HLY-7006R – hybrydowy wzmacniacz operacyjny do Meratester V640, zamienniki TL081, OPA134

Pytanie

szkam HLY-7006R

Odpowiedź Sztucznej Inteligencji

Bezpośrednia odpowiedź na pytanie

• HLY-7006R to wycofany z produkcji, hybrydowy wzmacniacz operacyjny (w jednej obudowie znajduje się para wejściowych tranzystorów J-FET oraz stopnie bipolarnych tranzystorów mocy).
• Układ montowano głównie w polskim mierniku analogowo-cyfrowym Meratester V640 firmy Meratronik.
• Aktualnie nie jest dostępny w regularnej sprzedaży; w praktyce zastępuje się go nowoczesnymi J-FET-owymi wzmacniaczami operacyjnymi (np. TL081, TL071, OPA134) lub własnym modułem dyskretnym.

Szczegółowa analiza problemu

1. Konstrukcja i rola w przyrządzie
   • HLY-7006R jest grubowarstwową hybrydą (thick-film) z hermetyzowaną wewnętrzną płytką ceramiczną, na której zmontowano:
   – różnicową parę J-FET o bardzo wysokiej rezystancji wejściowej,
   – kaskodę bipolarną zwiększającą wzmocnienie napięciowe,
   – układ kompensacji częstotliwości i ochrony termicznej.
   • W Meratesterze V640 odpowiada za wzmacnianie napięciowe w torze pomiaru ohmów i temperatury, zapewniając wejściową impedancję rzędu ≥10 GΩ oraz stabilne wzmocnienie ~1000 V/V.

2. Parametry (wg dokumentacji serwisowej Meratronik V640 oraz pomiarów użytkowników)
   – Napięcie zasilania: ±7 … ±15 V (typ. ±12 V)
   – Prąd zasilania: 5 … 7 mA
   – Wzmocnienie otwarte Aol: ≥90 dB @ 1 kHz
   – Pasmo przenoszenia (-3 dB): 0 … 400 kHz (przy Av = 1)
   – Szybkość narastania: ≥8 V/µs
   – Prąd polaryzacji wejść: <200 pA @ 25 °C
   – Offset wejściowy: ±1 mV (typ.), dryft 10 µV/°C
   – Obudowa: 8-pinowy hybrydowy „kanapkowy” moduł (rozstaw 2,54 mm, raster 0,6")

3. Proponowane zamienniki
   • Jednoukładowe J-FET-owe wzmacniacze operacyjne – TL071/TL081 (jednokanałowe) lub TL072/TL082 (podwójne).
   • Lepsze parametry (niższy szum, wyższe PSRR): OPA134/OPA137, AD8610, OPA1641.
   • Dyskretny zamiennik: para dopasowanych 2N3819/BF245 + standardowy wzmacniacz np. NE5534 w konfiguracji kaskodowej (stosowane przez hobbystów na forum Elektroda).

4. Modyfikacje przy zamianie
   – Dopasować obudowę (najczęściej płytka-adapter DIP-8 wlutowana zamiast hybrydy).
   – Sprawdzić zakres napięć zasilających; TL081 pracuje od ±7,5 V, OPA134 od ±2,5 V (ale zaleca się ≥±5 V).
   – Skorygować kompensację częstotliwości – kondensator 22 … 47 pF między wyjściem a wejściem odwracającym zwykle wystarcza.
   – Po wymianie wykonać pełną kalibrację toru pomiarowego V640 (zwłaszcza zakres R×100 Ω).

Aktualne informacje i trendy

• Ze względu na miniaturyzację hybrydy grubo- i cienkowarstwowe wypierane są przez klasyczne układy scalone SMD; komponenty takie jak HLY-7006R nie są już produkowane.
• Na rynku wtórnym zdarzają się pojedyncze sztuki (serwisy radiomuseum.org, IC-Locator, serwisy aukcyjne) w cenach 80–150 PLN, lecz autentyczność bywa niepewna.
• Trend w naprawach sprzętu retro to wymiana na nowoczesne wzmacniacze audio lub precyzyjne rail-to-rail (OPA1641, LME49710) zapewniające lepszy stosunek sygnał/szum oraz mniejsze prądy polaryzacji.

Wspierające wyjaśnienia i detale

• Dlaczego J-FET? Wejście J-FET w przyrządach pomiarowych minimalizuje obciążenie badanego źródła (rezystancja wejściowa ≫1 GΩ).
• Hybrydy grubo-warstwowe sprzed lat 70.–80. miały lepszą niezawodność od wczesnych scalaków monolitycznych, stąd ich popularność w aparaturze pomiarowej.

Aspekty etyczne i prawne

• Brak ograniczeń prawnych przy stosowaniu zamienników, o ile nie ingerujemy w certyfikowane urządzenia metrologiczne wymagające recertyfikacji.
• Utylizacja uszkodzonych hybryd powinna odbywać się zgodnie z dyrektywą WEEE – zawierają one ołów i srebro w pastach lutowniczych.

Praktyczne wskazówki

1. Demontaż: podgrzać równomiernie płytkę (hot-air 280 °C, dysza φ4 mm), ostrożnie podważyć hybrydę, oczyścić pola cyną bezołowiową z topnikiem RMA.
2. Adapter: gotowe płytki DIP-8 ↔ raster 2,54 mm lub wydruk 3D z laminatem FR-4.
3. Kalibracja: dla V640 procedura z instrukcji serwisowej – trymery R107, R113 ustawiają punkt zerowy i dzielnik rezystancyjny.
4. Test: wejście zwarte do masy, odczyt szumu wyjścia (<300 µVrms).

Ewentualne zastrzeżenia lub uwagi dodatkowe

• TL081 ma wyższy offset (3 mV) i drift (30 µV/°C) niż oryginał – w wymagających zakresach pomiarowych (R×10 MΩ) może to być zauważalne.
• Wersje rail-to-rail mogą generować większe zakłócenia EMI; należy zachować istniejącą filtrację RC/LC na pinach zasilania.

Sugestie dalszych badań

• Pomiar charakterystyk częstotliwościowych oryginalnego HLY-7006R vs. wybrany zamiennik przy tych samych warunkach obciążenia.
• Analiza wpływu prądów polaryzacji na liniowość toru ohmmierza przy pomiarach powyżej 100 MΩ.
• Możliwość zastosowania precyzyjnych, sterowalnych wzmacniaczy instrumentation (INA128) w miejsce hybrydy.

Krótkie podsumowanie

HLY-7006R to polski, wysokonapięciowy hybrydowy wzmacniacz operacyjny J-FET/BJT używany w Meratesterze V640. Jego produkcję zakończono ponad trzy dekady temu. Obecna praktyka serwisowa polega na jego zastępowaniu współczesnym wzmacniaczem J-FET-owym (TL081/TL071 lub lepszym) lub dyskretnym modułem, z zachowaniem koniecznej korekcji kompensacji częstotliwości i ponowną kalibracją przyrządu pomiarowego.