OBS Studio – instrukcja obsługi, konfiguracja, poradnik po polsku, AV1, HDR, pluginy

Pytanie

Instrukcja obsługi OBS

Odpowiedź Sztucznej Inteligencji

Bezpośrednia odpowiedź na pytanie

• Najnowszą, kompletną „instrukcję obsługi” OBS Studio stanowi:
  • Quick-Start Guide (online) + pełny Reference Manual PDF dostępne na obsproject.com/kb
  • Polska wiki Politechniki Poznańskiej: instrukcje.put.poznan.pl → „OBS Studio”
  • Największy polski poradnik praktyczny: kompulsator.pl/obs-studio-najwiekszy-polski-poradnik
• Poniżej znajduje się zsyntetyzowany, inżynierski przewodnik – od instalacji po zaawansowane funkcje i bieżące trendy (AV1, HDR, WHIP).

Szczegółowa analiza problemu

1. Wprowadzenie i architektura

OBS Studio (Open Broadcaster Software) to aplikacja C/C++ z warstwą Qt 5/6, korzystająca z FFmpeg i biblioteki libobs. Modułowa budowa (pluginy .so/.dll) pozwala rozszerzać funkcjonalność bez rekompilacji. Program pracuje w trybie:
• capture → compose (sceny) → encode → output (stream/file/NDI/wirtualna kamera).
Silnik renderujący (Direct3D 11, Metal, OpenGL) działa osobno względem encodera (x264, NVENC, AMD VCE, Intel QSV, libaom-AV1, obs-ffmpeg).

2. Instalacja (2024-06)

1. Pobierz stabilną wersję 30.1.2 (lub nowszą nightly 31-beta z obsproject.com/download).
2. Windows: instalator .exe, Mac – .dmg z podpisem Apple notarized, Linux – repo Flatpak (preferowane dla aktualizacji) lub PPA/PKGBUILD.
3. W przypadku GPU NVIDIA < Kepler usuń stary „NVENC SDK 4.x” – nowe OBS wymaga NVENC 6.x+.

3. Autokonfiguracja i pierwsze uruchomienie

• Auto-Configuration Wizard testuje H.264/HEVC/AV1, prędkość uploadu oraz kompozycję źródeł.
• Wybierz „Optimize for streaming, recording secondary” – ustawi podwójny encoder, różne presety.

4. Sceny i źródła

Typowe źródła (z perspektywy przepływu danych):

5. Ustawienia kluczowe

1. Wyjście → Streaming:
   • Encoder NVENC AV1 (GeForce RTX40) lub H.264 NVENC (RTX20/30), Profile high / p5, CQP 18–22 lub CBR 6000 kbps (Twitch), key-int 2 s.
   • x264 fallback: preset veryfast, tune zerolatency dla interaktywnego WHIP/WHEP.

2. Wyjście → Recording:
   • Kontener MKV (mniejsza podatność na utratę sekcji moov).
   • Dual Audio Tracks: 1-stream, 2-mic; ułatwia post-production.

3. Obraz:
   • Base Canvas = rozdzielczość natywna GPU, Output Scaled 1080p60 (mainstream) lub 720p30 (mobile).
   • Downscale Lanczos 32 samples – jeśli GPU≥GTX1050.

4. Dźwięk:
   • 48 kHz, 24-bit float (OBS 29 wprowadził pełne wsparcie).
   • Źródła globalne wyłączone; lepsza kontrola poprzez indywidualne „Audio Input/Output Capture”.

6. Zaawansowane funkcje (≥ OBS 30)

• HDR 10-bit PQ (Windows 11 + DirectX 12 + YouTube HDR ingest).
• WHIP/WebRTC natywny output – latencja < 500 ms (konferencje, e-sport).
• NVECN AV1 temporal-AQ.
• obs-websocket 5.x – integracja z automatyzacją (Home Assistant, Elgato Stream Deck).
• Plugin StreamFX 0.13 (GPU-based SDF text, blur, 3D transforms).
• Dynamic Bitrate (Beta) – adaptacja uploadu (BWE) jak w WebRTC.

Aktualne informacje i trendy

• Przejście dużych platform (YouTube, Kick, FB) na encoders AV1 (świeży update Twitch – sprawdzany w Q2/2024).
• Popularność wtyczki obs-caption-rific (local Whisper.cpp STT) – generuje napisy w czasie rzeczywistym.
• Flatpak OBS ma eksperymentalne PipeWire DMA-Buf zero-copy – obniżenie latencji Wayland.
• Rośnie zapotrzebowanie na integrację z NDI 6 i SMPTE 2110 (studio broadcast).

Wspierające wyjaśnienia i detale

• Czarny ekran przy Game Capture na laptopach: wymusić OBS i grę na dGPU (Panel NVIDIA → Program Settings).
• Bezstratny recording: encoder FFmpeg „prores_ks” lub „H.264 lossless”, bitrate ≈ 50-100 Mb/s.
• Filtry audio:
  • VST3 „ReaFir” – adaptacyjny denoise;
  • Kompresor ratio 3:1, threshold −12 dBFS, attack 5 ms, release 100 ms.
• Filtry wideo: LUT Lookup 17×17×17 (.cube), Color Correction (gamma 0.9 dla SDR→HDR up-mapping).

Aspekty etyczne i prawne

• Klucz Stream to dana wrażliwa: ujawnienie = przejęcie kanału; stosować ograniczenie IP + 2FA (YouTube).
• Prawa autorskie: DMCA/Twitch; automatyczne wyciszanie utworów objętych prawem (Audio Track 6 „clean feed”).
• Dane osobowe na żywo (RODO-GDPR) – obowiązek informacyjny wobec osób pojawiających się w kadrze.
• Licencja GPLv2 OBS – przy dystrybucji zmodyfikowanej binarki należy udostępnić kod źródłowy.

Praktyczne wskazówki

1. Przed właściwym streamem wykonaj 5-minutowy test prywatny; obserwuj „Dropped Frames (Network/Encoding)”.
2. Bufor sieciowy 2 s > 300 ms jitter; poniżej 1 s – ryzyko bufor-underrun przy spike uploadu.
3. Skróty: Ctrl+Shift+D – Developer Mode stats (GPU time, missed frames, hitch).
4. Automatyka scen: plugin „Advanced Scene Switcher” (warunki: okno gry w focus → auto scena „Gameplay”).
5. Backup profili/scen: %APPDATA%\obs-studio\ → Git + cron; łatwy rollback po aktualizacji.

Ewentualne zastrzeżenia lub uwagi dodatkowe

• Hardware AV1 dostępny dopiero od RTX40/Arc Alchemist; starsze GPU → wysokie CPU usage przy SW AV1.
• HDR wymaga 10-bitowej ścieżki aż do platformy odbiorczej; Facebook Live wciąż SDR.
• OBS na macOS Sonoma: sporadyczne crash’e CEF → rozwiązanie: CEF 5481 build z flagą ‑-ozone-platform=metal.

Sugestie dalszych badań

• Analiza QoE przy dynamic bitrate (OBS Beta 32 + BBR v3).
• Porównanie jakości AV1 CQ vs H.264 CBR na 3-sek. scenach referencyjnych (PSNR, VMAF).
• Implementacja SMPTE ST-2110-20/30 gateway przy użyciu obs-plugin-smpte (early alpha).
• Wpływ PipeWire zero-copy na end-to-end latency w środowisku Wayland.

Krótkie podsumowanie

OBS Studio to dojrzała, modułowa platforma do nagrywania i streamingu. Kluczowe kroki:

1. zainstalować aktualną wersję,
2. uruchomić kreator autokonfiguracji,
3. zbudować sceny ze źródeł (ekran, kamera, audio),
4. dostroić encoder (NVENC / x264 / AV1) pod możliwości łącza,
5. testować, monitorować i archiwizować konfiguracje.

Śledź changelog (> 30) – pojawiają się nowe kodeki, low-latency WHIP i funkcje AI (transkrypcja, denoise). W razie szczegółowych pytań o konkretne konfiguracje lub pluginy – zapraszam do kontaktu.