Citroen Xsara Picasso brak 5 biegu i wstecznego – linki, tuleje, skrzynia ML5T/BE4R

Pytanie

Brak biegu5 i wstecznego co się dzieje Citroen. Xsara Pikasso

Odpowiedź Sztucznej Inteligencji

Bezpośrednia odpowiedź na pytanie

• W 90-95 % przypadków utrata 5. biegu i wstecznego w Citroënie Xsara Picasso z manualną skrzynią ML5T/BE4R wynika z uszkodzenia lub rozregulowania linek (cięgien) zmiany biegów albo plastikowych tulei na ich końcówkach.
• Rzadziej winny jest sam wybierak na skrzyni lub wewnętrzne elementy (widełki/synchronizator).
• Diagnostykę należy zacząć od zewnętrznego układu sterowania, bo naprawa zazwyczaj sprowadza się do wymiany linek lub ich prawidłowej regulacji.

Kluczowe punkty • linki i tuleje sterujące (najczęstsze)
• wybierak na skrzyni i w kabinie
• poziom/stan oleju w skrzyni
• widełki / synchronizator 5-R (dopiero gdy wykluczymy powyższe)

Szczegółowa analiza problemu

1. Budowa układu zmiany biegów

Xsara Picasso (silniki 1.6/1.8/2.0) korzysta z dwóch linek typu push-pull:
1) oś przód-tył (wybór par biegów 1-2, 3-4, 5-R)
2) oś lewo-prawo (przełączanie pomiędzy „ścieżkami”).
Na końcach linek znajdują się kulowe zatrzaski z tworzywa (często pękają) oraz samonastawne mechanizmy regulacyjne.

2. Typowe scenariusze awarii

1. Pęknięta tuleja kulowa lub odpięta linka – lewarek porusza się, lecz nie przenosi skrajnego ruchu potrzebnego do 5-R.
2. Rozciągnięte/zakleszczone pancerze – dźwignia „dochodzi do końca”, ale wybierak nie osiąga pozycji 5-R.
3. Zapieczony wybierak na skrzyni (korozja sworznia) – efekt identyczny jak wyżej.
4. Uszkodzone widełki synchronizatora 5. biegu / wybierak wewnętrzny – brak wejścia wyłącznie 5-R przy prawidłowej pracy linek.
5. Niedostateczne wysprzęglanie (zużyta tarcza lub wyciek w wysprzęgliku) – zwykle objawia się trudnością we WSZYSTKICH biegach; tu mało prawdopodobne jeśli 1-4 wchodzą lekko.

3. Diagnostyka krok po kroku

1. Zdemontuj górną osłonę lewarka w kabinie, poruszaj drążkiem i obserwuj skoki linek. Nadmierny luz = zużyta tuleja.
2. Od strony komory silnika poproś pomocnika o poruszanie lewarkiem; obserwuj ruch wybieraka. Brak pełnego skoku → linki.
3. Odepnij linki od wybieraka, spróbuj ręcznie załączyć 5-R kluczem 13 mm na sworzniu. Sukces = skrzynia zdrowa → linki; porażka = otwieramy skrzynię.
4. Kontrola oleju (korek imb. 19 mm na bocznym karterze): poziom ∼ do dolnej krawędzi otworu, olej 75W-80 spełniający PSA B71 2330.
5. Jeżeli skrzynia głośno pracowała na 5-tce przed awarią, demontaż dekla 5. biegu (6 śrub TORX) ujawnia stan synchronizatora i widełek – można naprawić bez pełnego rozpoławiania skrzyni.

4. Naprawa / regulacja linek – procedura skrócona

1. Zdemontuj akumulator i skrzynkę bezpieczników – uzyskasz dostęp do głowicy wybieraka.
2. Zablokuj lewarek w położeniu „0” (otwór serwisowy Ø3 mm z boku mechanizmu w kabinie).
3. Zablokuj wybierak skrzyni w położeniu neutralnym (otwór Ø5 mm od góry).
4. Zwolnij zapadki samonastawnych końcówek linek, dociśnij linki do oporu, zasuń zapadki.
5. Sprawdź działanie wszystkich biegów; wymień linki (nr OE 2444.GJ / 2444.GK) jeśli skoki nadal niewystarczające.

Aktualne informacje i trendy

• Dostępne są zestawy naprawcze z metalowymi tulejami (zamiennik 3D-druk z POM lub CNC z Al-6061), zwiększające trwałość.
• Coraz częściej stosuje się powłoki DLC na widełkach serwisowanych skrzyń – redukcja tarcia i ryzyka ponownego zatarcia.
• Oleje o niskiej lepkości 75W-75 „Fuel Economy” PSA B71 2310 poprawiają płynność pracy selektora w starszych skrzyniach.

Wspierające wyjaśnienia i detale

• 5. bieg i wsteczny znajdują się na skrajnych pozycjach osi przód-tył, dlatego każdy luz w układzie sterowania ujawnia się najpierw właśnie na nich.
• W skrzyni BE4R 5-R dzielą wspólną prowadnicę widełek: jedno mechaniczne uszkodzenie może wyłączyć oba biegi jednocześnie.

Aspekty etyczne i prawne

• Jazda bez sprawnego biegu wstecznego jest niezgodna z Prawem o Ruchu Drogowym (pojazd niesprawny technicznie).
• Zużyty olej i elementy plastikowe należy utylizować w punktach selektywnej zbiórki odpadów.

Praktyczne wskazówki

• Użyj smaru ceramicznego na kulkach linek – nie pęcznieje gumy.
• Przy wymianie linek OEM: demontaż wydechu nie jest konieczny, ale pomaga.
• Po każdej ingerencji zrób jazdę próbną i dosłuchaj ewentualnych zgrzytów (szybka detekcja źle ustawionych linek).

Ewentualne zastrzeżenia lub uwagi dodatkowe

• Sporadycznie problem powoduje pęknięta poduszka skrzyni; skrzynia „odchodzi” od wybieraka ograniczając skok 5-R.
• W autach z przebiegiem >250 tys. km widełki 5-R potrafią być starte mimo prawidłowych linek – wymaga to częściowego rozpołowienia skrzyni.

Sugestie dalszych badań

• Analiza zużycia tulei w zależności od rodzaju smaru i klimatu (projekt hobbystyczny z drukiem 3D).
• Porównanie trwałości linek OEM vs. zamienniki w testach cykli 100 tys. przełączeń.

Krótkie podsumowanie

Najpierw sprawdź i wyreguluj lub wymień linki oraz tuleje kulowe – to rozwiązuje większość przypadków braku 5-tki i „R” w Xsarze Picasso. Dopiero gdy pozycje linkowe są poprawne, a skrzynia nadal nie przyjmuje biegów, kierujemy uwagę na wybierak i wewnętrzne elementy 5-R (widełki, synchronizator). Dzięki temu można uniknąć kosztownego demontażu skrzyni i szybko przywrócić pełną sprawność pojazdu.