DeWalt DCD791 – zgrzytanie przy hamowaniu, budowa hamulca, przekładnia, serwis

Pytanie

Po spuszczeniu spust dewalt 791 wkrętarki zgrzyta asz niedobrze mi się robi. Gdzie w przekładni jest hamulec. Z chęcią bym go wywalił. Przypuszczam, że to może być jakaś zapadka która działa odśrodkowo i po zwolnieniu spust opada i hamuje wrzeciono. No ale to moje domysły. Czy ktoś może coś o tym hamulca wiedzieć?

Odpowiedź Sztucznej Inteligencji

Bezpośrednia odpowiedź na pytanie

• Hamulec w DeWalt DCD791 jest realizowany ELEKTRONICZNIE przez sterownik silnika bezszczotkowego (BLDC); w przekładni nie ma zapadki ani szczęk hamulcowych.
• Słyszane „zgrzytanie” wynika z gwałtownego hamowania dynamicznego silnika oraz/lub zużycia elementów przekładni i blokady wrzeciona.
• „Wywalenie” hamulca wymagałoby ingerencji w elektronikę (odlutowanie/zmiana układu MOSFET-ów lub logiki sterującej), co jest trudne, niebezpieczne i powoduje utratę gwarancji oraz spadek bezpieczeństwa pracy.

Szczegółowa analiza problemu

1. Budowa i zasada działania
   • Silnik BLDC → trzyfazowy mostek MOSFET sterowany przez mikrokontroler/ESC.
   • Po zwolnieniu spustu ESC:
   – natychmiast odcina zasilanie,
   – zwiera uzwojenia (dynamic braking) lub krótkotrwale wymusza przeciwne pole (regenerative braking).
   • Moment hamujący przenoszony jest przez przekładnię planetarną (2-biegową) na wrzeciono.
   • Mechaniczna blokada wrzeciona (spindle lock) zazębia się dopiero przy prawie zerowych obrotach – służy do łatwej wymiany bitów, nie do hamowania.

2. Dlaczego „zgrzyta”?	Potencjalne źródło	Objaw	Sposób weryfikacji	Remedium
   Zużyte/pęknięte koła zębate przekładni	Krótkie „chrupnięcie” tuż po zatrzymaniu	Rozebranie i inspekcja zębów, smar koloru srebrnego → opiłki	Wymiana kół zębatych; przesmarowanie smarem litowym EP2
   Luźny kosz planetarny/łożyska	Metaliczny stuk przy nagłej zmianie momentu	Luz poprzeczny na wrzecionie	Dokręcenie, wymiana łożysk igiełkowych
   Nadmiernie agresywny profil hamowania ESC (rzadko)	Głośny „skok” na każdym zatrzymaniu, niezależnie od obciążenia	Porównanie z inną, nową DCD791	Wymiana płytki ESC lub reprogramowanie (serwis)
   Ciało obce w skrzyni biegów	Sporadyczne zgrzytanie, narastające opory	Demontaż, płukanie w nafcie	Czyszczenie, nowe smarowanie

3. Dlaczego nie ma sensu usuwać hamulca?
   • Bez hamulca wrzeciono wybiega 1–2 s (wysoka bezwładność), trudno precyzyjnie dozować moment i głębokość wkręcania.
   • Ryzyko samoczynnego odkręcenia wierteł/bitów i urazów.
   • W UE narzędzie po modyfikacji traci deklarację CE – odpowiedzialność prawna spada na użytkownika.

4. Co realnie możesz zrobić
   • Diagnostyka: odłącz akumulator, ustaw 1. bieg, obracaj wrzeciono ręką – posłuchaj, czy przeskakuje; sprawdź luz osiowy.
   • Serwis profilaktyczny: demontaż głowicy, wyjęcie przekładni, dokładne mycie, smar „Molykote BR2 Plus” lub równoważny.
   • Jeśli koła zębate zużyte – zamiennik OEM (PN: N512983 lub komplet skrzyni N504783).
   • W razie wątpliwości – autoryzowany serwis DeWalt; koszt wymiany całej skrzyni ≈ 150–200 zł, płyty ESC ≈ 120 zł.

Aktualne informacje i trendy

• Wszystkie nowe platformy XR (DCD796, DCD805) stosują jeszcze szybsze, ale programowo modulowane hamowanie – mniej hałasu, mniejsze przeciążenia przekładni.
• Producenci wprowadzają algorytmy „soft stop” – ESC mierzy prąd zwrotny i redukuje rampę hamowania (Milwaukee One-Key, Bosch FlexiClick Gen 4).
• Na rynku aftermarket pojawiają się programowalne ESC do wkrętarek (np. OdinBMS Tools) umożliwiające zmianę siły hamowania, lecz są one niszowe i zwykle wymagają głębokiej przeróbki instalacji.

Wspierające wyjaśnienia i detale

Hamowanie dynamiczne BLDC:
\[ M = k\Phi \cdot I{zwarty} \]
gdzie \(I_{zwarty} = \frac{E}{R_{uzw}+R_{DS(on)}+R_{sh}}\). Krótko mówiąc – im wyższa prędkość, tym większe napięcie przeciwsem, tym silniejszy prąd zwarciowy i moment hamujący. Stąd głośny impuls przy wysokich obrotach.

Aspekty etyczne i prawne

• Modyfikacje elektronarzędzi przez osoby prywatne – brak certyfikacji, możliwa utrata odszkodowania w razie wypadku.
• Pracodawca (BHP) wymaga narzędzi z hamulcem szybkim przy pracach montażowych nad głową.
• Norma EN 62841-2-1:2018 wymusza czas zatrzymania <2 s dla klas A/B, przy czym DeWalt schodzi do ~0,1 s.

Praktyczne wskazówki

1. Zadbaj o dobre smarowanie metalowej przekładni: 2 g smaru EP-0 na każdą koronę zębatą.
2. Sprawdzaj temperaturę silnika – przegrzanie > 80 °C degraduje magnesy i zwiększa prąd hamowania (dodatkowy hałas).
3. Używaj akumulatorów 5 Ah lub większych – niższa rezystancja wewnętrzna łagodzi pik prądowy podczas hamowania.

Ewentualne zastrzeżenia lub uwagi dodatkowe

• Gdy dźwięk przeradza się w ciągłe tarcie również przy pracy ciągłej – to zwykle łożysko wirnika, nie przekładnia.
• Nie każdy „zgrzyt” = uszkodzenie; charakterystyczne, pojedyncze „klaknięcie” przy hamowaniu to normalny objaw blokady wrzeciona.

Sugestie dalszych badań

• Zapoznaj się z filmami „DeWALT DCD791 teardown” (YouTube: mmWood) – pełny demontaż przekładni i ESC.
• Pomiary oscyloskopem prądu fazowego podczas hamowania – zobacz artykuł Texas Instruments „Dynamic braking of BLDC tool motors” (2023).
• Śledź nowe ESC z układami Trinamic Motordrive – pozwalają na konfigurowanie profili hamowania przez UART.

Krótkie podsumowanie

Hamulec Twojej DCD791 jest czysto elektroniczny; w przekładni nie ma żadnej zapadki do usunięcia. Zgrzyt to efekt nagłego dynamicznego hamowania przenoszonego na wielostopniową przekładnię planetarną – może być potęgowany przez zużycie kół zębatych lub łożysk. Zamiast eliminować hamulec, przeprowadź serwis przekładni lub zleć diagnostykę ESC. Usunięcie hamulca pogorszy bezpieczeństwo, precyzję i może narazić Cię na problemy prawne.