IVECO Crossway Low-Entry 2020 – przeróbka tylnej lampy zespolonej 6-pin z prawej na lewą

Pytanie

autobus IVECO CROSSWAY_LOW-ENTRY 2020r jak przerobić tylną lampę zespoloną z sześcioma pinami z prawej na lewą tak aby światła działały prawidłowo VIN-VNE5046M10MO43496

Odpowiedź Sztucznej Inteligencji

Bezpośrednia odpowiedź na pytanie

• Najbezpieczniejszym i w pełni zgodnym z prawem rozwiązaniem jest zakup oryginalnej lewej lampy zespolonej dedykowanej do modelu Crossway Low-Entry (VIN: VNE5046M10M043496).
• Techniczna „zamiana stron” prawej lampy jest możliwa wyłącznie poprzez przełożenie pinów odpowiadających za światło cofania ↔ przeciwmgielne oraz sprawdzenie biegunowości masy, lecz powoduje utratę homologacji i wymaga dodatkowych modyfikacji optycznych.

Kluczowe punkty
• W prawej lampie pin odpowiedzialny za światło cofania (biały dyfuzor) musi zostać przełączony na sygnał światła przeciwmgielnego z instalacji lewej strony.
• Od strony przepisów ECE R48 lampa po modyfikacji nie spełnia wymogów – pojazd może nie przejść badania technicznego.
• Autoryzowane serwisy IVECO odradzają taką przeróbkę; utraci Pan gwarancję i naraża się na kłopoty przy kontroli drogowej.

Szczegółowa analiza problemu

1. Asymetria funkcjonalna i elektryczna

1. Światło cofania (Reverse, R) – obowiązkowo po PRAWEJ stronie; w Crossway 2020 sterowane jest osobnym przewodem wtyku 6-pin.
2. Światło przeciwmgielne tylne (Fog, F) – obowiązkowo po LEWEJ lub centralnie; w lewej lampie korzysta ono zazwyczaj z tego samego numeru pinu, ale w prawej lampie komora F nie istnieje lub jest niewyprowadzona.

Typowe przypisanie (należy potwierdzić miernikiem wg VIN-owego schematu IVECO!):

2. Wymagane modyfikacje, jeśli mimo wszystko chcemy adaptować

1. Rozpinasz 6-pinową kostkę AMP/TE, wyciągasz styki odpowiedzialne za Reverse i Fog.
2. Przepinasz je „na krzyż”: sygnał Fog z wiązki → tor Reverse lampy, sygnał Reverse z wiązki (którego tu brak) zostaje zaślepiony.
   \[
   \text{Nowy porządek}:\;
   \begin{cases}
   \text{pin}_5 \leftarrow \text{Fog}(+) \
   \text{pin}_6 \leftarrow \text{zaślepiony}
   \end{cases}
   \]
3. Jeżeli lampa ma żarówki – trzeba przełożyć czerwoną żarówkę 21 W do komory Reverse (biały klosz), a biały klosz zasłonić lub wymienić na czerwony – w praktyce niewykonalne bez utraty szczelności.
4. W wersjach LED konieczne jest przeprogramowanie modułu BCM lub dołożenie rezystorów równoległych, aby uniknąć błędów diagnostycznych (kontrola prądu).

3. Ryzyko i skutki

• Utrata homologacji „E” wybitej na kloszu: numer homologacji dotyczy konkretnej strony.
• Możliwe błędy w magistrali CAN (Body Computer zgłasza „lamp fault”).
• Kierowca za lampę niezgodną z przepisami może otrzymać mandat; diagnosta zatrzyma dowód rejestracyjny.
• Rozszczelnienie lampy przy ingerencji grozi korozją ścieżek i zaparowaniem.

4. Teoretyczne tło

Norma ECE R48 wymaga, by:
\[
\text{R} \;\text{(reverse)}\;\text{= prawa}\quad ; \quad \text{F}\;\text{(fog)}\;\text{= lewa lub centralna}
\]
Bez spełnienia tej zależności pojazd nie uzyskuje dopuszczenia do ruchu.

5. Praktyczne zastosowania

Przeróbkę wykonuje się okazjonalnie w maszynach roboczych lub pojazdach specjalnych, które pracują poza drogą publiczną, gdzie homologacja nie jest wymagana. W transporcie liniowym (autobusy międzymiastowe) taka praktyka jest nieakceptowalna.

Aktualne informacje i trendy

• Od 2022 r. w Crossway LE wprowadzane są moduły LED z diagnostyką prądową, co praktycznie uniemożliwia amatorską zamianę pinów bez błędów w BCM.
• Rynek wtórny dostarcza zamienniki homologowane E9/E13 – ich cena jest niższa niż czas i koszt ryzykownej przeróbki.
• Producenci przechodzą na lampy z 8-pinowym złączem, w których funkcje są kodowane cyfrowo – trend ten zwiększa trudność jakichkolwiek adaptacji.

Wspierające wyjaśnienia i detale

• Typ kostki: TE/AMP 1-967616-1 lub kompatybilna; do wyjęcia pinów potrzebny ekstraktor/pin-tool Ø1,5 mm.
• Jeżeli BCM wykrywa uszkodzenie żarówki ≤ 21 W, w wersji LED należy dobrać rezystor tłumiący \(R = \frac{V^2}{P}\) gdzie \(P ≈ 21 \text{W}\); dla sieci 24 V \(R ≈ 27\;\Omega\;/\;50 W\).

Aspekty etyczne i prawne

• Nieuprawniona modyfikacja oświetlenia użytkowego autobusu narusza art. 66 ust. 1 Prawa o ruchu drogowym.
• Przewoźnik odpowiada cywilnie w razie kolizji, jeśli pojazd nie posiadał prawidłowego oświetlenia.
• Ubezpieczyciel może odmówić wypłaty odszkodowania.

Praktyczne wskazówki

1. Pobierz ze strony IVECO Electrical Diagram B – Crossway LE (Scribd id 803810106) i potwierdź kolory przewodów.
2. Użyj multimetru w trybie „continuity” do identyfikacji pinu masy oraz +24 V dla pozycji.
3. Jeżeli mimo wszystko wykonujesz przeróbkę – wykonaj nową etykietę na wiązce z opisem zmiany pinów oraz wprowadź adnotację w kartach obsługi pojazdu.

Ewentualne zastrzeżenia lub uwagi dodatkowe

• W lampach z 2020 r. spotykane są dwie referencje klosza – „clear-reverse / red-fog” oraz „all red” – błędne dobranie klosza spowoduje różny strumień światła na obu stronach.
• Poziomowanie lampy po zamianie stron może być inny; odbłyśnik jest asymetryczny.

Sugestie dalszych badań

• Zamówić pełną dokumentację serwisową po numerze VIN w IVECO EASY (Electronic Advanced System).
• Sprawdzić możliwość doposażenia tyłu w centralne światło przeciwmgielne LED (najprostsza legalna droga obejścia asymetrii).
• Zbadać kompatybilność lamp Crossway 2023 LED (8-pin) – producent przewiduje „kit” retro-fit do roczników 2019-2021.

Krótkie podsumowanie

Adaptacja prawej lampy tylnej do roli lewej w autobusie Crossway LE 2020 wymaga zamiany linii Reverse↔Fog w 6-pinowym złączu i ingerencji w optykę, przez co traci ona homologację ECE oraz stwarza ryzyko prawne i techniczne. Z punktu widzenia kosztów, bezpieczeństwa i zgodności z przepisami zaleca się zakup oryginalnej lewej lampy (wg numeru VIN) lub homologowanego zamiennika, zamiast podejmowania prób przeróbki.