CD-509-U2, Chronos, Gembird – brak sterownika, zamienniki dla Windows 98, obsługa USB Mass Storage

Pytanie

CD-509-U2 nigdzie nie ma sterownika może jakiś zastępczy

Odpowiedź Sztucznej Inteligencji

Bezpośrednia odpowiedź na pytanie

• Dla systemów Windows 2000/XP/Vista/7/8/10/11, macOS oraz Linux napęd/obudowa CD-509-U2 działa jako urządzenie klasy USB Mass Storage i nie wymaga żadnego dedykowanego sterownika – system sam ładuje wbudowane moduły (usbstor.sys, cdrom.sys, storport.sys itd.).
• Jedyny „dedykowany” plik INF był potrzebny wyłącznie dla Windows 98/98 SE. Jeśli pracujesz na tym systemie, możesz użyć archiwum „cd509u2.zip” (HelpDrivers, DriverGuide) lub popularnego, bezpłatnego pakietu „nusb3x” („Generic USB Mass Storage Driver for Win98SE”). To są funkcjonalne zamienniki.

Kluczowe punkty • Sprawdź, czy urządzenie widnieje w Menedżerze urządzeń; jeśli tak, w większości wypadków sterowniki już działają.
• Gdy system = Win98 SE → zainstaluj „nusb33e.exe” albo oryginalny plik „cd509u2.inf”.
• Brak reakcji w nowszych systemach oznacza zwykle problem sprzętowy (kabel, zasilanie, kontroler USB), nie brak sterownika.

Szczegółowa analiza problemu

1. Charakterystyka urządzenia

CD-509-U2 (Chronos/Gembird, spotykany też bez brandu) to kieszeń USB 2.0 ⇔ IDE (ATAPI) typu „slim” z fabrycznie zamontowanym napędem optycznym. Kontroler (często Genesys GL811E lub Cypress AT2) zgłasza się w systemie jako:

VID_05E3  PID_0702  „USB 2.0 IDE Adapter”

lub zbliżone.

2. Mechanizm sterowania w systemach operacyjnych

Urządzenie jest zgodne z USB Mass Storage Class (MSC), dlatego: • Windows ≥ 2000: ładuje „USBSTOR” → „cdrom.sys” → przydzielenie litery.
• macOS/BSD/Linux: moduł usb-storage, potem sr, sd.

Żaden producent nie dostarcza osobnych plików SYS/DRV po roku 2000. Jedyny wyjątek to Windows 98, w którym brakowało natywnej obsługi MSC.

3. Typowe symptomy „braku sterownika” i realne przyczyny

a) Brak zasilania – port USB nie wyrabia prądowo, szczególnie w laptopach; konieczny kabel Y lub aktywny hub.
b) Uszkodzony kabel ↔ luźne gniazdo mini-USB B 5-p.
c) Błąd w rejestrze Windows (po oprogramowaniu do nagrywania) – wpisy Upper/LowerFilters.
d) Konflikt z oprogramowaniem wirtualnych napędów (Daemon Tools, Alcohol 120 %).
e) Uszkodzony kontroler GL811E (częsta awaria po przepięciu).

4. Diagnostyka krok po kroku

1. Inny port USB (najlepiej USB 2.0 bezpośrednio na płycie).
2. Nowy kabel, ewentualnie zasilanie z drugiego wtyku.
3. Menedżer urządzeń → „Identyfikatory sprzętu” → notuj VID/PID.
4. Win + X → Zarządzanie dyskami – sprawdź, czy napęd jest widoczny bez litery.
5. sfc /scannow, usunięcie Upper/LowerFilters (tylko jeśli widnieją dziwne wartości).
6. Test na innym komputerze / Live-Linux z pendrive’a – rozgraniczy problem software/hardware.

5. Instalacja w Windows 98/98 SE

1. Pobierz:
   • HelpDrivers: „Chronos CD-509-U2 Driver” (cd509u2.zip)
   • lub pakiet „nusb33e.exe” (Generic USB Mass Storage v3.3)
2. W Panel Sterowania → Dodaj nowy sprzęt wskaż plik INF lub uruchom instalator nusb.
3. Po restarcie napęd jest widoczny jako dysk optyczny.

Aktualne informacje i trendy

• Obsługa MSC od Windows 11 pozostała niezmieniona; stare obudowy USB 2.0 nadal działają.
• Coraz rzadziej spotyka się IDE ⇔ USB, co utrudnia zdobycie części zamiennych – rynek przeszedł na SATA/USB (ASM1153, JMS578).
• Napędy optyczne wykorzystywane są głównie do digitalizacji archiwów; rośnie popularność adapterów SATA/USB 3.2 z UASP.

Wspierające wyjaśnienia i detale

• USB Mass Storage Class – zdefiniowany w specyfikacji USB IF protokół Bulk-Only Transport; sprzęt „class-compliant” nie potrzebuje własnego sterownika.
• GL811E – 8-bitowy mikrokontroler Genesys Logic z wbudowanym kontrolerem USB-SIE i interfejsem ATA-(P)ATA.
• Pakiet nusb – nieoficjalny back-port sterowników MSC i HID dla Win98 SE, często stabilniejszy niż oryginalne INF-y producentów.

Aspekty etyczne i prawne

• Oryginalny sterownik dla Win98 został udostępniony jako freeware – jego pobieranie z archiwalnych stron nie narusza licencji.
• Korzystanie z nieoficjalnych pakietów (nusb) jest legalne, lecz warto zweryfikować sumy SHA-256 i skanować antywirusem.
• Uważaj na serwisy wymagające płatnych subskrypcji za „driver scan”; często to adware.

Praktyczne wskazówki

• Do testów zasilania użyj hub-a USB z własnym zasilaczem 5 V ≥ 2 A.
• Jeśli napęd zanika podczas kopiowania plików, wymuś tryb USB 2.0 High-Speed w BIOS-ie i unikaj przedłużaczy > 1 m.
• Przed flashowaniem firmware GL811E (są nieoficjalne pliki) sprawdź dokładny numer PCB – błędny wsad trwale uszkodzi kontroler.

Ewentualne zastrzeżenia lub uwagi dodatkowe

• Kontrolery GL811/CYPRESS AT2 nie wspierają UASP – transfer zatrzyma się na ~22 MB/s.
• Część płyt głównych AMD/Intel z 2020+ wyłączyła porty EHCI (USB 2.0) w trybie Legacy Off – wtedy Win98 i stare INF-y nie zadziałają nawet z nusb.
• Niektóre wersje GL811E mają błąd z LBA48 > 137 GB (dotyczy dysków, nie CD).

Sugestie dalszych badań

• Rozważyć wymianę obudowy na adapter SATA/USB 3.2 z układem ASM1153E lub JMS578.
• Jeśli celem jest archiwizacja płyt, zainwestować w napęd wewnętrzny SATA z trybem C2 error-pointer (Optiarc, Plextor) + narzędzia AccurateRip.
• Śledzić rozwój otwartego sterownika Win98 UASP (projekt hobbystyczny na Vogons).

Krótkie podsumowanie

CD-509-U2 nie wymaga specjalnego sterownika w nowoczesnych systemach – działa na wbudowanych modułach MSC. Wyjątek stanowi Windows 98/98 SE; tam użyj pakietu „cd509u2.zip” lub uniwersalnego „nusb33”. Jeśli urządzenie nie jest wykrywane pod Windows 7/10/11, przyczyną jest najczęściej problem sprzętowy (zasilanie, kabel, uszkodzony kontroler) albo wpisy Upper/LowerFilters w rejestrze.