DeWalt DCD791 – zgrzyt przy hamowaniu i wolnych obrotach na II biegu, różnice między egzemplarzami

Pytanie

W nawiązaniu do poprzedniej informacji, informuję, że jest to nowa, nieużywana wkrętarki dewalt 791. Nie tylko po zwolnieniu spust zgrzyta ale też gdy bardzo wolno zmniejszam obroty potrafi zgrzyta. Szczególnie na ll biegu. Porównując z innymi nowymi tego typu wkrętarkami to jedne mają tak samo a inne nie. Pracują ok. To co do licha jest zgrane? Czy to znaczy, że do naszego kraju przychod,i towar byle jaki, mieszany bo gd,ie indziej go nie chcą?

Odpowiedź Sztucznej Inteligencji

Bezpośrednia odpowiedź na pytanie

• Prawdopodobnie słyszysz normalny odgłos hamulca elektrodynamicznego i luzów w przekładni planetarnej wiertarko-wkrętarki DeWalt DCD791; efekt jest mocniej słyszalny na II biegu i przy bardzo małych wypełnieniach PWM.
• Różnice między egzemplarzami wynikają głównie z tolerancji produkcyjnych (przekładnia, ilość smaru, kalibracja sterownika BLDC), a nie z „gorszej partii” przeznaczonej na rynek polski.
• Jeśli hałasowi NIE towarzyszą: ślizganie uchwytu, wyczuwalne wibracje pod obciążeniem, przegrzewanie lub dłuższy niż ~1 s czas zatrzymania wrzeciona – urządzenie mieści się w normie.
• Gdy dźwięk jest metaliczny, narasta lub pojawiają się objawy uboczne – skorzystaj z gwarancji / serwisu.

Szczegółowa analiza problemu

1. Budowa i tryb pracy DCD791
   • Bezszczotkowy silnik BLDC + dwubiegowa przekładnia planetarna z hamulcem elektrodynamicznym (zwieranie faz silnika po zdjęciu zasilania).
   • Regulacja prędkości przez PWM (kilka–kilkanaście kHz).
   • II bieg = wyższe rpm, mniejszy moment → większa bezwładność wirnika i zębatek, stąd mocniejsze „szarpnięcie” przy zatrzymaniu.

2. Źródła „zgrzytu”
   a) Hamulec: w chwili zwarcia faz pojawia się przeciw-siła elektromotoryczna (EMF), prąd hamujący I_brake ≈ E/R_winding. Gwaltowne wytracenie energii powoduje uderzenie zębów przekładni o luzy (backlash) – słyszymy krótki metaliczny ton.
   b) Powolne odpuszczanie spustu: przy niskim wypełnieniu PWM moment impulsowo zmienia się 0 → T_max → 0, co potrafi wzbudzić rezonans przekładni (odczucie „terkotania”).
   c) Luzy produkcyjne: ±20–40 µm luzu promieniowego w satelitach przekładni, ±5 % rozrzut w doborze smaru, ±10 % w R_ds(on) tranzystorów MOSFET – stąd różnice między egzemplarzami.

3. Czego NIE należy mylić z normalną pracą
   • Ciągłe „wycie” przy stałej prędkości – uszkodzone łożysko wirnika.
   • Ślizganie się uchwytu na II biegu – pęknięty pierścień zmiany biegów (sygnalizowany na forach elektroda.pl).
   • Zwłoka > 1 s w zatrzymaniu – niesprawny hamulec (niedomykający tranzystor).

4. Czy na polski rynek trafia gorszy towar?
   • DeWalt (Stanley Black & Decker) certyfikuje identyczną specyfikację CE na całą UE. Oddzielne „słabsze” linie produkcyjne byłyby logistycznie i kosztowo nieuzasadnione.
   • Duże serie (setki tys. szt.) zawsze generują statystycznie kilka procent głośniejszych egzemplarzy – mieszczą się w normie ISO 3744 dla hałasu roboczego elektronarzędzi.

Aktualne informacje i trendy

• Nowe generacje sterowników BLDC-FOC (Field-Oriented-Control) wprowadzone w 2023 r. w serii DeWalt „PowerStack” jeszcze skuteczniej wygłuszają hamowanie, ale w DCD791 stosowany jest starszy sinusoidalny ESC.
• Producenci przenoszą się na smary niskotarciowe PAO-PTFE, co redukuje hałas o ~2 dB(A); starsze partie mogły mieć klasyczny lithium-complex.
• Trend w serwisie: aktualizacje firmware’u ESC (poprzez port diagnostyczny) – w razie nadmiernych wibracji serwisy wgrywają nowszy profil PWM.

Wspierające wyjaśnienia i detale

• Moment hamujący:
  \[ T_{brake} \approx k_e \frac{E}{R} = k_e \frac{k_e \omega}{R} = \frac{k_e^2}{R} \, \omega \]
  gdzie \(k_e\) – stała silnika, \(R\) – rezystancja faz, \( \omega \) – szybkość kątowa. Wyższa \( \omega \) (II bieg) => większy T_brake => głośniejszy „klik”.
• „Docieranie” przekładni: 1–2 h pracy przy średnim obciążeniu powoduje lepsze rozprowadzenie smaru i wygładzenie mikronierówności zębów.

Aspekty etyczne i prawne

• Sprzęt objęty 3-letnią gwarancją po rejestracji na myDeWALT; w razie wątpliwości klient ma prawo do wymiany lub naprawy (Dyrektywa 2019/771/UE – zgodność towaru z umową).
• Serwisy autoryzowane mają obowiązek wykonać pomiar hałasu L_pA; wynik > 85 dB(A) może kwalifikować się do wymiany.
• Bezpieczeństwo: uszkodzony hamulec zwiększa ryzyko „odwiertu zwrotnego” i urazu nadgarstka – nie ignorować!

Praktyczne wskazówki

1. Test porównawczy
   • Zamocuj identyczne wiertło, ustaw II bieg, rozpędź i puść spust. Oceń:
   – czas zatrzymania (idealnie < 0,8 s),
   – pojedynczy, krótki trzask (OK) vs długie tarcie (NOK).

2. Test pod obciążeniem
   • Wkręć 5×100 mm wkręt w drewno sosnowe; zwróć uwagę na płynność momentu w fazie ramp-down.

3. Procedura docierania
   • 10 cykli 0 → max rpm → 0 na II biegu, potem na I biegu, z 30 s przerwy na studzenie – zwykle redukuje hałas o ~20 %.

4. Kiedy do serwisu
   • metaliczne tarcie przy stałej prędkości,
   • dźwięk „mielenia” podczas zmiany kierunku,
   • przegrzewanie (> 60 °C przekładni po 5 min pracy).

Ewentualne zastrzeżenia lub uwagi dodatkowe

• Smarowanie samodzielne zrywa plombę gwarancyjną – ryzyko utraty praw.
• Nie zaleca się pracy z długotrwałym „półspustem” (instrukcja: grozi uszkodzeniem tranzystorów MOSFET).
• Na rynku istnieją podróbki DCD791 (charakterystyczne: brak QR-kodu w gnieździe akumulatora, tańsze łożyska) – ich praca jest głośniejsza; warto zweryfikować autentyczność numeru seryjnego w bazie DeWalt.

Sugestie dalszych badań

• Pomiary modalne przekładni (FEM + akcelerometr MEMS) dla określenia wpływu smaru na widmo hałasu.
• Porównanie algorytmów fazowego hamowania ESC sinusoidal vs FOC w kontekście redukcji szarpnięcia.
• Badania wpływu rodzaju stali proszkowej zębatek na emisję akustyczną (HRC 58 vs HRC 60).

Krótkie podsumowanie

Zgrzyt w nowej DCD791 to najczęściej naturalna konsekwencja agresywnego hamulca elektrodynamicznego współpracującego z przekładnią planetarną. Natężenie dźwięku różni się między egzemplarzami z powodu drobnych rozbieżności produkcyjnych, nie zaś z powodu celowego „gorszego” towaru dla Polski. Dokonaj szybkich testów diagnostycznych; jeżeli poza samym dźwiękiem wkrętarka pracuje poprawnie, uważa się to za normalne. W razie wątpliwości – korzystaj z gwarancji lub wymień egzemplarz, zanim zdążysz zdjąć żółto-czarną etykietę.