Ford Focus Mk1 Zetec 1.4 – wolno opadające obroty, diagnostyka IAC, PCV, VSS

Pytanie

ford focus mk 1 - silnik Zetec 1,4, - zbyt wolno wchodzą wolne obroty przy zwolnieniu pedału gazu

Odpowiedź Sztucznej Inteligencji

Bezpośrednia odpowiedź na pytanie

‐ W Focusie Mk 1 z silnikiem Zetec-SE 1.4 najczęściej za „wiszące” obroty odpowiada: • zabrudzony lub zacinający się zawór biegu jałowego (IAC),
• uszkodzony/załamany przewód lub zawór układu PCV,
• błędny sygnał z czujnika prędkości pojazdu (VSS) ‑ obroty spadają dopiero po zatrzymaniu,
• nagar w przepustnicy i nieszczelności dolotu.
‐ Diagnostykę zaczyna się od odczytu DTC, testu VSS, czyszczenia IAC i przepustnicy, a następnie kontroli szczelności oraz przewodów PCV/podciśnień.

Szczegółowa analiza problemu

1. Teoretyczne podstawy
   • ECU podtrzymuje obroty chwilową funkcją „dash-pot” (≈1 000–1 200 rpm) dopóki otrzymuje sygnał: „pojazd się toczy” lub „przepustnica nie jest całkiem zamknięta”.
   • Nadmiar powietrza mogą wprowadzać: IAC, nieszczelność dolotu, przewód PCV, EGR (w 1.4 brak), przepustnica.
2. Typowe usterki w Zetec-SE 1.4
   a) IAC (Idle Air Control)
   – Zabrudzenia z odmy blokują tłoczek; zawór nie domyka się < 1 s wymaganych przez ECU.
   – Objaw: po puszczeniu gazu obroty utrzymują się 1 500 – 2 000 rpm i opadają leniwie.
   – Naprawa: demontaż (2×M8), czyszczenie carb-cleanerem, wymiana uszczelki, reset adaptacji.
   b) VSS (Vehicle Speed Sensor)
   – Przy prędkościomierzu „skaczącym” lub zanikającym sygnale ECU „myśli”, że auto nadal jedzie.
   – Test: wrzuć luz przy 50 km/h; jeśli obroty spadną dopiero po zatrzymaniu, czujnik jest winny.
   c) Przewód PCV (wężyk gumowy z kolankiem za kolektorem)
   – Fabryczna guma zapada się w środku; pojawia się „lewe” powietrze.
   – Objaw: wiszące obroty + syczenie + uboga mieszanka (LTFT > +10 %).
   – Rozwiązanie: zamiennik silikonowy (~40 zł) lub OEM.
   d) Przepustnica/TPS
   – Nagary powodują niedomykanie motylka; TPS raportuje > 0° mimo puszczenia gazu.
   – Wartość napięcia TPS przy zamknięciu: 0,45 – 0,65 V.
   e) Nieszczelności dolotu
   – Uszczelki kolektora, wężyki serwa, EVAP, IAC-by-pass.
   – Diagnostyka: smoke-test, preparat łatwopalny, korekty paliwowe LTFT.
3. Procedura serwisowa krok po kroku
   1) Odczytaj kody DTC (ELM327 + Forscan).
   2) Obserwuj parametry: VSS [km/h], TPS [%], IAC-Duty [%], LTFT.
   3) Test VSS podczas jazdy, wizualna kontrola przewodu PCV.
   4) Demontaż dolotu → czyszczenie przepustnicy i IAC, wymiana uszczelek.
   5) Smoke-test całego kolektora ssącego.
   6) Reset adaptacji: –klemę akumulatora ≥ 20 min, rozgrzanie silnika na wolnych obrotach 10 min + jazda adaptacyjna 10 km.

Aktualne informacje i trendy

‐ Fora FocusFanatics (2023-2024) wskazują, że najczęściej winny jest zapadnięty przewód PCV – Ford wypuścił ulepszony przewód z twardszej gumy.
‐ Mechanicy zastępują IAC zamiennikami Pierburg/Vemo (~150–200 zł) – oryginał Motorcraft jest wycofany.
‐ Coraz częściej do weryfikacji VSS i TPS używa się logowania live-data aplikacją Forscan na smartfonie.
‐ Popularny jest test „free-rev drop time” – zdrowy Zetec wraca z 3 000 → 900 rpm w ≤ 2 s.

Wspierające wyjaśnienia i detale

‐ Analogią IAC jest „regulowany bocznik powietrza” w gaźniku – jeśli dysza się przytka, mieszanka i obroty wariują.
‐ „Lewe” powietrze działa jak dodatkowe, niezmierzone powietrze – ECU zubaża paliwo (wysokie LTFT), silnik wchodzi na wyższe obroty, ale nie gaśnie.

Aspekty etyczne i prawne

‐ Usuwanie strategii dash-pot poprzez modyfikację map ECU jest nielegalne na drogach publicznych (naruszenie norm emisji).
‐ Stosuj środki chemiczne zgodnie z kartami bezpieczeństwa, odpady (solwent, brudny ręcznik) oddawaj do PSZOK.

Praktyczne wskazówki

• Do czyszczenia IAC najwygodniej użyć klucza nasadowego 8 mm z przegubem.
• Przepustnicę czyść wyłącznie miękkim pędzlem i carb-cleanerem; nie skrob ostrym narzędziem – anodowana powłoka jest miękka.
• Przewód PCV warto przeciąć i wsunąć kawałek rurki ALU Ø 10 mm w newralgiczne miejsce – prowizorka na dojazd.
• Po każdym odłączeniu akumulatora pamiętaj o procedurze adaptacyjnej ABS/ESP (kręcenie kierownicą skrajnie → skrajnie).

Ewentualne zastrzeżenia lub uwagi dodatkowe

‐ W Focusie Mk 1 obroty naturalnie „zawisną” ~0,5 s – to normalna strategia; dopiero dłuższe (> 2 s) wiszenie jest usterką.
‐ 1.4 Zetec-SE nie ma recyrkulacji spalin (EGR) na rynek europejski, więc czyszczenie EGR odpada.
‐ Wysoki prąd ładowania (< 12,8 V na wolnych) może spowolnić reakcję IAC – sprawdź klemę masy i alternator.

Sugestie dalszych badań

‐ Loguj parametry (Forscan CSV) i porównaj krzywą RPM_drop z punktem odniesienia; opracuj własną „mapę zdrowia” silników Zetec.
‐ Zbadaj wpływ różnych paliw (E0 vs E10) na adaptacje LTFT i czas spadku obrotów.
‐ Testuj trwałość zamienników IAC drukowanych w technologii MJF z PA-12 w warunkach podwyższonej temperatury.

Krótkie podsumowanie

Wiszące obroty w Zetec-SE 1.4 to w 80 % przypadków zespół: brudny IAC, uszkodzony przewód PCV lub wadliwy VSS. Postępuj według kolejności: diagnostyka OBD → test VSS → czyszczenie IAC/przepustnicy → kontrola PCV i szczelności → reset adaptacji. W zdecydowanej większości przypadków problem ustępuje bez kosztownych napraw.