Ford Transit 1991 benzyna 2.0 OHC – ustawienie znaków rozrządu, synchronizacja GMP

Pytanie

Ford Transit 1991 rok benzyna jak ustawić znaki rozrządu.

Odpowiedź Sztucznej Inteligencji

Bezpośrednia odpowiedź na pytanie

• Ustaw wał korbowy w GMP (górne martwe położenie) cylindra nr 1, tak aby najgrubsze nacięcie (znak „TDC”) na kole pasowym pokryło się ze wskaźnikiem na obudowie pompy oleju.
• Znak na kole zębatym wałka rozrządu („▲” lub „●”) zgraj z trójkątnym wskaźnikiem na tylnej metalowej osłonie paska/głowicy.
• Znak na kole wałka pośredniego („◆”) ustaw na wskaźniku „V” na bloku.
• Załóż i napnij pasek, nie przemieszczając kół; ręcznie obróć silnik dwa pełne obroty, ponownie zweryfikuj wszystkie trzy znaki.

Kluczowe punkty
• GMP cylindra 1 na suwie sprężania.
• Perfekcyjne pokrycie trzech znaków (wał korbowy, wałek rozrządu, wałek pośredni).
• Ręczny test dwóch obrotów przed uruchomieniem.

Szczegółowa analiza problemu

1. Identyfikacja silnika

Najczęściej spotykane benzynowe Transity MY’91:
1) 2.0 OHC (Pinto) – jednorzędowy pasek zębaty (najpowszechniejszy w Europie).
2) 2.0 DOHC „I4” (Sierra/Scorpio) – podwójny wałek, napęd łańcuchem.
3) 2.9 V6 Cologne – dwa rzędy cylindrów, łańcuch.

Poniższa procedura dotyczy 2.0 OHC (kolizyjny), lecz w tabeli na końcu podano różnice dla DOHC oraz 2.9 V6.

2. Przygotowanie

• Odłącz minus akumulatora.
• Zdemontuj wentylator, paski osprzętu, dolną + górną osłonę paska.
• Wykręć świecę cyl. 1 do weryfikacji GMP.

3. Ustawienie wału korbowego

1. Nasadka 19 mm na śrubę koła pasowego.
2. Obracaj zgodnie z ruchem wskazówek zegara, aż:
   – najgrubszy rowek na kole pasowym pokryje się z wytłoczoną strzałką na pompie oleju / obudowie rozrządu,
   – tłok cyl. 1 osiągnie GMP (pręt kontrolny „staje” w najwyższym położeniu).

4. Ustawienie wałka rozrządu

• Na kole zębatym znajdź „▲” (czasem „●”).
• Zgraj go z wytłoczonym „V”/trójkątem na tylnej blasze.
• Krzywki cyl. 1 powinny być „na godzinę 10 i 2” (oba zawory zamknięte).

5. Ustawienie wałka pośredniego

• Znak „◆” (lub kropka) zgraj z odlanym „V” na bloku (okolice godz. 1).
• Wałek ten napędza pompę oleju i aparat zapłonowy – nie pomijaj go!

6. Montaż i napinanie paska

1. Poluzuj napinacz, sprężyna zsunie rolkę.
2. Załóż nowy pasek: wał korbowy → wałek pośredni → wałek rozrządu → napinacz.
3. Zwolnij napinacz, dokręć śrubę 40-50 Nm.
4. Napięcie kontrolne: obrót paska 90 ° na długim odcinku palcami.

7. Kontrola dynamiczna

• Ręcznie obróć wał 2 × 360 ° (720 °).
• Ponownie ustaw GMP i sprawdź wyrównanie trzech znaków; odchyłka > ½ zęba niedopuszczalna.

8. Zapłon

• Rotor rozdzielacza musi wskazywać cyl. 1 (znak na kopułce).
• Lampa stroboskopowa: 10 ± 2 ° BTDC przy 850 rpm, przewód podciśnieniowy odłączony.

Teoretyczne podstawy
– Synchronizacja kinematyczna cyl. 1 = zero fazowe między ruchem tłoka a otwarciem zaworów.
– Przestawienie o 1 ząb (≈ 9 ° wałka) = ~18 ° wału; skutkuje spadkiem mocy, detonacją lub kolizją.

Praktyczne zastosowania
– Wymiana paska (interwał 60 000 km lub 4 lata).
– Kontrola po podejrzeniu przeskoku lub nierównomiernej pracy.

Aktualne informacje i trendy

• Coraz więcej warsztatów stosuje blokady OEM (OTC 303-376) zamiast znaków malowanych.
• Paski long-life (Gates PowerGrip GT4) pozwalają na 100 000 km, ale tylko przy nowym napinaczu i pompie wody.
• Wymiana prewencyjna pompy wody rekomendowana – ponad 60 % awarii po zerwaniu paska wynika z zatarcia pompy.

Wspierające wyjaśnienia i detale

Przykład analogii: traktuj pasek jak łańcuch rowerowy – jeśli spadnie z zębatki (przeskoczy ząb), napęd traci synchronizację.

Tabela skrótowa znaków (benzynowe Transity ’91):

(*) zderzenie mało prawdopodobne, ale możliwe przy ekstremalnym rozciągnięciu łańcucha.

Aspekty etyczne i prawne

• Nieprawidłowa naprawa = zagrożenie w ruchu drogowym (utrata mocy, gaśnięcie).
• Odpady (stary pasek, płyn chłodniczy) utylizuj zgodnie z Dyrektywą 2008/98/WE.
• Poszanowanie praw autorskich – korzystaj z licencjonowanych danych serwisowych (Ford ETIS, Haynes).

Praktyczne wskazówki

• Zawsze maluj własne znaki farbą, zanim zdemontujesz stary pasek.
• Nie obracaj wałem wstecz – luz paska może przeskoczyć.
• Po pierwszych 500 km sprawdź napięcie i szczelność pompy wody.

Ewentualne zastrzeżenia lub uwagi dodatkowe

• Silniki swapowane: Transit często otrzymuje motory 2.0 EFI Sierra lub 2.3 OHC – sprawdź numer VIN i tabliczkę znamionową.
• Przy długim, nieruszanym pojeździe – sprawdź klin na kole pasowym (często ścina się i przekłamuje znak GMP).

Sugestie dalszych badań

• Diagnostyka endoskopowa zaworów po zerwaniu paska.
• Zastosowanie pasków kevlarowych i czujników rozciągnięcia (IoT) w pojazdach zabytkowych.
• Literatura: Haynes 1203, Autodata Timing Belts 2023, Ford TIS 91-95.

Krótkie podsumowanie

Prawidłowe ustawienie rozrządu w Fordzie Transit 1991 (2.0 OHC) wymaga dokładnego pokrycia trzech znaków: wał korbowy (GMP), wałek rozrządu i wałek pośredni. Po założeniu nowego paska należy ręcznie obrócić silnik o dwa obroty, skontrolować znaki i dopiero wtedy uruchomić jednostkę, ustawiając finalnie zapłon na 10 ° BTDC. Ignorowanie któregokolwiek z etapów grozi kolizją tłok-zawór i kosztowną naprawą.