Ibanez TB15 – opis, schemat, typowe usterki, modyfikacje, LM1875, Power Jam
Odpowiedź Sztucznej Inteligencji
Bezpośrednia odpowiedź na pytanie
- Ibanez TB15 to 15-watowe, tranzystorowe combo gitarowe z serii Tone Blaster, wyposażone w 8-calowy głośnik Power Jam, dwa kanały (Clean/Overdrive) i 3-pasmowy korektor.
- Wersja TB15R dodaje sprężynowy pogłos.
- Schemat fabryczny nie jest publicznie dostępny; w sieci znajdziesz jednak pełną listę części (parts list) i instrukcję obsługi.
Szczegółowa analiza problemu
1. Architektura wewnętrzna
- Wejście gitarowe → bufor wzmacniaczem operacyjnym (NJM/JRC 4558 lub TL072).
- Przełącznik kanałów:
• Clean – pojedynczy stopień wzmocnienia, regulacja LEVEL.
• Overdrive – kaskada op-ampów z diodowym clippingiem (zwykle pary 1N4148), regulacje GAIN i LEVEL.
- Pasywny korektor FMV (Bass/Mid/Treble).
- Master Volume → końcówka mocy LM1875 (w starszych rewizjach TDA2030A) pracująca przy ±15…18 V, typowa moc ~10-12 W/8 Ω (marketingowo 15 W).
- 8″ głośnik Power Jam (8 Ω).
- Zasilacz: transformator 230 V → 2×~15 V AC, mostek prostowniczy i dwa kondensatory filtru (2200 µF) tworzące zasilanie symetryczne; dodatkowo stabilizatory liniowe ±12 V dla op-ampów.
2. Typowe parametry
• Wejścia/wyjścia: Instrument, CD/AUX (linia), Phones (z odłączaniem głośnika).
• Pasmo przenoszenia: 80 Hz – 7 kHz (gitarowe).
• Impedancja wyjściowa słuchawek: 32 Ω+.
• Wymiary: ok. 35,5 × 35,5 × 21,5 cm; masa ≈ 6,8 kg.
3. Najczęstsze usterki i diagnostyka
Problem |
Prawdopodobna przyczyna |
Kroki serwisowe |
Brak zasilania |
Bezpiecznik sieciowy, wyłącznik, transformator |
Zmierz napięcie przed i za transformatorem |
Cichy / zniekształcony dźwięk |
Uszkodzony LM1875/TDA2030, wyschnięte elektrolity, zimne luty |
Sprawdź napięcia ±Vcc, oscyloskopem zbadaj DC na wyjściu, wymień IC |
Trzaski przy kręceniu potencjometrami |
Zabrudzenie ścieżek oporowych |
Preparat kontaktowy, ewentualna wymiana potów (B10 kΩ, B50 kΩ, A/B100 kΩ) |
Gra minutę i milknie |
Przegrzewanie LM1875 (termiczny shutdown), wysoki prąd spoczynkowy |
Sprawdź temperaturę radiatora, pastę termo-przewodzącą, wylutuj i testuj układ na zasilaczu laboratoryjnym |
Szum w kanale Overdrive |
Nierównomierne przewodzenie diod clippingu, wysoki gain |
Zamiana diod (np. germanowe/LED) lub obniżenie wzmocnienia pierwszego stopnia |
4. Modyfikacje cenione przez użytkowników
- Wymiana głośnika na Celestion Eight-15 lub Jensen C8R – poprawa klarowności i pasma basowego.
- Zmiana diod w układzie clippingu (1N4148 → LED → Ge) – inny charakter przesteru.
- Dodanie wyjścia liniowego z symulacją głośnika (filtr RC 6 dB/oct @ 4 kHz) do nagrywania.
Aktualne informacje i trendy
- Nowe partie TB15 (produkcja zakończona ~2004) korzystały z LM1875 zamiast popularnego wtedy TDA2030, co zapewnia wyższą odporność na zwarcia.
- Coraz częściej używa się gotowych modułów Class-D (np. TPA3116) do zamian końcówki mocy podczas napraw – niższe zużycie, wyższa sprawność.
- Rynek wtórny: TB15 w dobrym stanie osiąga ~350-450 zł (2024).
Wspierające wyjaśnienia i detale
- LM1875 przy ±18 V teoretycznie dostarczy 20 W/4 Ω; w TB15 pracuje przy wyższym obciążeniu i mniejszym napięciu, co zwiększa niezawodność.
- Pasywny korektor FMV w punkcie „12 o’clock” tłumi ~12 dB – stąd ustawienia środkowe nie są liniowe.
Aspekty etyczne i prawne
- Naprawy urządzeń zasilanych z sieci 230 V mogą być wykonywane wyłącznie przy odłączonym napięciu i przez osoby posiadające kwalifikacje SEP.
- Wszelkie modyfikacje mogą utracić homologację CE; zmiana głośnika powinna zachować zgodność impedancyjną, aby nie przeciążyć końcówki mocy.
- Ochrona słuchu: 15 W w pomieszczeniu mieszkalnym generuje ponad 100 dB SPL – zalecane tłumiki lub korzystanie z wyjścia Phones.
Praktyczne wskazówki
- Przed pierwszym uruchomieniem po naprawie włącz wzmacniacz przez żarówkę 60 W w szereg (lamp limiter).
- Pomiar napięć: V+ do masy ≈ +17 V, V- ≈ –17 V; dysproporcja > 1 V wskazuje na problem w zasilaczu.
- Jeżeli brak schematu, fotografuj płytkę w wysokiej rozdzielczości i ręcznie odtwórz ścieżki (reverse-engineering), wspomagając się parts list.
Ewentualne zastrzeżenia lub uwagi dodatkowe
- Część internetowych opisów myli TB15 z lampową serią Tube King – to inny produkt (TB15H/TK).
- Oficjalne części zamienne (np. płytka PCB) nie są już produkowane; trzeba polegać na elementach ogólnodostępnych.
- W nielicznych egzemplarzach spotykano transformator z pojedynczym uzwojeniem i wirtualną masą – wtedy zasilanie op-ampów realizowano przez dzielnik rezystorowy.
Sugestie dalszych badań
- Analiza porównawcza brzmienia LM1875 vs Class-D przy tej samej obudowie głośnika.
- Zbadanie wpływu różnych konfiguracji diod clippingu na zawartość harmonicznych (FFT).
- Opracowanie zamiennej płytki końcówki mocy opartej na TPA3118 z kontrolą temperatury.
Krótkie podsumowanie
Ibanez TB15 to solidny, małogabarytowy wzmacniacz tranzystorowy, którego sercem jest układ LM1875 i klasyczny przedwzmacniacz op-amp + clipping diodowy. Dokumentacja serwisowa ogranicza się do listy części, ale układ jest na tyle prosty, że diagnostyka oscyloskopem i multimetrem jest wykonalna nawet bez pełnego schematu. Typowe usterki dotyczą zasilacza i końcówki mocy; popularne modyfikacje obejmują wymianę głośnika i diod clippingu. Przy każdej interwencji należy zachować zasady bezpieczeństwa pracy z napięciem sieciowym i zadbać o ochronę słuchu.
Zadaj dodatkowe pytanie Sztucznej Inteligencji
Zastrzeżenie: Odpowiedzi udzielone przez sztuczną inteligencję (model językowy) mogą być niedokładne i wprowadzające w błąd. Elektroda nie ponosi odpowiedzialności za dokładność, rzetelność ani kompletność prezentowanych informacji. Wszystkie odpowiedzi powinny być zweryfikowane przez użytkownika.