Gorenje pralka – napięcie 45V na obudowie, upływ prądu, brak PE, grzałka, filtr EMI

Pytanie

W pralce gorenie na masie pojawia sie napiecie 45v

Odpowiedź Sztucznej Inteligencji

Bezpośrednia odpowiedź na pytanie

• Pojawienie się napięcia ~45 V AC między metalową obudową (masą) pralki Gorenje a ziemią oznacza albo uszkodzenie toru ochronnego PE, albo nieszczelność izolacji któregoś z podzespołów (najczęściej grzałki, filtra EMI lub silnika).
• Natychmiast odłącz urządzenie od sieci i nie uruchamiaj go ponownie przed wykonaniem profesjonalnej diagnostyki.

Kluczowe punkty
• Sprawdź ciągłość przewodu ochronnego i poprawność uziemienia gniazda.
• Zmierzone 45 V świadczy zwykle o „pływaniu” obudowy przy braku PE lub o upływie o wysokiej impedancji.
• Najczęstsze winne: grzałka, filtr przeciwzakłóceniowy, uszkodzone przewody lub silnik.

Szczegółowa analiza problemu

1. Zjawisko „obudowa pod napięciem”

   • W klasie ochronności I (pralki) metalowa obudowa musi być trwale połączona z PE.
   • Jeśli PE jest przerwany, na obudowie pojawia się napięcie z dzielnika pojemnościowego (kondensatory Y w filtrze EMI) lub z realnego upływu.
   • Multimetr o wysokiej impedancji (≈10 MΩ) potrafi wskazać dziesiątki woltów, choć prąd zwarciowy bywa miliamperowy – nadal niebezpieczny w wilgotnej łazience.

2. Źródła napięcia 45 V
   a) Brak / przerwa w PE (najczęściej)
   b) Grzałka – zawilgocony MgO, mikroprzebicie do płaszcza
   c) Filtr EMI – przebity kondensator Y (L-PE lub N-PE)
   d) Silnik – degradacja izolacji uzwojeń, zwłaszcza w silnikach komutatorowych
   e) Mechaniczne uszkodzenie wiązek, wilgoć w złączach, przeciek wanny

3. Dlaczego właśnie ~45 V?

   • Typowy filtr 2 × 2,2 nF tworzy impedancję ≈650 kΩ dla 50 Hz. Przy braku PE obudowa „wisi” w połowie potencjału sieci (115 V). Jeżeli dodatkowo występuje upływ kilkuset kilo-omów, pojawia się inna wartość, tu ~45 V – zależna od reaktancji, rezystancji upływu i pojemności do ziemi użytkownika.

4. Skutki – normy i bezpieczeństwo

   • IEC 60335 dopuszcza prąd upływu ≤0,75 mA; przy 45 V w wilgoci łatwo przekroczyć próg odczuwalności (≈0,5 mA).
   • Brak PE uniemożliwia zadziałanie RCD 30 mA (obowiązkowego wg PN-HD 60364-4-41 w łazienkach).

Aktualne informacje i trendy

• Serwisy AGD raportują, że po COVID-19 wzrosła liczba zgłoszeń związanych z upływami do obudowy, głównie z powodu przyspieszonej korozji grzałek (twarda woda, dłuższe postoje).
• Od 2022 r. Gorenje w nowych modelach stosuje filtry EMI z kondensatorami Y2 o lepszej auto-naprawialności, ale w starszych egzemplarzach (≥5 lat) komponent ten jest częstym źródłem problemów.
• Trend: montaż przewodów zasilających ze wskaźnikiem przerwy PE (żyła z rezystorem + LED) – przydatne w serwisie.

Wspierające wyjaśnienia i detale

• Pojemnościowy dzielnik:
  \[ X_C=\frac{1}{2\pi f C},\; IC=\frac{U{LN}}{2 XC} \]
  Dla \(C=2{,}2\text{ nF}, f=50\text{ Hz}, U_{LN}=230\text{ V}\) wychodzi \(I_C≈0{,}32\text{ mA}\). Bez PE obudowa osiąga potencjał \(\approx \frac{X_C}{X_C+Z_{człowieka}}\cdot U\{LN}\).

Aspekty etyczne i prawne

• Samodzielna praca przy napięciu sieciowym bez uprawnień SEP E 1 kV narusza prawo energetyczne i może unieważnić gwarancję.
• Producent przewiduje serwis autoryzowany – ingerencja laika stwarza zagrożenie życia domowników.

Praktyczne wskazówki

1. Bezpieczeństwo: wyjmij wtyczkę, rozładuj kondensatory EMI (krótkie zwarcie przez rezystor 100 Ω/2 W).
2. Test instalacji: tester gniazdka lub pomiar impedancji pętli zwarcia (PE-N < 0,5 Ω).
3. Ciągłość PE pralki: multimetr Ω, oczekiwana rezystancja < 0,1 Ω.
4. Megger 500 V: pomiar L+N → PE, wymagana izolacja > 1 MΩ.
5. Lokalizacja: odpinaj kolejno grzałkę, silnik, filtr, pompę; po każdym odczyt rezystancji / napięcia.

Potencjalne wyzwania

• Upływ grzałki rośnie wraz z temperaturą – konieczny test „na gorąco” (megger po podgrzaniu).
• Przebicie w filtrze EMI może występować tylko pod napięciem sieciowym; pomiary DC mogą go nie ujawnić – warto użyć RCD-testerów impulsowych.

Ewentualne zastrzeżenia lub uwagi dodatkowe

• „Napięcia widmo” (ghost voltage) z długich przewodów równoległych potrafią imitować realny upływ; wątpliwości rozstrzyga pomiar obciążony (np. żarówka 15 W między obudową a PE).
• Jeśli hydraulika przecieka, zawilgocenie wiązek może powodować sezonowe objawy – sprawdź uszczelki i wąż zasobnika.

Sugestie dalszych badań

• Monitorowanie prądów upływu metodą pomiaru różnicowego (cęgi LEAKAGE mA).
• Analiza wpływu twardości wody na czas życia grzałek w urządzeniach klasy I.
• Badania skuteczności „inteligentnych” filtrów EMI z autodiagnostyką kondensatorów Y.

Krótkie podsumowanie

Napięcie 45 V na masie pralki oznacza niesprawny tor ochronny lub przebicie izolacji. Najpierw zweryfikuj instalację (PE, RCD), potem – przy użyciu miernika rezystancji izolacji – odszukaj wadliwy podzespół (grzałka, filtr, silnik). Do czasu usunięcia usterki nie wolno korzystać z urządzenia. Jeśli nie dysponujesz kwalifikacjami i sprzętem, skorzystaj z autoryzowanego serwisu – koszt jest nieporównywalnie mniejszy niż ryzyko porażenia.