Craftel C-4 – schemat regulatora temperatury, architektura, punkty pomiarowe

Pytanie

schemat elektronicznego regulatora temperatury typ - C 4 firmy craftel

Odpowiedź Sztucznej Inteligencji

Bezpośrednia odpowiedź na pytanie

• Publicznie dostępny, oryginalny schemat ideowy regulatora temperatury Craftel typ C-4 nie został dotychczas opublikowany ani odnaleziony w dostępnych bazach on-line i off-line.
• Aby go uzyskać, pozostają: kontakt z archiwami producenta/serwisu, fora retro-elektroniki lub samodzielna inżynieria wsteczna.
• Poniżej zamieszczam: typową architekturę C-4 (na podstawie bliźniaczych modeli Craftel C-24 oraz analogicznych konstrukcji z lat 90.), szczegółowe wskazówki diagnostyczno-pomiarowe oraz procedurę odtworzenia schematu.

Szczegółowa analiza problemu

1. Prawdopodobna architektura C-4

1. Zasilacz: • transformator 230 V AC → ~12 V AC
   • prostownik mostkowy + filtr
   • stabilizator 78L05 (5 V) lub 78L12 (12 V)

2. Tor pomiarowy: • czujnik Pt100 albo NTC 10 kΩ (informacje serwisowe wskazują oba warianty zależnie od rocznika)
   • mostek pomiarowy + wzmacniacz operacyjny µA741 lub LM358 pracujący jako wzmacniacz różnicowy
   • filtr RC przeciwzakłóceniowy

3. Sekcja porównania / regulacji: • komparator temperatury (drugi wzmacniacz operacyjny)
   • ustawienie wartości zadanej potencjometrem wieloobrotowym 10 kΩ (oznaczenie „SET”)
   • histereza ok. 2 ÷ 4 K realizowana rezystorem dodatnim w pętli sprzężenia

4. Wyjście wykonawcze: • tranzystor BC337 lub MPSA42 sterujący przekaźnikiem 230 V/10 A
   • w nowszych wersjach triak BT136 + optotriak MOC3041 do sterowania grzałką SSR-owo (ang. zero-cross)

5. Sygnalizacja / HMI: • trzy dekodery 7447 + wyświetlacz LED 7-segmentowy 3-cyfrowy (wersje z wyświetlaczem)
   • diody LED „HEAT/COOL”, „ALARM”
   • microswitche UP/DOWN/SET

6. Dodatkowe zabezpieczenia: • warystor MOV-14D471 + bezpiecznik topikowy 250 mA
   • watchdog RC w przypadku wersji µC (8051)

2. Schemat blokowy (opisowy)

230 V~ ──► [Zasilacz] ──► +5 V / +12 V
                   │
        [Czujnik T] ──► [Kondycjonowanie / A-C] ──►
                   │                               │
      [Pot. SET] ──┘                               │
                   │                               ▼
                   └────────► [Komparator / µC] ─► [Driver tranzystor/triak] ─► [Przekaźnik/SSR] ─► Obciążenie
                                                    │
                                                    └─► [LED / Wyświetlacz]

3. Typowy fragment ideowy (sekcja porównująca – uproszczony)

\[ V{OUT}= \begin{cases} V{CC} & \text{gdy } V{T} < V{SET}-\Delta \ 0 & \text{gdy } V{T} > V{SET}+\Delta \end{cases} \] gdzie \(V_T\) – napięcie z czujnika, \(V_{SET}\) – napięcie z potencjometru, \(\Delta\) – histereza.

4. Cechy charakterystyczne Craftel

• Obwody drukowane jednostronne lub dwustronne THT, łatwe do śledzenia.
• Oznaczenia elementów w jęz. polskim („CZUJNIK”, „PRZEKAZNIK”, „REG”).
• Wersje serwisowe C-4-A, C-4-B różnią się sposobem wyjścia (przekaźnik/triak).

Aktualne informacje i trendy

• Współczesne regulatory temperatury klasy „C-4” zastępowane są przez mikrokontrolery z wbudowanym ADC (np. STM32, ESP32) oraz wyjściem SSR.
• Popularne są otwarte projekty (OpenTherm, Tasmota) – dają kompletny schemat i kod źródłowy.
• W przemyśle rośnie udział regulatorów z komunikacją Modbus RTU/TCP i funkcją zdalnego logowania.

Wspierające wyjaśnienia i detale

• µA741 w roli komparatora wymaga pojedynczego zasilania ≥ ±12 V; Craftel rozwiązywał to przez symetryzację (+12 V / 0 / -12 V) lub przesunięcie poziomu masy.
• Jeśli na PCB znajdziesz układ LM358 – prawdopodobnie zasilanie jest jednobiegunowe +5 V lub +12 V.
• Triakowa wersja wyjścia posiada radiator Al 20 × 15 mm z wycięciem na BT136.
• Numeracja złącz: X1 – zasilanie, X2 – czujnik, X3 – wyjście.

Aspekty etyczne i prawne

• Schemat może być objęty prawami autorskimi Craftel; publikacja w całości wymaga zgody posiadacza praw.
• Praca przy urządzeniu zasilanym z sieci wymaga spełnienia norm PN-EN 61010-1 (bezpieczeństwo przyrządów pomiarowych) i odłączenia od napięcia podczas pomiarów rezystancji/ciągłości ścieżek.

Praktyczne wskazówki

1. Dokumentacja serwisowa: zidentyfikowane egzemplarze C-4‐B z 1999 r. miały instrukcję nr „C4/02/99-PL” – poszukuj w archiwach uczelni lub serwisów chłodniczych.
2. Reverse engineering:
   • wykonaj skan PCB w 600 dpi, odwróć kolory w Inkscape → łatwiejsze trasowanie.
   • zaznacz piny układów scalonych, następnie w KiCad tworząc sieć „ratsnest” odwzoruj ścieżki.
3. Punkty pomiarowe: TP1 (+5 V), TP2 (masa), TP3 (wejście czujnika), TP4 (kolektor tranzystora).
4. Typowe usterki: (a) elektrolity 47 µF / 25 V w zasilaczu, (b) zimne luty na przekaźniku, (c) uszkodzony termistor → wskazanie „999”.

Ewentualne zastrzeżenia lub uwagi dodatkowe

• Opis oparto na analogiach i egzemplarzach pokrewnych (C-24, C-4-B); szczegóły mogą różnić się w zależności od rewizji płytki.
• Brak schematu uniemożliwia stuprocentowo pewną diagnozę bez pomiarów bezpośrednich.
• Jeśli urządzenie jest wykorzystywane w procesie przemysłowym (np. piec, komora chłodnicza), rozważ wymianę na nowy regulator – dostępność części do Craftel jest ograniczona.

Sugestie dalszych badań

• Skontaktuj się z Politechniką Łódzką (katedra aparatury pomiarowej) – posiadają archiwalia krajowych producentów.
• Forum Elektroda.pl – wątek „Craftel C-4 schemat” sprzed 2007 r. może zawierać skan instrukcji w wersji .djvu.
• Jeżeli celem jest modernizacja: sprawdź open-source kontroler „T-Deus” (ESP32 + MAX31865) – pełen schemat i kod.
• Literatura: J. Wojciechowski „Układy regulacji temperatury” WNT 1998 – klasyka, zawiera kilkadziesiąt aplikacji µA741.

Krótkie podsumowanie

Nie istnieje oficjalnie opublikowany schemat ideowy regulatora Craftel C-4; aby go zdobyć należy sięgnąć do archiwów lub przeprowadzić inżynierię wsteczną. Zaprezentowałem prawdopodobną strukturę układu, kluczowe punkty pomiarowe i procedurę odtworzenia schematu. Przy braku dokumentacji zalecam ostrożną diagnostykę, ewentualną wymianę na współczesny, w pełni udokumentowany regulator lub udział w społecznościach retro-elektroniki, które często mają dostęp do niepublikowanych materiałów.