Hydraulika ciągnika: nie działa TUZ i TUR – diagnostyka, New Holland, Ursus, Zetor

Pytanie

Nie działa podnośnik ani tur

Odpowiedź Sztucznej Inteligencji

Bezpośrednia odpowiedź na pytanie

• Jednoczesny brak działania tylnego podnośnika (TUZ) i ładowacza czołowego (TUR) najczęściej oznacza usterkę we wspólnej części układu hydraulicznego: zasilanie pompy (olej/ssanie), napęd pompy, zawór przelewowy lub błędne podłączenie/odcięcie przepływu.
• Zacznij od: poziomu i jakości oleju, filtrów (zwłaszcza ssawnego), poprawności połączeń TUR-a i testu ciśnienia manometrem na gnieździe hydrauliki.

Kluczowe punkty:

• Sprawdź, czy działa wspomaganie kierownicy (jeśli jest z tej samej pompy – to ważna wskazówka).
• Zweryfikuj szybkozłącza, zawory odcinające, pozycje „pływające/neutral”.
• Zmierz ciśnienie (typowo 150–200 bar; 0 bar → brak zasilania, niskie → pompa/ssanie/zawór, prawidłowe → rozdzielacz/sterowanie).

Szczegółowa analiza problemu

• Teoretyczne podstawy:
  • TUZ i TUR zwykle korzystają z tej samej pompy i tego samego strumienia oleju. Awaria elementu wspólnego (olej/filtr ssawny/napęd pompy/zawór przelewowy/odcięcie na rozdzielaczu) unieruchamia oba.
  • Objawy rozróżniające:
    • 0 bar na manometrze: brak poboru oleju (za niski poziom, zapowietrzenie, zatkany smok), uszkodzony napęd pompy (ścięty wieloklin/klin), otwarta ścieżka obejściowa (zawór przelewowy zacięty otwarty, rozdzielacz w „pływaniu”), źle wpięty TUR (powrót zablokowany).
    • 20–60 bar: duże przecieki wewnętrzne (zużyta pompa, nieszczelna sekcja rozdzielacza, zawór przelewowy „przepuszcza”, zasysanie powietrza po stronie ssawnej).
    • 150–200 bar, a brak ruchu siłowników: blokada przepływu do konkretnego obwodu (zawór/dzielnik/priorytet), niezałączony rozdzielacz TUZ, elektrozawór bez zasilania, szybkozłącze niespasowane.
• Praktyczne zastosowania – procedura krok po kroku (od najprostszych):
  1. Bezpieczeństwo: zatrzymaj maszynę na równym, zabezpiecz, rozładuj ciśnienie (porusz dźwigniami do wszystkich pozycji przy zgaszonym silniku).
  2. Olej:
     • Sprawdź poziom przy opuszczonych siłownikach; w razie potrzeby uzupełnij zalecanym UTTO/STOU.
     • Oceń stan: mleczny (woda) → wymiana; spalenizna/opiłki → możliwe uszkodzenie pompy/trybów → nie uruchamiaj długo.
  3. Szybkozłącza i zawory:
     • Czy szybkozłącza TUR-a są w pełni wciśnięte (obydwa)? Częściowe zapięcie blokuje wydajność.
     • Czy któryś rozdzielacz nie utknął w pozycji „pływającej” lub z zablokowaną detentą?
     • Czy nie zamknięto zaworu odcinającego zasilanie osprzętu?
  4. Filtracja po stronie ssawnej:
     • W wielu ciągnikach jest siatkowy „smok” w tylnej obudowie – przytkany całkowicie wygasza hydraulikę. Opróżnij, oczyść/wytnij muł, wymień olej i filtr powrotu/ciśnieniowy.
  5. Test dźwiękowy:
     • Głośne „wycie”/pisk przy braku ruchu → kawitacja (ssanie zapowietrzone/zatkane).
     • Cisza i brak reakcji → możliwie zerwany napęd pompy lub otwarty obejściowy przepływ.
  6. Test manometrem:
     • Podłącz 0–250 bar do gniazda hydrauliki zewnętrznej (SCV) lub portu testowego. Krótko „zadław” obwód (nie dłużej niż 3–5 s).
       • 0 bar: wróć do ssania/napędu/zaworu przelewowego.
       • 20–60 bar: podejrzenie pompy lub nieszczelności wewnętrznej; sprawdź też, czy korek ssawny/kolanko nie zasysa „fałszywego powietrza”.
       • ≥150 bar: ciśnienie jest; problem leży w rozdzielaczach/sterowaniu TUZ/TUR lub w powrocie (zatkany powrót).
  7. Zawór przelewowy (bezpieczeństwa):
     • Zacięty w pozycji otwartej powoduje ciągły powrót do zbiornika. Demontaż, czyszczenie, kontrola sprężyny i gniazda.
  8. Napęd pompy:
     • Sprawdź sprzęgiełko/wieloklin/klin napędzający pompę (często ścina się przy chwilowym zatarciu). Brak mechanicznego napędu = 0 bar mimo pełnego oleju.
  9. Podłączenie TUR-a:
     • Czy rozdzielacz TUR ma właściwe „power-beyond” (zasilanie P → rozdzielacz TUR → PB dalej do TUZ; T bezciśnieniowo do zbiornika)? Źle wpięty powrót (T) do ciśnienia lub zatkanie T blokuje całość.
  10. Sterowanie elektryczne (jeśli EHR/elektrozawory):
      • Sprawdź bezpieczniki, przekaźniki, napięcie 12 V na cewkach, ciągłość masy, sygnały z czujników (pozycja/siła). Brak zasilania cewki = brak przełączenia strugi mimo ciśnienia.

Typowe scenariusze i diagnoza:

• „Nie działa TUZ i TUR, a wspomaganie działa normalnie” → często oddzielne pompy: awaria pompy od osprzętu/jej ssania, zaworu przelewowego lub zatoru na rozdzielaczu osprzętu.
• „Po montażu/serwisie TUR wszystko przestało działać” → najpierw sprawdź kolejność portów P/T/PB, szybkozłącza i zawory odcinające.
• „Po zimnej nocy chwilę działa, potem gaśnie hydraulika” → zapchany filtr/zasysanie powietrza; w niskiej temp. olej gęsty pogarsza kawitację.

Aktualne informacje i trendy

• Dobre praktyki utrzymaniowe: oleje UTTO o klasie lepkości 10W‑30/80W z normami OEM; kontrola czystości wg ISO 4406 (cel 18/16/13 lub lepiej) i regularna wymiana filtrów po 250–500 h.
• Coraz częściej stosuje się filtry magnetyczne/odmulacze w powrocie oraz wskaźniki różnicy ciśnień na filtrach, co ułatwia wczesne wykrycie zatorów.
• Modernizacje: prawidłowe bloki „power‑beyond” do rozdzielaczy TUR i wstawienie zaworów zwrotnych/antykawitacyjnych dla bezpieczeństwa siłowników.

Wspierające wyjaśnienia i detale

• Objawy zapowietrzenia ssania: spieniony olej w wzierniku, pulsujące ruchy, głośne wycie pompy; przyczyną bywa pęknięta rurka ssawna, nieszczelny oring, spłaszczony wąż.
• Szybkozłącza: zanieczyszczona kulka/iglica może zablokować przepływ; porównaj temperatury przewodów (zablokowany przewód bywa nienaturalnie chłodny).

Aspekty etyczne i prawne

• Bezpieczeństwo: wysokie ciśnienia hydrauliczne są niebezpieczne (ryzyko wstrzyknięcia oleju pod skórę). Używaj okularów, rękawic, osłon; nie „szukaj” wycieków palcem.
• Odpady: zużyty olej/filtry oddaj do punktu utylizacji; nie wylewaj do gruntu/wód. Zgodność z lokalnymi przepisami środowiskowymi.
• Stabilizacja ładunków: przed pracą pod osprzętem zastosuj podpory/blokady siłowników.

Praktyczne wskazówki

• Najszybszy test w terenie: manometr w gnieździe SCV + 3–5 s próba. Wynik natychmiast zawęża diagnostykę.
• Po każdej ingerencji w ssanie: zalej filtr/obudowę olejem, odpowietrz przez krótkie uruchomienia na niskich obrotach.
• Jeśli po czyszczeniu „smoka” hydraulika wraca na krótko i znów słabnie → wymień olej i sprawdź źródło zanieczyszczeń (np. rozpadające się uszczelnienia, tarcze hamulcowe „mokre”).

Ewentualne zastrzeżenia lub uwagi dodatkowe

• Bez modelu/rocznika nie podam wartości ciśnień fabrycznych ani lokalizacji zaworów; podane liczby są typowe, nie specyfikacyjne.
• W ciągnikach z oddzielną pompą dla wspomagania wnioski diagnostyczne różnią się – warto od razu podać, czy kierownica działa normalnie.

Sugestie dalszych badań

• Podaj: marka/model/rocznik, czy wspomaganie działa, kiedy była wymiana oleju/filtra, jaki olej wlany, czy problem pojawił się po konkretnej czynności (np. montaż TUR-a/serwis).
• Jeśli masz manometr, przynieś odczyty: ciśnienie przy 800/1500/2000 obr./min z rozgrzanym olejem oraz zachowanie dźwigni.

Krótkie podsumowanie

• Jednoczesny brak TUZ i TUR wskazuje na wspólną przyczynę: olej/ssanie, pompa/napęd, zawór przelewowy lub błędne podłączenie rozdzielacza TUR.
• Wykonaj w tej kolejności: poziom i stan oleju → szybkozłącza/zawory → czyszczenie filtra ssawnego → test manometrem → kontrola zaworu przelewowego → weryfikacja napędu pompy i poprawności wpięcia TUR-a.
• Daj znać o modelu i wynikach prostych testów – przygotuję precyzyjną procedurę pod Twoją maszynę.