Domofon Cyfral, Laskomex, Eltcrac – buczenie po podniesieniu słuchawki, przyczyny i naprawa

Pytanie

po podniesieniu słuchawki domofonu słychać buczenie

Odpowiedź Sztucznej Inteligencji

Bezpośrednia odpowiedź na pytanie

• Buczenie po podniesieniu słuchawki najczęściej pochodzi z tętnień sieci 50 / 100 Hz przenikających do toru audio domofonu.
• Przyczyną bywa: zużyty (wyschnięty) kondensator filtrujący w zasilaczu, luźne lub skorodowane przewody masy/audio, uszkodzony przewód spiralny słuchawki albo mikrofon w panelu/bramofonie.
• Aby usunąć problem, trzeba: zlokalizować źródło (lokalne czy wspólne), pomierzyć napięcie i tętnienia zasilacza, sprawdzić okablowanie, oczyścić/dokręcić złącza i wymienić uszkodzone elementy (najczęściej kondensatory lub przewód słuchawki).

Szczegółowa analiza problemu

1. Identyfikacja skali usterki
   • Zapytaj sąsiadów – jeśli brzęczy wszędzie, winny jest zasilacz lub centrala; jeśli tylko u Ciebie, fokus na unifon i lokalne okablowanie.
   • Sprawdź, czy buczenie znika przy odłożonej słuchawce – stały brum wskazuje na zasilacz, pojawiający się dopiero po „off-hook” zwykle oznacza problemy w torze audio.

2. Typowe źródła buczenia
   a) Zasilacz systemu
   – wyschnięte kondensatory elektrolityczne ⇒ filtracja < 20 dB, tętnienia > 100 mV AC → słyszalny 50/100 Hz.
   – przeciążenie (za mały prąd znamionowy) lub zasilacz niestabilizowany.
   b) Okablowanie wspólne/pionowe
   – pętle masy, brak ciągłości ekranu, kable biegnące równolegle do 230 V.
   c) Unifon (w lokalu)
   – przerwany przewód spiralny, zimne luty na PCB, skorodowana listwa zaciskowa.
   – uszkodzona wkładka mikrofonowa (wzmacniacz audio otwiera tor, powstaje pętla sprzężenia).
   d) Panel/bamofon
   – mikrofon zbiera zakłócenia, moduł rozmówny ma uszkodzone elementy R/C, ekran mikrofonu odparty od masy.
   e) Zakłócenia zewnętrzne
   – zasilacze LED, ściemniacze PWM, przetwornice SMPS w pobliżu nieekranowanych przewodów.

3. Podstawy teoretyczne
   • Buczenie = napięcie zmienne 50 Hz (lub 2×61,035 rad/s) sumujące się z sygnałem mowy.
   • W typowych systemach analogowych tor audio jest symetryzowany tylko „na wyjściu”, ma impedancję 600–1 kΩ; wystarczy kilkanaście mV zakłócenia, by brum był wyraźny.
   • Kondensator filtrujący 1000 µF/25 V z ESR > 1 Ω traci ~20 dB tłumienia → tętnienia rosną 10×.

4. Praktyczne badanie
   a) Pomiary multimetrem:
   – DC vs. AC na wyjściu zasilacza (AC-ripple < 30 mV rms przy obciążeniu nominalnym).
   b) Oscyloskop: obserwacja tętnień i składowej audio.
   c) Test zamienny: podłącz inny, sprawny unifon do swoich przewodów; jeśli brum pozostaje – winna instalacja.
   d) Test mikrofonu bramofonu: odłącz (zwieraj lub otwieraj wg schematu) mikrofon → jeśli brum znika, mikrofon lub jego filtracja jest uszkodzona.

5. Naprawa
   • Wymień kondensatory 470–2200 µF w zasilaczu (niski ESR, temp. 105 °C).
   • Dokręć listwę zaciskową, oczyść styki preparatem kontaktowym.
   • Wymień przewód spiralny lub mikrofon elektretowy (zwróć uwagę na polaryzację).
   • Poprowadź przewody audio skrętką lub ekranem, odseparuj od 230 V na ≥10 cm; przy dłuższych trasach stosuj skrętkę FTP i uziemienie ekranu tylko z jednej strony.
   • Przy wieloabonentowych analogach rozważ modernizację zasilacza do wersji impulsowej z filtrem LC lub wymianę całego systemu na cyfrowy (2-przewodowy, IP, PoE).

Aktualne informacje i trendy

• Producenci (Eltcrac, Laskomex, Hikvision) oferują dziś zasilacze impulsowe z wbudowanym filtrem EMI > 40 dB i autodiagnostyką tętnień – skutecznie eliminują brum w instalacjach modernizowanych.
• Coraz powszechniejsze są zestawy IP/PoE, gdzie audio jest cyfrowe (VoIP, kodek G.711) – buczenie z natury nie występuje; kluczowym staje się separacja mas i EMC portu RJ-45.
• Trend „all-in-one” (wideodomofon + sterowanie smart home) wymusza stosowanie lepszych filtrów wspólnych (CMC 600 Ω, 2 × 47 mH).

Wspierające wyjaśnienia i detale

• Analogicznie do układów audio-HiFi, kiepskie uziemienie tworzy pętlę masy: napięcie indukowane \( V = 2\pi f \Phi \) gdzie \( \Phi \) – strumień w pętli przewodów.
• Wkładka mikrofonowa elektretowa zasila się prądem 0,5–1 mA przez rezystor 2,2 kΩ; zwarcie do masy lub brak zasilania powoduje otwarcie wzmacniacza wejściowego – szumy/brum rosną > 40 dB.

Aspekty etyczne i prawne

• Centrala i zasilacz w budynku są częścią wspólną – samodzielna ingerencja bez zgody administratora narusza przepisy Prawa budowlanego i BHP.
• Wymiana zasilacza lub przewodów powinna być wykonana przez osobę z uprawnieniami SEP do 1 kV.
• Dokonując modernizacji pamiętaj o dyrektywach LVD (2014/35/UE) i EMC (2014/30/UE).

Praktyczne wskazówki

1. Zacznij od najłatwiejszego: przewód spiralny – 5 min, ~15 zł.
2. Pomiary zasilacza – jeśli AC-ripple > 100 mV → wymień kondensatory (2 × 2 zł) lub cały zasilacz (~120 zł).
3. Jeśli buczenie wspólne – zgłoś usterkę administracji; podaj objawy i wyniki pomiarów, przyspieszy to serwis.
4. Przy modernizacji okablowania zastosuj skrętkę FTP Kat. 5e; nie łącz ekranu na obu końcach.

Ewentualne zastrzeżenia lub uwagi dodatkowe

• W starych systemach Cyfral-CD-H analogowe wzmacniacze mogą wchodzić w oscylację → brum przypominający „pompowanie”; wymiana samego zasilacza może nie wystarczyć.
• Jeśli w budynku zastosowano ściemniacze LED niskiej jakości, buczenie może mieć składową 150–200 Hz; sama filtracja zasilacza domofonu tego nie wyeliminuje – konieczna separacja przewodów lub filtr sieciowy EMI na linii zasilania 230 V.

Sugestie dalszych badań

• Pomiar impedancji pętli masy metodą czteroprzewodową, aby ocenić potrzebę dodatkowego uziemienia.
• Analiza widma zakłóceń FFT > 20 kHz – sprawdzenie, czy układ nie przenosi zakłóceń impulsowych SMPS.
• Ocena przydatności filtrów aktywnych (ANL) w analogowych centralkach starszego typu.

Krótkie podsumowanie

Buczenie po podniesieniu słuchawki to klasyczny objaw przenikających tętnień sieciowych lub braku ekranowania masy. Zacznij od ustalenia, czy dotyczy całej instalacji, potem: przewód słuchawkowy → złącza → kondensatory zasilacza. W 90 % przypadków wymiana kilku tanich elementów lub dokręcenie przewodów całkowicie eliminuje problem. Jeśli instalacja jest stara, rozważ wymianę zasilacza na nowy impulsowy lub migrację do systemu cyfrowego, co trwale rozwiązuje kwestię brumu i otwiera drogę do nowoczesnych funkcji wideodomofonu.