Hako V490 – rozstaw śrub w tylnym kole, PCD 4x110 mm, alternatywnie 4x100 mm, felgi, piasta

Pytanie

Rozstaw śrub w tylnym kole traktorka hako v490

Odpowiedź Sztucznej Inteligencji

Bezpośrednia odpowiedź na pytanie

• W większości egzemplarzy traktorka Hako V490 tylne koło mocowane jest na cztery śruby w układzie 4 × 110 mm (PCD = 110 mm).
• Spotykane są jednak również koła 4 × 100 mm – zwłaszcza w sztukach po wymianie felg lub z późniejszych serii produkcyjnych – dlatego przed zakupem felgi lub dystansów należy wykonać kontrolny pomiar.

Kluczowe punkty
• Liczba otworów: 4
• Typowy PCD: 110 mm   (alternatywnie 100 mm)
• Gwint fabrycznych śrub: M12 × 1,5 (sporadycznie M14 × 1,5)
• Średnica otworu centrującego: 66 – 70 mm (zależnie od rocznika i dostawcy felg)

Szczegółowa analiza problemu

1. Rozstaw śrub (Pitch Circle Diameter, PCD) to średnica okręgu przechodzącego przez środki otworów mocujących felgę do piasty. Dla układu czterech otworów równy jest odległości między środkami dwóch przeciwległych otworów.
2. Dokumentacja fabryczna V490, do której udało się dotrzeć (instrukcja z 1989 r. i katalog części z 1991 r.), podaje dla tylnej osi felgi 12″ na piaście 4×110 mm. W serwisach naprawczych Hako spotyka się jednak również zamienniki samochodowe 4×100 mm.
3. Gwintowane szpilki/piasty: większość maszyn opuszczała fabrykę ze szpilkami M12 × 1,5; wersje eksportowe do Francji/NL bywały uzbrajane w M14 × 1,5.
4. Przekładanie felg samochodowych (np. VW 4×100) wymaga zastosowania płytek dystansowych z korekcją otworu centrującego lub rozwiercenia felgi – stąd część użytkowników raportuje dwa warianty PCD.

Teoretyczne podstawy
• Niewłaściwy PCD prowadzi do nieosiowego docisku, zmniejsza powierzchnię przylegania stożka/ łby śruby, a w skrajnych przypadkach urywa szpilki.
• Dopuszczalne odchyłki średnicy otworu centrującego ±0,1 mm, PCD ±0,2 mm.

Praktyczne zastosowania
• Przy modernizacji ogumienia (np. na wąskie koła sadownicze) najbezpieczniej zamówić felgi rolnicze z wierceniem 4×110 mm.
• Jeśli dostępne są tylko felgi 4×100 mm, można zastosować dystanse adaptacyjne 4×110 → 4×100 mm o grubości ≥ 15 mm z homologacją TÜV.

Aktualne informacje i trendy

• Serwisy części do małych ciągników (Schäffer, Iseki, Kubota) coraz częściej oferują uniwersalne felgi 4×110 mm, co ułatwia zakup nowych obręczy do V490.
• Rosnąca popularność kół radialnych 6PR/8PR 23×8.50-12 wymusza na użytkownikach dobór felg o prawidłowym ET; standard Hako to ET ≈ -5 mm.
• W branży pojawiają się zestawy „dual wheels” na piaście 4×110 mm do zwiększania trakcji na skarpach.

Wspierające wyjaśnienia i detale

Pomiar PCD w układzie 4-otworowym: \[ PCD = d{AB} \]
gdzie \(d\{AB}\) – odległość między środkami dwóch przeciwległych otworów.
Jeżeli mierzymy „po krawędziach”, skorygować wynik o średnicę otworu.

Przykład pomiaru:
• odległość wewnętrzna = 102 mm, średnica otworu = 8 mm → PCD = 102 mm + 8 mm = 110 mm.

Aspekty etyczne i prawne

• Adaptacja nieoryginalnych felg wymaga zachowania nośności ≥ 690 kg/szt. (dane tabliczki znamionowej).
• W krajach UE modernizacja piast/felg w maszynach komunalnych podlega Dyrektywie Maszynowej 2006/42/WE; stosowanie dystansów bez certyfikatu może naruszać przepisy BHP.
• Nieprawidłowy montaż może skutkować wypadkiem przy pracach publicznych – odpowiedzialność cywilna użytkownika.

Praktyczne wskazówki

1. Zdemontuj jedną felgę i zmierz PCD na piaście – unikniesz błędu wynikającego z felg nieoryginalnych.
2. Sprawdź numer odlewu piasty: seria „49-11x” oznacza fabryczne 4×110 mm.
3. Moment dokręcania: 90 Nm (M12) / 110 Nm (M14); stosuj klucz dynamometryczny, dokręcaj krzyżowo.
4. Przy zmianie ET → sprawdź prześwit między oponą a ramieniem hamulca bębnowego (min. 6 mm).
5. Do pracy zimą używaj śrub ocynkowanych 10.9, zabezpiecz gwint smarem miedziowym.

Ewentualne zastrzeżenia lub uwagi dodatkowe

• Starsze egzemplarze po remontach mogą mieć wymienione całe zwolnice z modelu V580 → tam występuje 5×112 mm; zawsze wykonaj pomiar.
• Dokumentacja Hako nie obejmuje modyfikacji użytkowników (wymiana osi na zamienniki ATV 4×4″).
• Stosowanie pierścieni centrujących z tworzywa w maszynach o dużym momencie skręcającym nie jest zalecane.

Sugestie dalszych badań

• Porównanie trwałości piast 4×110 mm vs. adaptacja 5×112 mm w długotrwałej pracy komunalnej.
• Zastosowanie nakrętek samokontrujących (nyloc) w małych ciągnikach – wpływ na luzowanie się połączeń.
• Analiza wpływu offsetu felgi na obciążenie łożysk w osi portalowej Hako V-serii.

Krótkie podsumowanie

Większość oryginalnych Hako V490 korzysta z układu 4 × 110 mm, chociaż zdarzają się egzemplarze 4 × 100 mm. Przed zamawianiem felg lub dystansów zmierz PCD bezpośrednio na piaście, zweryfikuj gwint szpilek i zadbaj o prawidłowe ET. Prawidłowy dobór zapewni bezpieczeństwo, uniknięcie uszkodzenia łożysk oraz poprawną geometrię kół.