First Austria FA-4400, FA-111ZX – wzmacniacz samochodowy, parametry, instalacja, typowe usterki

Pytanie

First Austria wzmacniacz samochodowy

Odpowiedź Sztucznej Inteligencji

Bezpośrednia odpowiedź na pytanie

• First Austria to marka budżetowych wzmacniaczy samochodowych produkowanych głównie w latach 90. i 2000. Obsługują standardowe napięcie pokładowe 12 V, oferują podstawowe funkcje (Gain, LPF/HPF, Bass-Boost) i występują w wersjach 1-, 2- i 4-kanałowych (np. FA-4400, FA-111ZX, FA-2050, FA-4150).
• Deklarowane moce szczytowe (PMPO) są znacznie zawyżone – realna moc RMS typowych modeli wynosi kilkanaście-kilkadziesiąt watów na kanał przy 4 Ω.
• Kluczowe przy instalacji: przekrój i długość przewodów zasilających, bezpiecznik ≤30 cm od akumulatora, prawidłowa masa, właściwa impedancja głośników (≥2 Ω/kanał, ≥4 Ω w mostku), poprawny sygnał REM.

Szczegółowa analiza problemu

1. Charakterystyka marki i konstrukcji

• Segment: ekonomiczny, popularny na rynku wtórnym.
• Topologia: w starszych modelach klasa AB (tranzystory TIP35/36, 2SA1943/2SC5200), w nowszych okazjonalnie proste układy klasy D.
• Zasilacz impulsowy SMPS 12 V → ±25…35 V; brak rozbudowanego filtra EMI, dlatego wrażliwy na spadki napięcia i zakłócenia.
• Zabezpieczenia: OVP (nadnapięciowe), SCP (zwarciowe), OTP (termiczne) – sygnalizowane diodą “Protect”.

2. Parametry reprezentatywnego modelu FA-4400 (wg amp-performance.de)

• Kanały: 4 × (14 W RMS/4 Ω, 13,5 V); w mostku 2 × 35 W RMS/4 Ω.
• THD + N: 0,05 – 0,2 %.
• Pasmo: 20 Hz – 20 kHz (–1 dB).
• Filtry: HPF 80 Hz, LPF 80 Hz (nieduży zakres regulacji).
• Bezpieczniki: 1 × 25 A.

3. Typowe problemy i diagnostyka

1. Nie włącza się – sprawdzić:
   • bezpiecznik przy akumulatorze i na wzmacniaczu,
   • +12 V (BATT) vs GND → ≥12 V,
   • REM → +12 V po włączeniu radia,
   • oporność pomiędzy GND a – akumulatora → < 1 Ω.
2. Tryb PROTECT: zwarcie na wyjściach, zbyt niska impedancja (<2 Ω), przegrzanie, uszkodzone tranzystory końcowe.
3. Brak dźwięku: zbyt niski gain, zły filtr (HPF/LPF), przerwany RCA, wyciszony head-unit, zimne luty na gnieździe RCA.

4. Teoria i obliczenia

Moc RMS (przy idealnym zasilaniu 14,4 V, zasilacz 70 % sprawności, klasa AB ≈ 60 %):
\[ P{RMS/kanał} \approx \frac{(0,6 \cdot 14,4 \mathrm{V})^{2}}{2\cdot R{Load}} \]
dla R = 4 Ω → ok. 19 W – porównywalne z danymi katalogowymi FA-4400.

5. Praktyczne zastosowania

• Uzupełnienie fabrycznego radia w starszych autach.
• Wzmacnianie subwoofera o umiarkowanych wymaganiach (mostek 2 × → 1 × ).
• Budżetowe systemy DIY, nagłośnienie łodzi wędkarskiej (12 V).

Aktualne informacje i trendy

• Rynek wtórny: egzemplarze First Austria pojawiają się na portalu OLX/Allegro za 70-150 zł; stan bywa niepewny (wieku >20 lat).
• Współcześnie budżet zastępują mini-wzmacniacze klasy D (Alpine S-A32F, Pioneer GM-D1004) o większej mocy i sprawności.
• Trend: integracja DSP i BT, zdalna konfiguracja aplikacją – nieobecne w starych FA.

Wspierające wyjaśnienia i detale

• PMPO vs RMS: PMPO to szacunkowa moc impulsowa przy 10 % THD, bezużyteczna w praktyce; RMS jest średnią mocą ciągłą przy THD ≤ 1 %.
• Remote = “ACC”/“ANT” – cienki przewód (0,5 mm²) wystarczy, ale musi otrzymywać +12 V tylko po uruchomieniu radia.
• Przekrój przewodów zasilających:
  • do 250 W całkowitej mocy – 10 mm²,
  • 250-500 W – 16 mm²,
  • >500 W – 21-25 mm².

Aspekty etyczne i prawne

• Instalacja w pasie kabinowym nie powinna naruszać stref kontrolnych poduszek powietrznych.
• Przewód +12 V musi być zabezpieczony homologowanym bezpiecznikiem klasy ATO/ANL zgodnie z UNECE R-10 (zakłócenia elektromagnetyczne).
• Utylizacja starego wzmacniacza: zużyty sprzęt elektryczny (WEEE).

Praktyczne wskazówki

1. Umieść wzmacniacz w miejscu o wolnej cyrkulacji powietrza (<60 °C).
2. Oskrob lakier do gołego metalu – punkt masy ≤50 cm od wzmacniacza, śruba M6.
3. Mostkowanie: sprawdź schemat na obudowie; zwykle głośnik + do “L+”, – do “R–”. Impedancja min. 4 Ω.
4. Regulacja gain:
   • Ustaw radio na ¾ maks. głośności,
   • kręć gain aż do pojawienia się zniekształceń,
   • cofnij o ~10 %.
5. Filtr LPF dla subwoofera: 70-80 Hz (12 dB/okt), HPF dla głośników drzwiowych: 80-120 Hz.

Ewentualne zastrzeżenia lub uwagi dodatkowe

• Starsze FA często cierpią na wyschnięte kondensatory SMPS, zimne luty i przepalone rezystory emiterowe. Naprawa opłacalna tylko hobbystycznie.
• Brak oficjalnego wsparcia producenta – firma zmieniła profil na drobną elektronikę AGD.

Sugestie dalszych badań

• Pomiar realnej mocy: obciążenie 4 Ω / 8 Ω, oscyloskop + miernik True-RMS.
• Modernizacja: wymiana kondensatorów elektrolitycznych 105 °C, termopadów MOSFET-ów, dodanie aluminiowego radiatora.
• Analiza EMI: pomiar prądu spoczynkowego, zakłócenia AM/FM anteny.

Krótkie podsumowanie

Wzmacniacze First Austria to proste, tanie konstrukcje klasy AB o realnej mocy kilkunastu watów RMS na kanał. Przy prawidłowej instalacji (grube przewody, solidna masa, bezpiecznik przy akumulatorze) mogą nadal spełniać podstawowe zadania w systemach car-audio, lecz nie należy oczekiwać parametrów współczesnych wzmacniaczy klasy D. Kluczowe jest zrozumienie różnicy PMPO/RMS, zweryfikowanie impedancji głośników i zapewnienie odpowiedniego chłodzenia. Jeśli potrzebujesz dokładnych danych lub schematu, podaj numer modelu – umożliwi to precyzyjniejsze wskazówki bądź propozycję nowocześniejszego zamiennika.