Budowa przełącznik zespolony Vito 639
1.1 Korpus i mocowanie
• Tworzywo PA-GF 30-35 % (odporność –40 °C ÷ +85 °C)
• Mocowanie na tulei kolumny (2 × Torx T20) + zatrzaski centrowania
• Integracja z kołem ślizgowym (clockspring) poduszki powietrznej – wariant zależny od roku produkcji
1.2 Manetki (lewa/prawa)
• Ruchy: oś X (↑ / ↓ – kierunkowskaz), oś Z (pchnięcie / pociągnięcie – światła drogowe) oraz obrót pierścieni (wycieraczki)
• Mechanizmy: zapadki, sprężyny powrotne 0,25 – 0,35 N·m, krzywka autowyłączania kierunkowskazu współpracująca z pierścieniem kierownicy
1.3 Mechanika precyzyjna
• Styki ze stopu AgNi + Au flash (niskie prądy)
• Żywotność deklarowana > 100 000 cykli dla osi głównych, > 300 000 dla przycisków spryskiwacza
1.4 Elektronika wewnętrzna
• Jednostronna lub dwuwarstwowa PCB FR-4 z:
– mikroprzełącznikami (sygnał świetlny, spryskiwacz)
– drabinkami rezystorowymi (0 Ω…12 kΩ) – kodowanie pozycji manetek na dwóch liniach sygnałowych
– mikrokontroler 8-bit (kolejne roczniki: Infineon XC866 / NXP LPC95x) – zamiana stanów na ramki LIN 19,2 kb/s
• Układ zasilania: +12 V KL.30, masa, LIN (single-wire), referencja 5 V dla drabinek
1.5 Interfejsy zewnętrzne
• Złącze 14-, 16- lub 18-pinowe (kod A034, A050, w zależności od wyposażenia)
• Linie wysokoprądowe NIE są prowadzone – prądy żarówek (>5 A) obsługuje moduł SAM (MOSFET/SSR)
Kierowca → przełącznik zespolony (rezystor / mikroswitch) → SCM/MRM → LIN → Front SAM → wyjście mocy (przekaźnik lub MOSFET) → obciążenie (żarówka, silnik wycieraczek).
Rozdzielenie obwodów obciążenia i interfejsu sterującego minimalizuje przekroje przewodów w kolumnie oraz wydłuża żywotność styków.
• Kierunkowskazy (stały, komfortowy 3-flash)
• Światła drogowe, miganie
• Wycieraczki (INT / LOW / HIGH + regulacja okresu 4 ÷ 15 s)
• Spryskiwacze przód/tył
• Tylna wycieraczka (MPV, Tourer)
• Tempomat / limiter – w części wersji osobna mała dźwignia, w wersjach USA zintegrowany przycisk SET/RES
| Usterka | Przyczyna | Diagnostyka |
|---|---|---|
| Brak kierunkowskazów, ale wycieraczki działają | Wytarta ścieżka rezystorowa lewego kanału | Tester Xentry: w LiveData brak zmiany stanu „Indicator_L/R” |
| Światła drogowe nie załączają się | Mikroprzełącznik M5 uszkodzony / zimny lut | Multimetr, funkcja diode test |
| Losowe restarty funkcji przy mrozie | Pęknięcie cynowego połączenia masy PCB | Mikroskop 20×, reflow lutowia SnAgCu |
| Kierunkowskaz nie wraca | Złamany ząb krzywki wyłączającej | Inspekcja mechaniczna po demontażu osłon kolumny |
Procedura serwisowa:
01 Odłączyć klemę „–” akumulatora (min. 10 min – kondensatory poduszki).
02 Zdjąć górną i dolną osłonę kolumny (Torx T15).
03 Wykręcić śruby mocujące, odłączyć złącza.
04 (Wersje z czujnikiem kąta): zaznaczyć pozycję neutralną, aby nie utracić kalibracji.
05 Zamontować nowy moduł, wykonać adaptację w SCN-coding (Xentry).
| Rocznik | Cechy |
|---|---|
| 2003-2006 (pre-lift) | oddzielny czujnik kąta skrętu z białym housingiem, LIN v1.2 |
| 2006-2010 | zintegrowany LZS, nowszy uC, kompatybilny wstecznie |
| 2010-2014 (facelift) | zmodyfikowane piny LIN, dodatkowy przycisk MENU w manetce lewej |
• Nowe platformy VAN.EA (następca W639) stosują już moduły „smart-stalk” z czujnikami Halla / optycznymi i komunikacją wyłącznie CAN FD, wycofując rezystorowe kodowanie pozycji.
• Zastąpienie przekaźników w SAM tranzystorami MOSFET (0,6 mΩ) wydłuża żywotność i pozwala na diagnostykę prądową w czasie rzeczywistym.
• Aftermarket: pojawiły się regenerowane przełączniki z wymienionymi mikroswitchami Omron D2F-01 i rewizją ścieżek ENIG – gwarancja 24 mies.
• Drabinka rezystorowa działa jak klawiatura matrycowa – przy każdym położeniu manetki rezystancja Rxy tworzy unikalny podział napięcia \(V_{out}=V_{ref}\cdot\frac{R_{xy}}{R_{pull-up}+R_{xy}}\). Mikrokontroler próbkami ADC odczytuje wartość i przypisuje algorytmicznie funkcję.
• Porównanie: w starszym W638 manetka bezpośrednio przełączała +12 V na lampy (prąd ~10 A). W W639 prąd manetki to < 15 mA, dzięki czemu styki są miniaturowe (1,2 mm).
• Prace przy kolumnie wymagają dezaktywacji układu poduszki – nieprzestrzeganie procedur może naruszać Dyrektywę 2007/46/WE (bezpieczeństwo pojazdów).
• Użycie niehomologowanych części (chińskie klony bez certyfikatu E-mark) może skutkować brakiem ważności świadectwa homologacji i problemami przy przeglądach TDT.
• Odpowiedzialność za ingerencję w układ sterowania oświetleniem spoczywa na serwisie – potencjalne ryzyko wypadku przy błędnej naprawie.
• Wersje taksówkowe (Code XF6) mają dodatkowy kanał BUS-LIN do licznika – nie wszystkie zamienniki go obsługują.
• Objawy podobne do uszkodzenia manetki mogą powodować zimne luty w module Front SAM – warto przed wymianą wykonać test elementów wykonawczych.
• Analiza wymiany mechanicznych zapadek na czujniki Halla zmniejszające siłę operacyjną.
• Implementacja sygnalizacji dotykowej (haptic feedback) w manetkach – obecnie testowane w EQV (V-Class EV).
• Studium wpływu szybkich transjentów EMC na mikroprzełączniki w kolumnie – potencjał do ulepszeń filtracji.
Przełącznik zespolony W639 to inteligentny interfejs zbudowany z precyzyjnej mechaniki i elektroniki niskoprądowej, który komunikuje się z resztą pojazdu przez LIN/CAN. Mechaniczne zużycie i mikropęknięcia lutów są najczęstszymi przyczynami usterek; wymiana lub fachowa regeneracja w połączeniu z adaptacją diagnostyczną przywraca pełną funkcjonalność. Zachowanie procedur bezpieczeństwa (airbag, homologacja) jest kluczowe dla legalnej i bezpiecznej naprawy.
