Elew AP22 – dobór transformatora i zasilania do projektora 16 mm ŁZK/Prexer

Pytanie

Jak dobrać zasilacz do projektora Elew ap22

Odpowiedź Sztucznej Inteligencji

Bezpośrednia odpowiedź na pytanie

• Elew AP22 (ŁZK/Prexer) to analogowy projektor filmowy 16 mm z lat 60.–70., zasilany bezpośrednio z sieci AC, a nie z typowego „zasilacza DC” (brick). Do pracy potrzebuje napięcia sieciowego (w wersji europejskiej 220–230 V AC, 50 Hz). Jeśli jesteś w USA (120 V/60 Hz), stosuje się transformator podnoszący (step‑up) o odpowiedniej mocy oraz – jeśli wymagane – korekcję częstotliwości lub wariant 60 Hz. Potwierdź to z tabliczki znamionowej konkretnego egzemplarza przed zakupem. (commons.wikimedia.org)

• Kluczowe punkty:

  • Sprawdź tabliczkę: napięcie, częstotliwość, pobór mocy/bezpiecznik, informację o uziemieniu.
  • W USA zwykle potrzebny transformator 120→230 V o mocy co najmniej 1,2–2,0 kVA (w zależności od lampy/motoru), z PE i zabezpieczeniami.
  • Nie używaj „uniwersalnych zasilaczy 12/19/24 V” – to nie ten typ urządzenia.

Szczegółowa analiza problemu

• Charakter urządzenia:

  • Elew AP22/AP22A to walizkowy projektor 16 mm produkcji Łódzkich Zakładów Kinotechnicznych („ELEW/Prexer”). Obecność „kabel zasilający” w opisach sprzedaży wskazuje na zasilanie z sieci, bez zewnętrznego zasilacza DC. Zdjęcia i opisy egzemplarzy z lat 1965–1971 to potwierdzają. (commons.wikimedia.org)
  • W zbliżonych modelach (np. AP14) bywał dodawany zewnętrzny transformator 220↔110 V – stąd w obiegu słowo „zasilacz”, ale jest to transformator sieciowy, nie adapter DC. Często stosowano lampy halogenowe dużej mocy (rzędu 500–1000 W). (archiwum.allegro.pl)

• Konsekwencje dla doboru „zasilacza”:

  • Jeśli Twój egzemplarz jest w wersji europejskiej (najczęściej tak), do zasilania w krajach z siecią 120 V/60 Hz konieczny będzie:
    1. Transformator podnoszący 120→230 V o mocy dobranej do całkowitego poboru (lampa + silnik + wzmacniacz + zapas). Dla lamp 750 W typowe zużycie całkowite przekracza 1 kVA; rozsądny zapas to 1,5–2,0 kVA. Dla porównania nowoczesny 16 mm z lampą 550 W potrafi pobierać ok. 1,4 kVA – stąd zalecany duży zapas VA. (eishaki.wordpress.com)
    2. Transformator z uziemieniem (PE) i bezpiecznikami, najlepiej toroidalny z ograniczeniem prądu rozruchowego (wysoki prąd zimnego żarnika lampy).
  • Częstotliwość: jeżeli AP22 ma silnik synchroniczny/indukcyjny sprzęgnięty mechanicznie, praca na 60 Hz spowoduje wzrost prędkości ok. +20% vs 50 Hz, a więc złą prędkość projekcji (zwykle 24 kl/s). W części projektorów stosowano warianty/pule na 60 Hz lub regulację; jeśli Twoja wersja jest wyłącznie „50 Hz”, pełną zgodność prędkości da dopiero przetwornica częstotliwości 60→50 Hz lub odpowiednia zmiana kół/paska (jeśli przewidziana). Brak jednoznacznej dokumentacji dla AP22 – konieczna inspekcja tabliczki oraz test prędkości.
  • Lampy: wiele projektorów 16 mm z tej epoki używało lamp halogenowych 230 V o mocach 500–1000 W (np. 750 W), co implikuje duże VA transformatora i solidne okablowanie. To przykład klasy lamp stosowanych w projektorach, nie gwarancja konkretnego typu dla AP22 – dokładny typ odczytaj z lampy/tabliczki. (eibabo.pl)

• Wariant mylony w sieci:

  • „AP22” to również punkt dostępowy Aruba Instant On AP22 (Wi‑Fi 6), który zasila się PoE 802.3af lub z DC 12 V/8,8 W (zasilacz 12 V/18 W w pakiecie). To inne urządzenie – jeśli o to chodziło, wymagania zasilania są zupełnie odmienne. (instant-on.hpe.com)

Aktualne informacje i trendy

• Dostępność dokumentacji AP22 w sieci jest szczątkowa (głównie aukcje/zdjęcia kolekcjonerskie). W praktyce parametry ustala się z tabliczki egzemplarza. Oferty archiwalne/ogłoszenia potwierdzają model, lata produkcji i zasilanie z sieci (kabel sieciowy). (archiwum.allegro.pl)
• Trend praktyczny: do eksploatacji zabytkowych projektorów używa się transformatorów step‑up z zapasem mocy i modernizuje okablowanie z zachowaniem oryginalności.

Wspierające wyjaśnienia i detale

• Jak oszacować moc transformatora:
  • Moc całkowita ≈ moc lampy + 100–200 W (silnik, wzmacniacz, wentylacja).
  • Dla lampy 750 W: 750 + 150 ≈ 900 W. Zapas 1,5× → min. 1,35 kVA; praktycznie 1,5–2,0 kVA.
  • Uwaga: transformatory dobieramy w VA (nie tylko W), a lampy mają duży prąd rozruchowy – stąd spory zapas.
• Wtyk/okablowanie:
  • Projektor ma gniazdo/kabel sieciowy AC, zwykle z bolcem ochronnym. Zapewnij ciągłość PE przez transformator (obudowa metalowa, wzmacniacz audio). (archiwum.allegro.pl)

Aspekty etyczne i prawne

• Bezpieczeństwo: praca z napięciem sieciowym 230 V i transformatorami ≥1 kVA wymaga kompetencji. Stare izolacje przewodów i kondensatory w układzie wzmacniacza mogą być niebezpieczne – zalecany przegląd przez uprawnionego serwisanta.
• Zgodność: stosuj urządzenia z certyfikacją i zabezpieczeniami (bezpiecznik, termik, RCD/GFCI po stronie 120 V).

Praktyczne wskazówki

• Checklista przed zakupem „zasilacza”:
  1. Zrób zdjęcie tabliczki znamionowej (napięcie/frequency/bezpiecznik).
  2. Odczytaj typ/linię lampy projekcyjnej (moc/napiecie).
  3. Zmierz prąd rozruchowy/pracy przez amperomierz cęgowy (jeśli to możliwe, z autotransformatorem/VARIAC przy pierwszym rozruchu).
  4. Dobierz transformator 120→230 V: toroidalny, ≥1,5× mocy, z PE, bezpiecznikami, miękkim startem.
  5. Zweryfikuj prędkość projekcji (24 fps) – jeśli zbyt szybka na 60 Hz, rozważ przetwornicę 60→50 Hz lub zmianę kół/paska, jeśli przewidziano.
• Uruchomienie po latach:
  • Stopniowe podniesienie napięcia (VARIAC), kontrola temperatury transformatora lampy i silnika, wymiana kondensatorów elektrolitycznych we wzmacniaczu dźwięku.

Ewentualne zastrzeżenia lub uwagi dodatkowe

• Brak oficjalnej karty katalogowej AP22 online – opieramy się na wiarygodnych śladach (zdjęcia/aukcje/muzealne opisy) i analogii do współczesnych 16 mm. Rekomendacje mocy transformatora są konserwatywne. (commons.wikimedia.org)
• Jeżeli w rzeczywistości chodziło o Aruba Instant On AP22, wymagany jest zasilacz 12 V/≥18 W lub PoE 802.3af – daj znać, przygotuję dokładną specyfikację. (instant-on.hpe.com)

Sugestie dalszych badań

• Prześlij zdjęcia: tabliczki znamionowej, lampy, gniazda zasilania – zweryfikuję dokładne wartości i dobiorę konkretny model transformatora.
• Jeśli planujesz częstą eksploatację w USA: rozważ przetwornicę 60→50 Hz (dla poprawnej prędkości) lub mechaniczny retrofit napędu.

Krótkie podsumowanie

• Elew AP22 to projektor sieciowy AC, nie zasilany z „adaptera DC”. W USA dobierz transformator 120→230 V o mocy przynajmniej 1,5× większej niż suma mocy lampy i napędu (typowo 1,5–2,0 kVA dla lamp ~750 W), z uziemieniem i zabezpieczeniami. Zweryfikuj częstotliwość (50/60 Hz) i prędkość projekcji. Jeśli chodziło o Aruba AP22 – to 12 V/PoE 802.3af, inna klasa urządzenia. (archiwum.allegro.pl)

Chcesz, żebym dobrał konkretny transformator (model i parametry)? Podeślij zdjęcie tabliczki znamionowej Twojego AP22 i lampy – przygotuję precyzyjną rekomendację.