostka bezkolizyjna (rzadko w Fiatach), zerwanie paska nie powoduje zderzenia tłok–zawór, ale ssania nadal brak.
• Możliwe mylne wrażenie braku ssania, gdy układ dolotowy jest odłączony za przepustnicą – upewnij się, że testujesz we właściwym miejscu.

Sugestie dalszych badań

• Porównanie kształtu przebiegu ciśnienia w cylindrze (WPS500X) z wzorcową bazą danych.
• Analiza falowa sygnałów CAN-BUS w celu wychwycenia sporadycznych zanikań zasilania ECU.
• Test szumowy NVH (Noise • Vibration • Harshness) – coraz częściej stosowany do wstępnej oceny kompresji bez demontażu świec.

Krótkie podsumowanie

Brak zasysania powietrza przy rozruchu niemal zawsze wskazuje na uszkodzenie układu rozrządu lub utratę kompresji. Pierwszym krokiem jest więc wizualna kontrola paska/łańcucha i test kompresji; dopiero po ich wykluczeniu można szukać problemów w układzie paliwowym lub zapłonowym. Zatrzymaj dalsze próby uruchomienia, aby nie powiększyć strat, i zweryfikuj rozrząd – to najbezpieczniejsza i najszybsza droga do postawienia trafnej diagnozy.