Podłączenie dwóch wentylatorów kanałowych in-line w okapie kuchennym – Systemair, Vents, EC, AC, przekaźnik

Pytanie

Jak podłączyć drugi wentylator kanałowy w systemie in-line okapu kuchennego, żeby startowały razem?

Odpowiedź Sztucznej Inteligencji

Bezpośrednia odpowiedź na pytanie

• Drugi wentylator podłącz elektrycznie równolegle do obwodu sterującego pierwszego wentylatora (L, N, PE), tak aby oba otrzymywały zasilanie w tym samym momencie.
• Sprawdź, czy suma prądów obu urządzeń nie przekracza dopuszczalnej obciążalności przełącznika/elementu wykonawczego okapu; w razie wątpliwości zastosuj przekaźnik lub stycznik o cewce sterowanej sygnałem z okapu.

Kluczowe punkty
• Równoległe połączenie L-N-PE
• Weryfikacja prądu i przekroju przewodów
• Zabezpieczenie obwodu (bezpiecznik, wyłącznik instalacyjny)
• Ewentualne użycie przekaźnika/styku pośredniego

Szczegółowa analiza problemu

1. Charakterystyka systemu

Okapy kuchenne z wentylatorem in-line korzystają z klasycznych silników AC 230 V lub coraz częściej z energooszczędnych silników EC (electronically commutated). W obu przypadkach sterowanie sprowadza się do podania napięcia z sieci lub sygnału sterującego (0-10 V/PWM) na zaciski wentylatora.

2. Połączenie równoległe – teoria i praktyka

Przy typowych mocach \( P \approx 80!-!150\;\text{W} \) prąd pojedynczego wentylatora wynosi
\[ I=\frac{P}{U}\approx\frac{150\;\text{W}}{230\;\text{V}}\approx0{,}65\;\text{A}. \]
Dwa wentylatory pobiorą zatem \( I_\Sigma \approx 1{,}3\;\text{A} \), co nie przekracza obciążalności większości przełączników mechanicznych (≥ 6 A) ani przekaźników PCB (≥ 3 A). Jeżeli producent okapu ograniczył element wykonawczy do niższej wartości, konieczny jest przekaźnik pośredni.

Schemat bazowy (połączenie bez pośrednictwa przekaźnika)

Okap (L) ──┬── Wentylator 1 (L)
           └── Wentylator 2 (L)
Okap (N) ──┬── Wentylator 1 (N)
           └── Wentylator 2 (N)
PE         ──┬── Wentylator 1 (PE)
             └── Wentylator 2 (PE)

3. Połączenie z przekaźnikiem / stycznikiem

Kiedy suma prądów przekracza dopuszczalną wartość lub chcemy odciążyć płytę sterującą okapu, sygnał sterujący (230 V AC, rzadziej 12 V DC) zasila cewkę przekaźnika. Styki robocze (NO) załączają zasilanie obu wentylatorów.
Zalecenia praktyczne: • Przekaźnik 230 V AC, ≥ 10 A lub stycznik modułowy 16 A na szynę DIN.
• Zaciski A1/A2 – cewka; COM/NO – linia fazowa.
• Neutralny (N) i ochronny (PE) łączymy bezpośrednio.

4. Wielobiegowe lub EC-wentylatory

• AC wielobieg: trzeba równolegle prowadzić wszystkie uzwojenia/biegi; wymaga potwierdzenia obciążalności przełączników biegów.
• EC: zamiast pełnego napięcia sterownik wysyła sygnał 0-10 V lub PWM. Wówczas równolegle łączy się przewód sygnałowy oraz wspólny GND; sam zasilacz 230 V/24 V dla sterownika musi przenieść sumaryczny prąd obu wentylatorów.

5. Skutki aerodynamiczne

• Dwa wentylatory szeregowo (jeden za drugim) zwiększają spręż, ale nie przepływ – zwykle są instalowane równolegle w oddzielnych niciach kanału.
• Przy instalacji w jednej linii zachowaj ≥ 1,5 × Ø kanału odstępu między wentylatorami, aby uniknąć turbulencji.
• Klapy zwrotne po stronie tłocznej ograniczają cofanie się strugi przy pracy jednego wentylatora.

Aktualne informacje i trendy

• Coraz powszechniejsze są wentylatory EC z możliwością kaskadowego łączenia i wspólnej magistrali Modbus lub 0-10 V; producenci (np. Systemair, Vents) oferują zestawy „Master/Slave”.
• Na rynku pojawiły się czujniki jakości powietrza (VOC/PM2.5) zintegrowane z kontrolerami wentylatorów – umożliwiają automatyczne sterowanie wieloma jednostkami.
• Wzrost popularności styczników półprzewodnikowych SSR – ciche, bez iskrzenia kontaktów, ale wymagają radiatora przy prądach > 4 A.

Wspierające wyjaśnienia i detale

• Przekrój przewodu – wg PN-HD 60364-5-52 dla obwodów ≤ 2 kW przy instalacji podtynkowej: Cu 3×1,5 mm² zabezpieczone B10 A.
• Spadek napięcia < 3 % – przy długości przewodów kanałowych zwykle pomijalny, ale istotny w EC-wentylatorach sterowanych 24 V DC.
• Analogią do hydrauliki: dwa wentylatory równolegle to dwie pompy w tej samej linii – zwiększają przepływ, chyba że kanał jest ograniczeniem (strata tłoczenia rośnie z kwadratem prędkości).

Aspekty etyczne i prawne

• Prace elektryczne w lokalu mieszkalnym zgodnie z Ustawą – Prawo budowlane powinien wykonać elektryk z uprawnieniami SEP grupy 1.
• Modyfikacja okapu może naruszyć gwarancję – sprawdź warunki producenta.
• Hałas > 55 dB A w kuchni narusza PN-87/B-02151/02; podwójny wentylator może przekroczyć ten próg.

Praktyczne wskazówki

1. Odłącz zasilanie i zweryfikuj brak napięcia testerem.
2. Przygotuj puszkę IP44–IP55 umieszczoną w przestrzeni instalacyjnej.
3. Użyj złączek sprężynowych WAGO 221-413 (L, N, PE) lub listwy śrubowej 5 mm².
4. Przewody zabezpiecz peszlem PVC lub rurą RL-K40.
5. Przy pierwszym uruchomieniu zmierz prąd cęgowym miernikiem TRMS; porównaj z katalogowymi wartościami.
6. Jeśli występuje zanik mocy/obroty, sprawdź ciśnienie statyczne – możliwy „dławik” kanałowy.

Ewentualne zastrzeżenia lub uwagi dodatkowe

• Wspólne uruchamianie nie gwarantuje idealnej synchronizacji prędkości; różnica momentu bezwładności może powodować krótkie fluktuacje przepływu.
• W systemach z gazowym podgrzewaczem wody zwiększony wyciąg może wytworzyć podciśnienie – ryzyko cofki spalin (wymagany czujnik ciągu lub nawiew kompensacyjny).
• Zbyt mały kanał (redukcja Ø) skutkuje wzrostem hałasu o ~3 dB na każde 20 % zwężenia.

Sugestie dalszych badań

• Test kanałowy z anemometrem skrzydełkowym w trzech punktach przekroju – pozwala ocenić, czy drugi wentylator poprawia rzeczywisty strumień.
• Analiza zużycia energii i hałasu w funkcji napięcia sterującego (dla EC).
• Implementacja sterowania IoT (ESP32 + Home Assistant) umożliwiająca scenariusze: czujnik CO₂ > 900 ppm → oba wentylatory na 100 %.

Krótkie podsumowanie

Dodanie drugiego wentylatora do systemu in-line sprowadza się do równoległego podłączenia z zachowaniem wymogów prądowych i ochrony PE. Gdy sumaryczne obciążenie zbliża się do granic elementów okapu, rozsądniej jest wykorzystać przekaźnik lub stycznik pośredni. Po stronie mechanicznej należy zadbać o odpowiednią średnicę kanału, dystans między wentylatorami i klapę zwrotną. Całość powinna być wykonana zgodnie z normami elektrycznymi i najlepiej przez osobę z uprawnieniami SEP, co zapewni bezpieczne i bezawaryjne działanie obydwu jednostek.