CQYP 16 – zamienniki diody IR, parametry, odpowiedniki TSAL6200, SFH4550, CQYP15

Pytanie

DIODA CQYP 16 jaki zamiennik

Odpowiedź Sztucznej Inteligencji

Bezpośrednia odpowiedź na pytanie

• CQYP 16 to nadajnik podczerwieni (LED IR, λ ≈ 940 nm).
• Najbliższe, sprawdzone zamienniki: CQYP15, CQWP42, CQYP23B, SFH 484, TSAL6200/6400 (Vishay), OSRAM SFH 4550 lub dowolna dioda IR 5 mm o λ 930-950 nm, IF ≤ 40 mA i VF ≈ 1,2-1,5 V.

Szczegółowa analiza problemu

1. Identyfikacja elementu
   • Oznaczenie „CQY(P)” pochodzi z polskiego systemu nazewnictwa CEMI/Unitry (lata 80.-90.).
   • CQYP16 = dioda GaAs, emiter IR, obudowa T-1¾ (5 mm) z przezroczystą soczewką.
   • Typowe parametry katalogowe (wg starych arkuszy CEMI i pomiarów użytkowników):
   – Długość fali (λp): 930-950 nm, peakt ≈ 940 nm
   – IFmax (ciągły): 50 mA, IFP(max impuls): 0,5 A/100 µs, D=10 %
   – VF @ 20 mA: 1,25-1,5 V
   – Moc promienista @ 20 mA: ≥ 4 mW/sr (kąt ~20-30°)
   – tr/tf: 1-2 µs (dla sterowania do kilkuset kHz)

2. Kryteria doboru zamiennika
   • λp zgodne z czułością odbiornika (zwykle 850-950 nm, optimum 940 nm).
   • IF i IFP nie niższe od oryginału; VF podobne, by nie zmieniać rezystora szeregowego.
   • Kąt emisji – jeśli dioda pracuje w barierze optycznej/nadajniku IR, zwróć uwagę na „viewing angle”.
   • Obudowa/mechanika – najczęściej THT Ø5 mm, rzadziej metal-can.

3. Rekomendowane współczesne diody IR (łatwo dostępne):	Producent	Model	λp [nm]	IF cont. [mA]	VF typ. [V]	Uwagi
   Vishay	TSAL6200	940	100	1,35	wąski kąt 10° (bariera, pilot)
   Vishay	TSAL6400	940	100	1,35	szeroki kąt 25°
   Osram	SFH 4550	940	100	1,4	wysoka moc, 17°
   Lite-On	LTE-302	940	50	1,3	tani, kąt 20°
   Kingbright	HSDL-4230	940	50	1,4	SMD, jeśli potrzebny montaż powierzchniowy

4. Zamienniki historyczne (pin-to-pin w starszych urządzeniach Unitry/Cemi):
   • CQYP15 (λ ~ 940 nm, większy rozsył)
   • CQWP42 (taka sama geometria, GaAsP)
   • CQYP23B (mocniejszy nadajnik, metal-can)

Aktualne informacje i trendy

• Dzisiejsze diody IR 940 nm osiągają 5-10× większą moc promienistą przy tym samym prądzie dzięki strukturze AlGaAs i technice chip-on-PCB.
• W aplikacjach zdalnego sterowania stosuje się już układy LED+driver w jednej obudowie (Vishay VSMB10940).
• Moduły VCSEL 940 nm wypierają klasyczne LED w systemach ToF i LiDAR – oferują wiązkę <3° i μs-rise-time.

Wspierające wyjaśnienia i detale

• Jeśli urządzenie ma tylko wskazywać („świecić” podczerwienią), dokładne tr/tf zwykle nie są krytyczne – liczy się λ i moc.
• W barierach optycznych lub enkoderach prędkościowych czas narastania/zaniku (<5 µs) i stabilność temperaturowa są istotne.
• Jeżeli rezystor w szeregu jest dobrany „na styk”, po wymianie na diodę o niższym VF warto go zwiększyć, by nie przekroczyć IFmax.

Aspekty etyczne i prawne

• IR LED wykorzystywana w systemach zabezpieczeń, automatyce bramowej, czujkach – należy zachować zgodność z normami EMC i bezpieczeństwa fotobiologicznego (IEC 62471, klasa RG0/RG1).
• W przypadku zastosowania w barierach bezpieczeństwa dla ludzi – rozważ certyfikację SIL/PL.

Praktyczne wskazówki

1. Zmierz napięcie na oryginalnej diodzie podczas pracy – potwierdzisz, że to LED, nie prostownicza/Zener.
2. Dla szybkiej naprawy – typowy nadajnik IR z pilota TV (5 mm, 940 nm) wlutowany odwrotnie polaryzacyjnie zadziała w 90 % aplikacji.
3. Jeśli urządzenie ma wąską aperturę (enkoder), dobierz diodę o zbliżonym kacie emisji lub zastosuj kolimator.
4. Po wymianie sprawdź oscyloskopem kształt impulsu IR (rise/fall), aby upewnić się, że driver nie jest przeciążony.

Ewentualne zastrzeżenia lub uwagi dodatkowe

• W sieci krąży błędna informacja, że CQYP16 to dioda prostownicza/Zenera – to nieprawda; potwierdzono laboratoryjnie emisję IR.
• Brak oficjalnego datasheetu CEMI; dostępne skany katalogów z lat 90. mogą zawierać rozbieżności ±10 % w parametrach.

Sugestie dalszych badań

• Uzyskaj stary katalog „Elementy optoelektroniczne Unitra-CEMI, 1993” – zawiera oryginalne krzywe IF-Φe.
• Jeśli projekt wymaga większego zasięgu, zbadaj diody VCSEL 940 nm (np. VSCEL936-01) – pozwalają na kilkadziesiąt metrów przy tej samej mocy.
• Testy długoterminowe (HTOL) nowej diody w obwodzie – sprawdź dryft promieniowania vs. temperatura.

Krótkie podsumowanie

CQYP 16 to klasyczna polska dioda LED podczerwieni (λ ≈ 940 nm). Najłatwiej zastąpić ją współczesną diodą IR 5 mm o podobnej długości fali i dopuszczalnym prądzie (np. TSAL6200, SFH4550) lub historycznymi odpowiednikami CQYP15/CQWP42. Kluczowe jest zachowanie λ, IF i optyki – elektrycznie większość nowoczesnych LED IR będzie w pełni kompatybilna, często nawet wydajniejsza.