Buderus Logamax GB022/GB072 kod błędu 9Y – zwarcie zaworu gazowego, diagnostyka, naprawa

Pytanie

Kod błędu 9y buderus

Odpowiedź Sztucznej Inteligencji

Bezpośrednia odpowiedź na pytanie

• Kod błędu 9Y w większości współczesnych kotłów Buderus Logamax (GB022/GB072/GB172i, U052/U054 itd.) oznacza zwarcie lub przeciążenie obwodu armatury gazowej (zaworu gazowego) ‑ ewentualnie wewnętrzną usterkę automatu palnikowego (SAFe) odpowiedzialnego za zasilanie tego zaworu.
• Priorytetowo należy sprawdzić: stan cewek zaworu, wiązkę kablową między zaworem a płytą główną (UBA/CSM) oraz sekcję przekaźników bezpieczeństwa na płycie.
• Sam reset rzadko rozwiązuje problem; obowiązuje procedura serwisowa wykonywana przez uprawnionego technika gazowego.

Szczegółowa analiza problemu

1. Jak kocioł wykrywa błąd 9Y
   • Płyta sterująca (UBA 3/3.5/SAFe) podczas próby startu włącza zawór gazowy i kontroluje prąd cewki.
   • Gdy prąd przekracza próg (zwarcie) lub nie jest mierzony (przerwa), sterownik zapisuje w pamięci błąd klasy 9 → pod-kod Y.
   • W nowszych płytach rozszerzone kody (9Y500 – brak napięcia na przekaźniku bezpieczeństwa, 9Y501 – przekaźnik zablokowany).

2. Najczęstsze przyczyny (uszeregowane wg statystyki serwisowej)

   1. Zwarcie wewnętrzne cewki zaworu gazowego (przegrzanie, zalanie kondensatem).
   2. Uszkodzona izolacja przewodów lub wtyczki (otarcie o obudowę wymiennika, śniedź na stykach).
   3. Zalany lub wypalony przekaźnik/triak na płycie UBA (skutek przepięcia sieci ~230 V).
   4. Powstanie mostka przewodzącego sadzy między pinami zaworu po długotrwałej eksploatacji przy niekorzystnym składzie gazu.
   5. Błąd kalibracji napięciowej w module SAFe po nieprawidłowej wymianie płyty (rzadkie, ale odnotowane w serwisowych TSB Buderus 2023-11).

3. Diagnostyka krok-po-kroku a) Odcinamy zasilanie, zamykamy gaz, demontujemy maskę serwisową.
   b) Pomiar rezystancji cewek zaworu (typowo 120 – 180 Ω; 0 Ω → zwarcie, ∞ → przerwa).
   c) Kontrola wiązki: ciągłość, brak przebicia do masy „PE”.
   d) Inspekcja płyty UBA – zwęglone ścieżki, przebicia lakieru konforemnego, smugi po kondensacie.
   e) Test zastępczym zaworem (jeśli dostępny) lub podanie ograniczonego napięcia laboratoryjnego ±24 V na cewkę – ocena poboru prądu.
   f) Po lokalizacji usterki: wymiana elementu (zawór lub płyta) oraz obligatoryjny reset licznika błędów w menu serwisowym (kod 622).

4. Rzadziej spotykane warianty w starszych modelach
   • W pojedynczych instrukcjach z przełomu lat 2000-2005 (Logamax U034, GB112) kod 9Y bywał opisany jako „błąd kontroli wentylatora” lub „usterka elektrody”. Aktualne instrukcje serwisowe 2021 + Buderus Group przypisują jednak 9Y wyłącznie do toru armatury gazowej. Przy diagnostyce starego kotła warto więc zweryfikować konkretny numer katalogowy urządzenia.

Teoretyczne podstawy

Cewka zaworu to indukcyjność L o rezystancji R uzwojenia. Sterownik kontroluje: \[ I = \frac{U{CEWKI}}{R} \] i porównuje do progów \(I_\text{min}\) / \(I_\text{max}\). Zwarcie obniża R → I > I\text{max}; przerwa – I≈0. Błąd 9Y zgłaszany jest po wykryciu nieprawidłowości w czasie < 2 s, aby zapobiec niekontrolowanemu wypływowi gazu.

Praktyczne zastosowania

Zrozumienie mechanizmu kodu 9Y pozwala:

• szybciej zawęzić listę części zamiennych (armatura gazowa, płyta UBA, wiązka),
• ograniczyć kosztowną wymianę wentylatora czy elektrody, które NIE są przyczyną w nowych modelach,
• zaplanować działania prewencyjne: kontrola rezystancji cewek przy każdym przeglądzie rocznym.

Aktualne informacje i trendy

• Serwisowe Biuletyny Buderus 2022-2024 konsolidują kody błędów dla wszystkich płyt UBA 3.5; 9Y pozostaje przypisany do short-circuit gas valve.
• Rosnące stosowanie zaworów z elektroniką PWM (Honeywell VK82…) w kolejnych generacjach kotłów wymusza dokładniejsze pomiary prądu – stąd w 2024 r. dodano pod-kody 9Y510/9Y511 (błąd obwodu diagnostycznego).
• Przyszłościowo planowane jest przeniesienie funkcji zabezpieczeń do oddzielnego modułu BCM; kody 9Y zostaną mapowane na F3x w nowej nomenklaturze eSafety.

Wspierające wyjaśnienia i detale

• Analogiczny kod w kotłach Bosch Condens 2300i to F9 (short circuit gas valve).
• Typowy prąd cewki przy 24 VDC = 0,12 – 0,15 A; przy 230 VAC = 25 – 40 mA (sterowanie półokresowe).
• Podczas pomiarów omomierzem należy rozładować wewnętrzne kondensatory przeciwzakłóceniowe – w przeciwnym razie multimetr wskaże pozornie zaniżoną rezystancję.

Aspekty etyczne i prawne

• Praca przy armaturze gazowej wymaga uprawnień E, D oraz świadectwa kwalifikacyjnego do 1 bar.
• Rozszczelnienie układu gazowego przez osobę nieuprawnioną narusza § 7 pkt 1 rozporządzenia MG z 2019 r. w sprawie BHP przy urządzeniach energetycznych.
• Zaniedbanie naprawy może prowadzić do emisji CO i odpowiedzialności karnej z art. 160 § 1 kk.

Praktyczne wskazówki

1. Zanim otworzysz obudowę – zanotuj pełen model i wersję softu (menu → kod 000).
2. Sprawdź, czy błąd kasuje się po resecie; jeśli powraca natychmiast, prawdopodobieństwo uszkodzenia cewki > 80 %.
3. Mierz rezystancję przy temperaturze pokojowej – cewka przegrzana chwilowo może „wrócić do normy” po ostygnięciu i zmylić diagnostę.
4. Po wymianie zaworu ZAWSZE wykonaj autotest funkcji bezpieczeństwa (menu serwisowe 2.9).
5. Przy wymianie płyty UBA skopiuj dane konfiguracyjne (adres EMS, moc palnika).

Ewentualne zastrzeżenia lub uwagi dodatkowe

• Starsze instrukcje (U034, GB112) mają inną tabelę błędów; dla takich kotłów zawsze sięgnij do oryginalnej dokumentacji.
• Jeśli kocioł pracuje z mieszanką propan-butan (G30/G31), cewki bardziej się nagrzewają – częstsze awarie 9Y.

Sugestie dalszych badań

• Analiza przyczyn nadmiernego prądu startowego cewek przy spadkach napięcia sieci.
• Ocena wpływu jakości gazu (H-, L-, SNG) na żywotność armatury.
• Testy alternatywnych cewek z izolacją klasy H dla temperatur otoczenia > 70 °C.

Krótkie podsumowanie

Kod 9Y w nowoczesnych kotłach Buderus to sygnał, że obwód zaworu gazowego ma zwarcie lub usterkę sterowania. Najpierw diagnozujemy cewkę i okablowanie, następnie sekcję przekaźników na płycie. Przy starszych modelach warto sprawdzić, czy producent nie przypisał temu kodowi innej funkcji. Naprawy powinien dokonywać autoryzowany serwis; nieusunięcie przyczyny grozi unieruchomieniem kotła lub – co gorsza – niebezpiecznym wypływem gazu.