Condor 820S – brak regulacji obrotów silnika po wymianie kondensatorów, silnik DC/AC, triak, potencjometr

Pytanie

condor 820s po wymianie kondensatorów brak regulacji obrotów silnika

Odpowiedź Sztucznej Inteligencji

Bezpośrednia odpowiedź na pytanie

• Najbardziej prawdopodobne przyczyny braku regulacji obrotów po wymianie kondensatorów to: uszkodzony element wykonawczy toru regulacji (triak/diak lub tranzystor szeregowy silnika DC), przerwana/zwarta ścieżka albo błędnie podłączony/źle dobrany kondensator, który „omija” lub rozstraja układ regulacji.
• Kluczowe punkty:
  • Zweryfikuj typ układu napędu: silnik DC (radiomagnetofon/napęd kasety) czy silnik AC/universal z regulacją triakiem.
  • Sprawdź potencjometr regulacji i ciągłość jego połączeń (masa, suwak).
  • Sprawdź triak (jeśli jest) lub tranzystor szeregowy (jeśli silnik DC).
  • Porównaj wartości i miejsca wlutowania nowych kondensatorów z oryginałem (zdjęcia „przed” są bezcenne).

Szczegółowa analiza problemu

Ponieważ nazwa „Condor 820S” bywa używana co najmniej dla radiomagnetofonu RM 820S (napęd kasety – silnik DC) oraz bywa mylona z urządzeniami z silnikami jednofazowymi/uniwersalnymi, najpierw ustal architekturę. Dalsze kroki zależą od typu napędu.

1. Jeśli to radiomagnetofon Condor RM 820S (napęd kasety – silnik DC z regulacją prędkości)

• Objawy typowe: stała prędkość capstanu bez reakcji na „pitch”, skok na maks., falowanie.
• Topologia (często spotykana):
  • Zasilacz (DC 6…12 V) → filtr (elektrolit) → regulator prędkości (potencjometr + tranzystor PNP/NPN lub układ wbudowany w silnik) → silnik DC.
  • Część tanich magnetofonów ma stabilizację wbudowaną w puszkę silnika (wewnątrz jest scalony regulator i trymerek).
• Co mogło pójść nie tak po wymianie kondensatorów:
  • Odwrócona polaryzacja elektrolitu w filtrze zasilania silnika → uszkodzenie tranzystora/regulatora w silniku.
  • Wlutowanie kondensatora o innej pojemności w pętlę kompensacji/regulacji → układ „stoi” na maks./min.
  • Przerwana masa potencjometru lub suwaka (oderwana ścieżka, zimny lut) → brak wpływu gałki.
  • Zwarcie C do masy lub zasilania w torze regulacji → tranzystor stale nasycony.
• Pomiary krok po kroku (multimetr, DC):
  1. Na przewodach silnika zmierz napięcie i kręć potencjometrem regulacji:
     • Oczekiwane: płynna zmiana np. 3…9 V (zależnie od modelu).
     • Jeśli napięcie stałe ≈ napięciu zasilania: podejrzany tranzystor (CE zwarcie) lub odłączony potencjometr.
     • Jeśli napięcie ≈ 0 V: przerwa w torze zasilania/regulacji.
  2. Potencjometr: zmierz rezystancję końcówki–końcówki (wartość nominalna, zwykle 10–100 kΩ). Między suwakiem a końcówkami wartość powinna płynnie się zmieniać.
  3. Tranzystor szeregowy (jeśli występuje, np. BD139/BD140 lub podobny):
     • Sprawdź testem diody złącza B–E i B–C (~0,5–0,7 V w kierunku przewodzenia).
     • CE nie może mieć niskiej rezystancji w obu kierunkach.
  4. Zasilanie silnika: zweryfikuj nowy kondensator filtrujący (µF i V, polaryzacja). Zbyt małe napięcie znamionowe lub odwrotna polaryzacja potrafi uszkodzić tor.
  5. Jeżeli silnik ma wbudowany regulator (metalowa puszka z dwoma wyprowadzeniami i otworkiem na śrubokręt):
     • Zewnętrzny potencjometr bywa tylko dzielnikiem napięcia – brak jego masy = praca na maks.
     • Sprawdź, czy w ogóle dociera zmienne napięcie sterujące do silnika.
• Test rozdzielający winę:
  • Podaj na silnik zewnętrzne, stabilne DC (przez zasilacz laboratoryjny, np. 3–9 V) i sprawdź, czy prędkość rośnie wraz z napięciem. Jeśli tak – winny tor regulacji na płytce. Jeśli nie – silnik/regulator w silniku.

2. Jeśli to urządzenie z silnikiem jednofazowym/universalnym i regulacją fazową (triak/diak)

• Objawy typowe:
  • Zawsze maksymalne obroty niezależnie od gałki → triak zwarty (MT1–MT2).
  • Brak reakcji lub skokowa regulacja → uszkodzony potencjometr/diak lub złe wartości RC.
  • Po wymianie kondensatora rozruchowego/pracy silnik startuje, ale regulacji brak → kondensator wpięty nie w ten punkt, regulator „omija” obciążenie.
• Kluczowe elementy i wartości orientacyjne:
  • Triak: BT136/BT137/BT138/BTA16 (600 V klasa). Między MT1–MT2 nie może być zwarcia; omomierz powinien pokazać „otwarte” w obu kierunkach.
  • Diak: DB3 (~30 V zadziałania). DMM zwykle go nie przetestuje wiarygodnie – podmień próbnie.
  • Potencjometr sterujący: 470 kΩ–1 MΩ (log/lin, zależnie od modułu).
  • RC wyzwalania: typowo 100 nF + 100–470 kΩ; kondensator ma być foliowy klasy co najmniej 275 VAC X2 jeśli jest połączony z siecią (nie elektrolit ani 63 V!).
  • Snubber równolegle do triaka: 47–100 nF X2 + 47–100 Ω (opcjonalnie).
• Pomiary i kontrola:
  1. Potencjometr – ciągłość i płynność zmian (oderwany suwak = brak regulacji).
  2. Triak – wyjmij jedną nóżkę lub wylutuj; jeśli MT1–MT2 mają niski opór → wymień.
  3. Przelutuj okolice kondensatorów – uszkodzenia ścieżek/zimne luty po „recap” są częste.
  4. Zweryfikuj, czy kondensator pracy/rozruchowy silnika (jeśli to silnik indukcyjny) ma właściwą pojemność (rzędu 4–20 µF/450 VAC) i jest wpięty dokładnie jak wcześniej.
• Test „na krótko” (tylko dla doświadczonych, z żarówką szeregową jako ogranicznik):
  • Podłącz silnik z pominięciem modułu triakowego, aby ocenić jego stan i moment. Jeśli pracuje poprawnie, wina leży w module regulacji.

Typowe błędy po wymianie kondensatorów, które skutkują brakiem regulacji:

• Zastąpienie kondensatora X2 zwykłym foliowym/elektrolitycznym niskonapięciowym.
• Zamiana wartości (np. 100 nF ⇄ 100 µF albo 4,7 µF ⇄ 47 µF).
• Przerwanie masy potencjometru lub pęknięta ścieżka pod kondensatorem.
• Zwarcie kroplą cyny lub końcówką przewlekanego kondensatora do sąsiedniej ścieżki.

Aktualne informacje i trendy

• W serwisie urządzeń konsumenckich coraz częściej zastępuje się zużyte moduły regulacji gotowymi:
  • DC: sterowniki PWM MOSFET (20–25 kHz), z miękkim startem i stabilizacją – poprawna, liniowa regulacja prędkości bez strat na tranzystorze szeregowym.
  • AC: gotowe regulatory triakowe z detekcją zera, lepszą odpornością EMC i elementami X2/Y2.
• Zaleca się stosowanie kondensatorów klasy X2 (275 VAC) w obwodach połączonych bezpośrednio z siecią oraz elektrolitów o niskim ESR w zasilaczach niskonapięciowych.

Wspierające wyjaśnienia i detale

• Silnik DC z „governorem” wewnątrz ma własną pętlę sprzężenia zwrotnego. Brak masy lub napięcia odniesienia na potencjometrze powoduje, że układ wybiera skrajne wysterowanie (często maksymalne obroty).
• W regulatorze triakowym kąt załączenia wyznacza układ RC/diak. Zła pojemność C albo przerwa w potencjometrze przesuwa kąt do okolic 0° (pełna moc) lub 180° (brak mocy).

Aspekty etyczne i prawne

• Prace przy 230 VAC/120 VAC wymagają kwalifikacji. Odłącz zasilanie, rozładuj kondensatory, stosuj izolowany sprzęt i transformator separacyjny. W niektórych jurysdykcjach modyfikacja układów sieciowych przez osoby nieuprawnione jest zabroniona.

Praktyczne wskazówki

• Zrób zdjęcia wysokiej rozdzielczości „przed” i „po” – porównaj prowadzenie przewodów i wartości elementów.
• Użyj żarówki 60–100 W szeregowo przy pierwszym uruchomieniu po naprawie (ograniczenie prądu).
• Oznacz i sprawdź każdy kondensator:
  • Pojemność, napięcie pracy, typ (X2, foliowy, elektrolit), miejsce wpięcia.
• Wytypuj element do podmiany „w ciemno”:
  • Dla AC/triaka: diak + triak + potencjometr.
  • Dla DC: potencjometr + tranzystor szeregowy/sterujący.
• Jeśli masz oscyloskop:
  • AC/triak: przebieg na bramce triaka vs. napięcie sieci – kąt załączenia musi się zmieniać z gałką.
  • DC: obserwuj napięcie na silniku i węźle suwaka potencjometru.

Ewentualne zastrzeżenia lub uwagi dodatkowe

• „Condor 820S” nie identyfikuje jednoznacznie typu urządzenia – bez zdjęć/schematu pozostajemy przy scenariuszach najbardziej prawdopodobnych.
• W wielu silnikach kasetowych regulator jest nienaprawialny (zalany w puszce) – pozostaje wymiana całego silnika.

Sugestie dalszych badań

• Podeślij:
  • Zdjęcia płytki z obu stron (okolice wymienionych kondensatorów i potencjometru).
  • Zdjęcie silnika i liczba przewodów do niego (2 przewody → zwykle DC; szczotki/triak → AC/universal).
  • Parametry nowych kondensatorów (µF, V, typ) i gdzie zostały wpięte.
  • Objaw: stałe max, stałe min, brak startu, falowanie?
  • Pomiary: napięcie na silniku przy skrajnych położeniach gałki.

Krótkie podsumowanie

• Brak regulacji po „recapie” to zwykle: zwarty element wykonawczy (triak/tranzystor), przerwana masa/suwak potencjometru albo błędnie dobrany/podłączony kondensator w torze regulacji.
• Zidentyfikuj typ napędu (DC vs AC/triak), wykonaj proste pomiary napięcia na silniku i ciągłości potencjometru, a następnie sprawdź/Podmień element wykonawczy. Po otrzymaniu szczegółów przygotuję konkretną rozpiskę punktów pomiarowych i listę zamienników.