Dlaczego zniknął sygnał zakończenia prania. Gdzie go szukać
Teoretyczne podstawy
• Sygnał generuje najczęściej piezo-buzzer zasilany z wysokonapięciowego pinu mikrokontrolera przez tranzystor NPN lub mosfet.
• Mikrokontroler wywołuje podprogram dźwięku po spełnieniu warunku „program-finished”. Jeśli flaga dźwięku w EEPROM/Flash = OFF, przerwanie dźwięku nie jest wykonywane.
• W nowszych modelach (IoT) powiadomienie dźwiękowe jest duplikowane przez BLE/Wi-Fi – dlatego producent umożliwia całkowite wyciszenie pralki.
Diagnostyka krok po kroku
a) Ustawienia użytkownika (najczęstsze)
‑ Pralki Bosch/Siemens: przytrzymaj „Start/Pauza” 3–5 s lub wejdź w Menu → „Sygn. dźwiękowe”.
‑ Samsung: ikona dzwonka lub Menu → Sound → Off/On.
‑ LG: równoczesne naciśnięcie „Temp.” + „Spin” (3 s) albo przycisk „Signal” – regulacja 0…3.
‑ Whirlpool/Indesit/Hotpoint: kombinacja „Cycle Signal” lub „Options” + „Start”.
‑ Electrolux/AEG: „Temp.” + „Spin” (3 s) lub Menu → „Sounds”.
(Źródła: elektroda.pl, instrukcje serwisowe 2023-2024).
b) Reset programowy
c) Warstwa sprzętowa
• Dostęp do panelu: zwykle dwie śruby Torx z tyłu pokrywy górnej.
• Brzęczyk: mały czarny cylinder Ø 12–15 mm na płycie PCB albo na przewodach. Mierzymy multimetrem w trybie „diody” (brzęczyk piezo = kondensator ~3–8 nF).
• Typowe usterki:
– zimne luty (pękanie po 5-10 latach drgań),
– wilgoć (zawilgocona wełna mineralna, skropliny),
– upalony tranzystor sterujący (SMD SOT-23, ozn. Qxxx),
– przepięcie 230 V (uszkodzenie MCU portu I/O).
d) Płyta sterująca
• Jeśli kontrolka „End” świeci, a brzęczyk milczy mimo podania stanu logicznego, uszkodzenie jest w torze audio → naprawa lub wymiana całej PCB.
• Kosztorys (2024): buzzer 5–10 zł, tranzystor 1 zł, reballing MCU – nieopłacalny, nowa płyta 350–900 zł.
Praktyczne zastosowanie diagnozy
– Domowy użytkownik: przywrócenie ustawień, ewentualnie wymiana taniego brzęczyka (lutownica 25 W, cyna Sn60Pb40, topnik RMA).
– Serwis AGD: pełna diagnostyka PCB, test w trybie serwisowym (np. Bosch: pokrętło na „Off”, przytrzymaj „Spin” i przekręć na „7 o’clock” – oprócz kodów błędów usłyszysz testowy beep).
• Producenci od 2022 r. stopniowo przenoszą powiadomienia z brzęczyka na aplikacje mobilne (SmartThings, LG ThinQ, Home Connect). Trend: fabryczne domyślne wyciszenie panelu, by ograniczyć hałas w mieszkaniach open-space.
• W modelach 2023+ pojawia się regulacja „Melody volume 0-5” oraz opcja „silent last hour”.
• Nowe normy UE (EN 60335-2-7:2023) pozostawiają dźwięk jako funkcję nieobowiązkową – stąd łatwo „zniknąć”.
• Buzzer piezo emituje ~2,7 kHz, czas trwania 5–15 s. Jeśli podepniesz generator akustyczny 3 Vpp i brak tonu – wymień brzęczyk.
• Analogią jest klakson w samochodzie – przy braku sygnału zaczynamy od bezpiecznika (tutaj: ustawienia), potem samej syreny (brzęczyk), a na końcu przekaźnika (moduł PCB).
• Samodzielne otwieranie pralki w okresie gwarancji może ją unieważnić – sprawdź warunki producenta.
• Praca przy 230 V wymaga odłączenia urządzenia i rozładowania kondensatora PFC (> 400 VDC w modelach inwerterowych).
• Ochrona środowiska: nie wyrzucaj sprawnej pralki z powodu braku dźwięku – naprawa to minimalny ślad węglowy.
• Niektóre budżetowe modele Candy/Haier w ogóle nie mają brzęczyka – dźwięk generuje przetwornik głośnik-piezoceramiczny w zasilaczu; w takim przypadku brak części zamiennej ⇒ wymiana płyty.
• Jeżeli pralka ma moduł Wi-Fi, brak beep może być celowy – użytkownik otrzymuje push-notyfikację, a dźwięk jest wyciszony programowo w aplikacji.
• Analiza firmware’u (J-TAG, ISP) pod kątem flag dźwięku – możliwe modyfikacje open-source (np. HomeAssistant-companion).
• Zbadanie wpływu wibracji bębna na żywotność lutów buzzera – praca dyplomowa AGH, 2024.
• Trend: zamiana sygnału akustycznego na wizualny (diody LED RGB) – niski koszt, większa dyskrecja.
Zanik sygnału zakończenia prania najczęściej wynika z wyciszenia go przez użytkownika; przywrócisz go w menu lub kombinacją przycisków opisanych w instrukcji. Jeśli to nie pomoże, sprawdź (po odłączeniu zasilania) brzęczyk i jego sterowanie na płycie PCB. Dopiero gdy te elementy okażą się uszkodzone, rozważ interwencję serwisu lub wymianę modułu. W nowych pralkach producenci przenoszą powiadomienia na aplikacje mobilne, dlatego funkcja dźwięku bywa domyślnie wyłączona.