CONDOR RM820S cisza w głośnikach, uszkodzona końcówka mocy, diagnostyka po odłączeniu magnetofonu

Pytanie

CONDOR RM820S USZKODZONA KONCÓWKA CISZA W GŁOSNIKAC.CZY MOZNA SZUKAC USTERKI PO ODŁACZENIU MECHANIZMU MAGNETOFONU I PLYTKI STERUJACEJ MAFNETOFINEM .GZIE SZKAC USTERKI.BEZPIECZNIKI DOBRE.wYMIANA KONDENSATORÓW 2000uF NIE POMOGLA.DIODY SWIECĄ...CISZA W GFŁOSNIKACH

Odpowiedź Sztucznej Inteligencji

Bezpośrednia odpowiedź na pytanie

• Tak – możesz bezpiecznie odłączyć mechanizm magnetofonu i płytkę jego sterowania; tor wzmacniacza mocy i zasilacz główny powinny działać niezależnie.
• Najpierw sprawdź sekcję wspólną dla obu kanałów: zasilanie końcówek mocy, gniazdo słuchawkowe (styki rozłączające głośniki), przełączniki funkcji (isostaty) i ewentualny obwód „mute”.
• Jeśli zasilanie jest prawidłowe, zmierz napięcie stałe na wyjściu układu końcówki (po stronie „przed” kondensatora wyjściowego) – powinno być ~½ Vcc. Brak połowy zasilania lub skrajne wartości wskazują uszkodzenie końcówki mocy lub jej otoczenia.

Szczegółowa analiza problemu

• Rozwinięcie głównych aspektów
  • Cisza w obu głośnikach przy świecących diodach i dobrych bezpiecznikach zwykle oznacza usterkę w elemencie wspólnym dla obu kanałów:
    1. zasilanie końcówek mocy (osobna gałąź zasilania niż dla logiki/LED),
    2. gniazdo słuchawkowe (styki odcinające głośniki),
    3. przełączniki źródeł/isostat REC/PLAY (utlenione styki w torze audio),
    4. linia „mute” (jeśli jest) trzymająca wzmacniacz w wyciszeniu.
  • W Condorach/boomboxach tej epoki końcówka mocy bywa realizowana układami jednobiegunowymi (np. rodzina TBA/UL lub TDA), z dużymi kondensatorami wyjściowymi. Dwa kondensatory 2000 µF, które wymieniłeś, to prawdopodobnie filtracja zasilacza; w torze audio są jeszcze elektrolity sprzęgające 47–470 µF i duże kondensatory wyjściowe 1000–2200 µF – ich wyschnięcie również daje ciszę.
• Teoretyczne podstawy
  • Jednobiegunowa końcówka mocy polaryzuje swój pin wyjściowy na ~½ Vcc; przez kondensator wyjściowy DC nie przechodzi do głośnika, więc na zaciskach głośnika mierzysz ~0 V DC. Dlatego diagnostykę rób „przed” kondensatorem wyjściowym (na pinie wyjścia układu/na ścieżce idącej do kondensatora).
• Praktyczne zastosowania (procedura krok po kroku)
  1. Zasilacz główny (wspólny dla obu kanałów)
     • Zmierz Vcc na kondensatorze filtrującym zasilacz (plus względem masy). Oczekuj kilkunastu woltów DC (typowo 12–18 V po wyprostowaniu). Sprawdź:
       • mostek prostowniczy (spadki ~0,5–0,7 V/diode),
       • rezystory bezpiecznikowe/fusible w szeregach zasilania końcówek (często 1–4,7 Ω, potrafią się „otworzyć”),
       • przerwy/pęknięte luty na złączach zasilania płytki końcówki.
  2. Gniazdo słuchawkowe
     • Wyjmij wtyk słuchawek. Omomierzem sprawdź styki przełączające głośniki – bez wtyku mają zwierać tor wzmacniacz → głośnik. Utlenienie lub utrata sprężystości = całkowita cisza mimo sprawnej końcówki.
     • Profilaktycznie oczyść i kilkukrotnie „przepompuj” wtykiem, ewentualnie dogięcie styków.
  3. Przełączniki isostat/REC-PLAY/wyboru źródła
     • To częsty winowajca. Spryskaj odpowiednim preparatem kontaktowym i wielokrotnie przełącz. Zmierz ciągłości torów L/R na wyjściu tych przełączników do wejść końcówek mocy.
  4. Końcówki mocy – szybkie rozróżnienie, czy „żyją”
     • Pomiar DC na wyjściu układu (po stronie „przed” kondensatorem wyjściowym): powinno być blisko ½ Vcc (np. Vcc=16 V → wyjście ~8 V).
       • 0 V lub ≈Vcc: uszkodzenie układu końcowego/drivera lub elementów wokół (sprzężenie zwrotne, rezystory polaryzacji, kondensator kompensacji).
     • „Test palcem”/sonda audio: przez kondensator 100 nF–1 µF dotknij wejścia końcówki mocy. Głośny brum oznacza sprawną końcówkę i problem wcześniej (przedwzmacniacz/przełączniki/gniazdo).
  5. Kondensatory w torze audio
     • Sprawdź i po potrzeby wymień: wejściowe 1–10 µF (często tantal/elektrolit), kondensatory w pętli NFB 22–100 µF, duże wyjściowe 1000–2200 µF (ESR/pojemność). Wyschnięte elektrolity potrafią „odciąć” sygnał bez innych objawów.
  6. Linia MUTE/standby (jeśli występuje)
     • Niektóre układy mają wejście wyciszania. Oderwana/„wisząca” linia po odłączeniu mechanizmu potrafi wymusić stałe mute. Upewnij się, że sterowanie mute ma prawidłowy poziom logiczny (wg noty – zwykle „wysoko” odblokowuje).
  7. Głośniki i okablowanie
     • Zmierz rezystancję cewki (typowo 3–8 Ω). Sprawdź przewody i wtyki/gniazda głośnikowe oraz ewentualne przełączniki wewnętrzne/zewnętrzne głośniki.

Aktualne informacje i trendy

• Zamiast trudnodostępnych starych układów warto stosować sprawdzone zamienniki modułowe (np. TDA2003/TDA2005/TDA2030 na małej płytce) – łatwe do wpasowania w miejsce oryginalnej końcówki i zasilane z tych samych napięć.
• Nowoczesne kondensatory niskiego ESR i preparaty do styków znacząco poprawiają niezawodność po renowacji.
• Uwaga na podróbki starych scalaków – lepiej kupować z pewnych źródeł lub stosować nowszy odpowiednik.

Wspierające wyjaśnienia i detale

• Jak namierzyć „pin wyjścia” bez schematu: znajdź duży kondensator elektrolityczny przy ścieżce do głośnika; jego „wewnętrzna” nóżka (idąca w stronę układu) to punkt wyjścia końcówki, na którym powinno być ~½ Vcc.
• Sonda audio DIY: do tanich słuchawek/małego głośniczka dolutuj w szereg kondensator 100 nF–1 µF/≥25 V; możesz „słuchać” kolejnych punktów toru i zlokalizować, gdzie sygnał „ginie”.

Aspekty etyczne i prawne

• Bezpieczeństwo: pracuj przy odłączonym zasilaniu, rozładuj kondensatory (rezystor ~1 kΩ/5–10 W), stosuj żarówkę 60–100 W w szereg z siecią przy pierwszym uruchomieniu po naprawie, aby ograniczyć skutki zwarć.
• Zgodność: nie zmieniaj wartości bezpieczników i nie omijaj elementów zabezpieczających.

Praktyczne wskazówki

• Kolejność działań (skrót):
  1. Zasilacz Vcc (wartość, tętnienia, elementy po drodze).
  2. Gniazdo słuchawkowe – styki odcinające.
  3. Isostaty/przełączniki – czyszczenie i pomiar ciągłości.
  4. Połowa Vcc na wyjściu końcówek; test „palcem”.
  5. Kondensatory w torze audio (wejście/NFB/wyjście).
  6. Linia MUTE/stałe poziomy sterujące po odłączeniu magnetofonu.
• Jeśli oba kanały milczą i końcówki nie mają połowy Vcc, szukaj przerwy we wspólnym zasilaniu lub uszkodzonego elementu wspólnego (rezystor bezpiecznikowy/łączówka).

Ewentualne zastrzeżenia lub uwagi dodatkowe

• Piny/oznaczenia układów końcowych różnią się między wersjami – nie opieraj się wyłącznie na „uniwersalnych” numerach wyprowadzeń; weryfikuj połączenia po ścieżkach.
• Odłączenie mechanizmu magnetofonu bywa obojętne dla audio, ale jeśli z tej płytki wychodzi sygnał „mute” lub przejście REC/PLAY – pozostaw złącza sterujące w stanie „PLAY” lub wymuś właściwy poziom.

Sugestie dalszych badań

• Zrób trzy pomiary i podaj wyniki:
  1. Napięcie Vcc na głównym kondensatorze filtrującym.
  2. Napięcie DC na „wewnętrznej” nodze kondensatora wyjściowego L i P (czy ≈½ Vcc?).
  3. Czy pojawia się brum po dotknięciu wejścia końcówki przez kondensator?
• Zdjęcia okolic gniazda słuchawkowego, isostatów i płytki końcówki mocy ułatwią wskazanie punktów pomiarowych.

Krótkie podsumowanie

• Diagnostykę zacznij od wspólnych bloków: zasilanie końcówki, gniazdo słuchawkowe, przełączniki/isostaty, linia „mute”.
• Sprawdź, czy wyjście końcówki ma ~½ napięcia zasilania przed kondensatorem wyjściowym oraz wykonaj prosty test sygnałem na wejściu końcówki.
• Odłączenie mechanizmu magnetofonu jest dopuszczalne, byle nie przerwać linii „PLAY”/„mute”.
• Podaj konkretne napięcia – na ich podstawie wskażę kolejny, precyzyjny krok naprawy.

Pytanie

PODAJ SCHEMAT LINNI MUTE

Odpowiedź Sztucznej Inteligencji

Bezpośrednia odpowiedź na pytanie

• Poniżej masz trzy sprawdzone schematy „linii MUTE” do torów audio: najprostszy z tranzystorem NPN (wyciszanie przez zwarcie do masy), wariant przekaźnikowy (twarde mute/ochrona przed „pykiem”), oraz wariant z pinem MUTE/SD układu scalonego. Dodałem typowe wartości elementów i wskazówki uruchomieniowe.
• Jeśli pytasz o stary radiomagnetofon (np. Unitra/Condor RM820S): fabrycznie nie ma cyfrowej linii MUTE – wyciszanie realizują styki mechaniczne (listwa Zapis/Odczyt i gniazdo słuchawkowe). Podałem też schemat, jak to działa i jak wymusić mute/unmute.

Szczegółowa analiza problemu

• Rozwinięcie głównych aspektów

1. MUTE przez tranzystor NPN (shunt-to-ground, niski poziom sygnału – „przed” końcówką mocy)
   Zastosowanie: przed wejściem końcówki mocy, na węźle po kondensatorze sprzęgającym, gdzie impedancja jest rzędu 10–100 kΩ. Minimalne zniekształcenia przy braku mute, niski koszt, brak „pstryków” przy poprawnym RC.

Schemat (kanał mono; drugi identycznie):

Wejście z potencjometru głośności
|
C1 1 µF (elektrolit/tantal, + do potencjometru)
|----[ Węzeł A ]----RIN 22–47 kΩ----> do pinu wejściowego końcówki mocy
| |
| Rbias 100 kΩ do GND
|
GND

     TR1 NPN (np. BC547/BC337)
     C do Węzła A
     E do GND
     B — Rb 47 kΩ do linii MUTE
     B — Cb 100 nF do GND (opóźnienie „soft”)
     Linia MUTE — Rpull 100 kΩ do GND lub +V (w zależności od logiki)

Logika:

• MUTE=H (np. 5–12 V) → TR1 przewodzi → Węzeł A zwarty do GND → cisza.
• MUTE=L (0 V) → TR1 odcięty → sygnał przechodzi.

Uwagi praktyczne:

• Dla układów UL1481/TBA810/TDA200x wejście jest sprzęgane przez C1 – zwarcie Węzła A do GND nie rozstraja polaryzacji wejścia.
• Jeżeli sterujesz z 5 V, Rb=47–100 kΩ w zupełności wystarczy (prąd bazy kilka–kilkanaście µA).
• Dodaj Cb=47–220 nF przy bazie (do GND) – miękki start/stop, brak trzasków.

2. MUTE przekaźnikowy (na wyjściu przed głośnikami lub na wyjściach przedwzmacniacza)
   Zastosowanie: „twarde” odłączenie głośników, ochrona przed „pykiem” przy włączeniu/wyłączeniu, brak wpływu na liniowy tor audio. Dobre w końcówkach mocy i starych magnetofonach.

Schemat (mono; dla stereo DPDT lub dwa przekaźniki SPST):

Wyjście końcówki mocy — Cwy 1000–2200 µF(+) — [Węzeł B] —> głośnik
|
Styk NC przekaźnika — Rdump 47–100 Ω — do GND
Cewka przekaźnika (5/12 V) — sterowana przez Q2 NPN (np. BC337)
Q2: kolektor do cewki, emiter do GND, baza przez 4,7–10 kΩ z logiki MUTE
Rpull 100 kΩ baza→GND, dioda 1N4148/1N400x równolegle do cewki (tłumik EMF)
RC opóźniające cewkę (np. 100 µF + 1 kΩ) lub prosty układ opóźnienia z tranzystorem

Działanie:

• MUTE aktywne: przekaźnik bez zasilania → styk NC zwiera Węzeł B do GND przez 47–100 Ω → cisza i bezpieczne rozładowanie Cwy.
• UNMUTE: przekaźnik załączony po ok. 300–800 ms → styki otwarte → sygnał idzie na głośnik, bez „pyku”.

3. MUTE/Standby przez dedykowany pin układu scalonego
   Zastosowanie: nowocześniejsze końcówki (np. TDA7294/LM1876/TPA31xx). Najlepsza jakość – producent przewidział logikę wyciszania/standby.

Typowy układ:

• Pin MUTE/SD → przez R 22–100 kΩ do +V (lub do GND – zależnie od układu).
• Kondensator do GND 100 nF–4,7 µF dla zwłoki startowej.
• Sterowanie logiką: L/H zgodnie z kartą katalogową (często L=wyciszenie/standby, H=praca; w class-D bywa odwrotnie, pin „SDZ/SD” aktywny niskim).

„Miękki” start realizuje ładowanie kondensatora – brak trzasku. Zwróć uwagę na wymagane progi napięć pinu (typowo 1–3 V dla L, >2–5 V dla H, zależnie od układu).

• Teoretyczne podstawy
  • Shunt mute (NPN lub JFET) obniża impedancję węzła sygnałowego do GND – otrzymujesz tłumienie >60 dB przy sensownych wartościach RIN i niskiej rezystancji nasycenia tranzystora.
  • Przekaźnik fizycznie rozłącza lub zwiera wyjście – idealny dla dużych amplitud i ochrony głośników.
  • Pin MUTE/SD ingeruje w wewnętrzne stopnie wzmacniacza – najmniejsze ryzyko trzasków i brak zmian impedancji toru.

• Praktyczne zastosowania
  • W sprzęcie typu Condor/Unitra (UL1481/TBA810) najprościej dodać NPN shunt na wejściu końcówki lub przekaźnik na wyjściu.
  • W nowym sprzęcie – użyj pinu MUTE/SD producenta układu.

Aktualne informacje i trendy

• Współczesne końcówki klasy D (np. rodzina TPA31xx, TAS, MA12070) oraz AB (np. TDA729x) mają piny MUTE/SD i sekwencję zasilania/wyciszania w datasheet – preferowane rozwiązanie z uwagi na EMI i jakość.
• Coraz częściej stosuje się analogowe przełączniki MOS (np. układy „click‑and‑pop suppression”) zamiast JFET-ów, aby uzyskać niskie zniekształcenia i kontrolowaną impedancję w stanie MUTE.
• W torach niskoszumnych (przedwzmacniacze gramofonowe, mikrofonowe) unika się przekaźników na rzecz półprzewodnikowych przełączników z kontrolą rampy.

Wspierające wyjaśnienia i detale

• Wariant JFET (opcjonalnie zamiast NPN na wejściu):
  • J113/J111 jako shunt do GND, źródło do GND, dren do Węzła A, bramka sterowana z MUTE przez dzielnik; zapewnia bardzo niską rezystancję w stanie ON i niskie zniekształcenia.
  • Wymaga zapewnienia odpowiedniego VGS(off); rozrzuty parametrów JFET-ów są duże – dobieraj selekcyjnie.

• Minimalizacja trzasków:
  • Dodaj rezystor upustu 100 kΩ na węźle wyciszanym (do GND) – definiuje stan pływający.
  • Dla przekaźnika: Rdump 47–100 Ω do GND w torze zwarcia ogranicza impuls prądowy z kondensatora wyjściowego.
  • Dla NPN: Cb przy bazie + ograniczenie prądu bazy Rb=47–100 kΩ.

• „Schemat” mechanicznego MUTE w magnetofonach (np. Condor RM820S):
  Potencjometr → kondensator sprzęgający → listwa Zapis/Odczyt (styki rozwierają/zwierają sygnał do masy podczas zapisu) → gniazdo słuchawkowe (styki NC łączą wyjście z głośnikami) → głośniki.
  Usterki: utlenione styki listwy/gniazda = stałe „mute”. Rozwiązanie: czyszczenie Kontakt 60/S, dogięcie styków, kilkukrotne przełączenie.

Aspekty etyczne i prawne

• Zadbaj o bezpieczeństwo słuchu: nie testuj „palcem” przy maksymalnej głośności – ryzyko nagłego brumu.
• W urządzeniach na gwarancji modyfikacje toru MUTE mogą naruszać warunki gwarancji.
• W instalacjach stacjonarnych (PA) odcinanie głośników powinno uwzględniać normy bezpieczeństwa elektrycznego i odporności EMC.

Praktyczne wskazówki

• Gdzie wpiąć MUTE (NPN shunt) w klasycznym jednouzwojeniowym układzie końcówki (UL1481/TBA810):
  • Węzeł po kondensatorze wejściowym (1–4,7 µF), przed rezystorem wejściowym do pinu 8 (wejście).
  • RIN 22–47 kΩ, Rbias 100 kΩ do GND, TR1 BC547 C→węzeł, E→GND, B przez 47–100 kΩ z logiki MUTE.
• Zasilanie logiki: jeśli MUTE masz z 5 V, a tor audio z 12–18 V, połącz masy i zachowaj separację prowadzenia ścieżek (gwiazda masy, krótkie połączenia węzła mutowanego).
• Płytka/okablowanie: prowadź węzeł o wysokiej impedancji najkrócej, unikaj pętli masy, ekranowanie sygnałów niskopoziomowych.
• Test: najpierw sprawdź uniemożliwiające prace styki gniazda słuchawkowego i listwy Z/O – to najczęstsze „mute” w starych urządzeniach.

Ewentualne zastrzeżenia lub uwagi dodatkowe

• Shunt NPN działa najlepiej na niskim poziomie sygnału – nie stosuj go na wyjściu końcówki mocy.
• JFET ma rozrzut VGS(off) – konieczna selekcja lub dodanie dzielnika/bramki o regulowanym progu.
• Przekaźnik ma ograniczoną żywotność styków; stosuj elementy markowe i odpowiednią ochronę cewki (dioda, ewentualnie RC snubber).

Sugestie dalszych badań

• Karty katalogowe układów końcowych: UL1481, TBA810, TDA2003/2005, TDA7294, LM1876, TPA3116D2 – sekcje „Mute/Standby” i „Pop-and-click suppression”.
• Aplikacje „speaker protection + delay” – gotowe moduły przekaźnikowe do wzmacniaczy AB.
• Przełączniki analogowe o niskim zniekształceniu (np. ADG, TS5A) dla zaawansowanych torów liniowych.

Krótkie podsumowanie

• Najszybciej wdrażalne i skuteczne: NPN shunt-to-ground na wejściu końcówki (z C1, RIN, Rbias, Rb, Cb) lub przekaźnik na wyjściu z Rdump i opóźnieniem.
• W sprzęcie pokroju Condor RM820S oryginalne „mute” to styki mechaniczne (listwa Z/O, gniazdo słuchawkowe) – ich czyszczenie/naprawa często przywraca dźwięk.
• W nowych układach zawsze korzystaj z dedykowanego pinu MUTE/SD i zalecanej w datasheet sekwencji start/stop.

Chcesz, żebym narysował konkretny schemat pod Twój układ (np. z UL1481/TBA810 lub z przekaźnikiem 12 V)? Napisz, jaki masz wzmacniacz/układ końcowy i jakie napięcie sterujące MUTE jest dostępne.