Dystrybutor LPG/CNG Tokheim, Gilbarco SK800-II nie pompuje paliwa – przyczyny awarii na stacji paliw

Pytanie

dlaczego dystrybutor gazowy na stacji paliw nie pompuje paliwa?

Odpowiedź Sztucznej Inteligencji

Bezpośrednia odpowiedź na pytanie

• Dystrybutor gazu (LPG/CNG) przestaje pompować paliwo najczęściej z powodu: braku medium w zbiorniku, awarii układu pompy / zaworów, przerw w zasilaniu elektrycznym, aktywacji zabezpieczeń bezpieczeństwa lub problemów z autoryzacją transakcji.
• Kluczowe punkty: sprawdzić stan zbiornika, zasilanie i wyłączniki awaryjne, kody błędów sterownika, szczelność złączy, stan pompy i filtrów, komunikację kasową.

Szczegółowa analiza problemu

1. Źródło paliwa i instalacja stacyjna
   • Pusty lub zbyt niski poziom LPG/CNG w zbiorniku – pompa zasysa gazową fazę i wyłącza się (ochrona przed kawitacją).
   • Zapowietrzenie, korek parowy lub zamarznięcie rurociągu.
   • Awaria pompy głębinowej (spalone uzwojenia, zatarte łożyska, zadziałanie zabezpieczenia termicznego).

2. Układ hydrauliczno-gazowy dystrybutora
   • Zablokowany filtr fazy ciekłej lub uszkodzone sitko w zaworze.
   • Nieszczelne break-away – po niekontrolowanym rozłączeniu zaworu bezpieczeństwa system pozostaje zamknięty.
   • Uszkodzenie elektrozaworu (przerwa cewki, zakleszczenie trzpienia).

3. Układ elektryczny i sterowanie
   • Brak zasilania 230/400 V lub przepalone bezpieczniki; wciśnięty grzybek STOP.
   • Uszkodzony sterownik/PLC: brak sygnału „start”, błędy czujników przepływu lub ciśnienia – sterownik odcina zasilanie zaworów.
   • Błędna komunikacja z systemem POS – nieautoryzowana transakcja = blokada pomp.

4. Systemy bezpieczeństwa (ATEX)
   • Detektory wycieku gazu lub par – poziom > LEL powoduje zrzut styku bezpieczeństwa.
   • Czujniki przeciążeń, temperatury, uziemienia pojazdu; burza z wyładowaniami = automatyczne wyłączenie.

5. Elementy po stronie pojazdu kierowcy
   • Wielozawór zbiornika zamknięty (po osiągnięciu 80 %), zapieczona pływakowa blokada lub zablokowany port tankowania.
   • Brak szczelności z pistoletem (zużyta uszczelka, brud, lód).

Teoria: Dystrybutor utrzymuje nadciśnienie (LPG ≈1,6 MPa). Każde odchylenie czujników ciśnienia, przepływu lub temperatury poza zdefiniowane ramy (zakodowane w EN 13617-1/2, PN-EN 14678-1) generuje sygnał SHUT-DOWN.

Praktyka: Norma wymaga, by pompa wyłączała się w < 1 s od wykrycia anomalii; stąd z punktu widzenia użytkownika wygląda to jak „brak reakcji dystrybutora”.

Aktualne informacje i trendy

• IoT/Edge-diagnostyka: nowe kolumny (Tokheim Quantium, Gilbarco SK800-II) przesyłają parametry on-line – serwis widzi spadek ciśnienia lub zanik fazy ciekłej, zanim klient zauważy awarię.
• Wzrost kontroli legalizacyjnej: NIK 2023 – >18 % dystrybutorów nie przeszło relegalizacji, co skutkuje ich zaplombowaniem.
• Przejście z LPG na bio-LPG i wodór: nowsze generacje wymagają innego zarządzania wilgocią i filtracją; błędy w konfiguracji mieszanych instalacji powodują zatrzymanie dystrybutora.

Wspierające wyjaśnienia i detale

• Analogicznie do domowej instalacji wodnej: gdy filtr siatkowy się zapcha, ciśnienie za filtrem spada → przepływomierz „widzi” zero → sterownik sygnalizuje błąd.
• Czujnik ciśnienia (4-20 mA) skalibrowany na 0-2 MPa; wartość < 0,2 MPa = „brak paliwa”, > 2 MPa = „zagrożenie nadciśnieniem”.

Aspekty etyczne i prawne

• Dystrybutor musi być zgodny z ATEX (Dyrektywa 2014/34/UE) i legalizowany co 2 lata przez GUM.
• Bezpieczeństwo użytkownika ma pierwszeństwo: każda niepewność = odcięcie paliwa. Próba obejścia blokad grozi odpowiedzialnością karną (Dz.U. 2022 poz. 1075 – Prawo energetyczne).

Praktyczne wskazówki

Dla obsługi stacji:

1. Sprawdź wyłącznik awaryjny i zasilanie.
2. Odczytaj kod błędu z HMI/PLC.
3. Zweryfikuj poziom w zbiorniku sondą magnetostrykcyjną.
4. Pomiary: ciągłość cewki elektrozaworu (Ω), prąd pompy (A), ciśnienie na króćcach testowych (manometr 0-2,5 MPa).
5. Reset sterownika; jeśli błąd powraca – serwis producenta.

Dla kierowcy:

1. Upewnij się, że pistolet jest zapięty „na klik”.
2. Spróbuj innej kolumny; jeżeli problem ustąpi – zgłoś awarię obsłudze.
3. Jeżeli nie zatankujesz na innej stacji – zleć kontrolę wielozaworu i filtra w samochodzie.

Ewentualne zastrzeżenia lub uwagi dodatkowe

• Skromne dane wejściowe: bez odczytu kody błędu i parametrów pompy nie da się wskazać jednoznacznej przyczyny.
• Niektóre stacje podczas modernizacji H₂/LNG wyłączają kolumny LPG czasowo – użytkownik nie rozpoznaje przyczyny „marketingowej”, interpretując to jako awarię.

Sugestie dalszych badań

• Analiza predykcyjna: zastosowanie AI do logów PLC w celu prognozy uszkodzeń pomp.
• Wyższe klasy filtracji (β ≥ 200) aby ograniczyć zapychanie zaworów przy biokondensacie.
• Zdalne resetowanie break-away z wykorzystaniem siłowników elektromagnetycznych (trwające prace ASTM WK84635).

Krótkie podsumowanie

Dystrybutor nie pompuje, gdy którykolwiek z elementów łańcucha: źródło-pompa-zawór-sterownik-autoryzacja-bezpieczeństwo, zgłosi stan alarmowy. Nowoczesne kolumny błyskawicznie odcinają przepływ, żeby nie dopuścić do wycieku lub niepoprawnego pomiaru. Diagnostykę zaczynamy od prostych rzeczy (zasilanie, poziom w zbiorniku, komunikaty sterownika), a kończymy na pomiarach elektrycznych i hydraulicznych. Priorytetem jest zawsze bezpieczeństwo – jeśli system nie jest w 100 % pewny, że warunki są poprawne, nie pozwoli na wydanie paliwa.