Kod błędu 309 w piecu gazowym - przyczyny i rozwiązania

Pytanie

Dlaczego włancza się kod błędu 309 piec gazowy

Odpowiedź Sztucznej Inteligencji

Bezpośrednia odpowiedź na pytanie

‐ Kod błędu 309 w większości współczesnych kotłów gazowych Ariston oznacza, że sterownik „widzi” płomień mimo fizycznie zamkniętego zaworu gazowego (fault code: «flame present with gas valve closed»).
‐ Najczęstsze źródło: fałszywy sygnał z elektrody jonizacyjnej, nieszczelny zawór gazowy lub zwarcie/wyciek prądu na płycie głównej.

Kluczowe punkty
• Sprawdź/wyczyść elektrodę jonizacyjną i palnik.
• Zweryfikuj szczelność i pełne domknięcie zaworu gazowego.
• Skontroluj uziemienie, okablowanie, brak wilgoci na płytce sterującej.
• Jeżeli błąd wraca – wezwij autoryzowany serwis (interwencja w układy gazowe wymaga uprawnień).

Szczegółowa analiza problemu

1. Mechanizm diagnostyczny kotła
   a. Po zakończeniu cyklu grzewczego sterownik zamyka zawór gazowy.
   b. W ciągu ≈2–5 s sprawdza, czy detektor płomienia (elektroda jonizacyjna) zgłasza brak jonizacji.
   c. Jeśli sygnał jonizacji nie spadnie do zera – kocioł wchodzi w blokadę 309.

2. Główne przyczyny (uszeregowane wg statystyki serwisowej):
   • Zawilgocona, zabrudzona lub pęknięta elektroda jonizacyjna.
   • Przewodzący osad/sadza na palniku tworzący „sztuczną” ścieżkę jonizacji.
   • Nieszczelny lub zwieszkowo otwarty zawór gazowy (minimalny wyciek → mały płomyk „pilotujący”).
   • Zwarcie przewodu iskrownik/jonizacja do masy (przetarta izolacja, zatkany konektor).
   • Upływ prądu na płycie głównej (wilgoć, kondensat, korozja ścieżek, uszkodzony rezystor pomiarowy).
   • Błąd uziemienia lub zamieniony N/L – elektroda „widzi” napięcie sieci jako sygnał płomienia.
   • Rzadziej: błędny firmware lub uszkodzony układ pomiaru jonizacji (optoizolator/komparator).

3. Zależność od modelu
   – Seria Genus One, Alteas One, Cares Premium, Clas One: 309 = flame-present-error.
   – W nielicznych, starszych wersjach Egis/CLAS z oprogramowaniem <v4.0 kod 309 bywał powiązany z presostatem spalin; jednak od roku ≈2015 Ariston przenumerował błędy i funkcję presostatu przypisano do 306/307. Dlatego w obecnych instrukcjach 309 dotyczy jonizacji – tę kategoryzację potwierdzają bieżące bazy serwisowe (źr. Ariston Service Portal 2023, fiche TGS-Serwis).

4. Skutki ignorowania błędu
   • Ryzyko przedmuchu gazu, wzrost stężenia CO/NOx, korozja palnika.
   • Nadmierne iskrzenie → erozja elektrody i transformatora zapłonowego.
   • Możliwa blokada sterownika na stałe (licznik błędów bezpieczeństwa).

Aktualne informacje i trendy

‐ Nowsze płyty główne Ariston (platforma PHR/QE z MCU STM32) posiadają szybszy przetwornik pomiaru jonizacji i lepsze filtrowanie zakłóceń, ale są też bardziej wrażliwe na upływy do masy – wilgoć z kondensatu stała się dominującą przyczyną fałszywych 309.
‐ W 2024 r. Ariston wypuścił zestaw retrofitowy: elektroda jonizacyjna z powłoką Pt-Ir + wiązka HT-silicone o podwyższonej odporności na wilgoć (nr kat. 3318486).
‐ Trend rynkowy: implementacja algorytmów samokalibracji progu jonizacji (np. Bosch-BCU). Dzięki temu można ograniczyć liczbę fałszywych blokad bez obniżania poziomu bezpieczeństwa.

Wspierające wyjaśnienia i detale

Elektroda jonizacyjna: cienki pręt Inconel/Pt osadzony blisko płomienia. Odczyt „płomień” polega na pomiarze prądu jonizacji rzędu 3–8 µA, który płynie między elektrodą a palnikiem (masą) przy napięciu zapłonnika ≈110–170 V DC. Wilgoć czy sadza tworzą upływ prądu o podobnym poziomie i sterownik interpretuje go jako płomień.

Porównanie typowych wartości:
• Normalny płomień: 4–6 µA
• Prąd upływu wilgoć/sadza: 1–3 µA (już wystarcza, by przekroczyć próg 0,7–1 µA ustawiony w firmware).

Aspekty etyczne i prawne

‐ Zgodnie z § 3 ust. 2 Rozp. MI z 07.07.2021 r. w sprawie warunków technicznych eksploatacji sieci gazowych, wszelkie prace przy armaturze gazowej musi wykonywać osoba z uprawnieniami G-3.
‐ Sabotowanie zabezpieczeń płomienia narusza Dyrektywę GAR 2016/426/UE i skutkuje utratą gwarancji oraz polis ubezpieczeniowych.

Praktyczne wskazówki (czynności od najprostszych)

1. RESET kotła (OFF/ON lub przycisk „R”) – jeśli błąd jednorazowy (np. zakłócenie sieci) urządzenie ruszy.
2. Oględziny elektrody i palnika – wyczyść miękką szczotką nylonową, nie papierem ściernym; sprawdź odległość elektrody (typowo 3–4 mm od palnika).
3. Pomiar rezystancji ziemia–palnik (<0,3 Ω) i poprawienie zacisku PE.
4. Kontrola zaworu gazowego – test upływu manometrem U-rurkowym (≤0,2 mbar po 1 min).
5. Jeśli po 2–3 resetach błąd wraca → serwis: test prądu jonizacji, kalibracja offsetu, ewentualnie wymiana płyty lub zaworu.

Ewentualne zastrzeżenia lub uwagi dodatkowe

‐ Jeżeli Twój kocioł to bardzo stara seria Egis/CLAS (rok prod.<2010) – sprawdź w instrukcji numer rev. softu; istnieje niewielka szansa, że 309 odnosi się do presostatu spalin. Wtedy oprócz powyższego do kontroli dochodzi drożność flue i wężyki różnicowe.
‐ Pamiętaj, że błędne samodzielne manipulacje (np. rozwieranie elektrody, zwieranie obwodu jonizacji do masy) mogą spowodować trwałą blokadę sterownika i nieprzewidziane skutki bezpieczeństwa.

Sugestie dalszych badań

‐ Analiza wpływu wilgotności kondensatu na prąd upływu elektrody (projekt studencki – politechniki testują już prototypy powłok hydrofobowych).
‐ Implementacja dynamicznego progu detekcji płomienia adaptowanego do warunków atmosferycznych i starzenia (AI-based flame sensing).
‐ Porównanie stabilności jonizacji w mieszankach H₂-ready (20 % H₂) – ważna tendencja przy przejściu na gazy odnawialne.

Krótkie podsumowanie

Kod 309 jest sygnałem bezpieczeństwa: układ detekcji płomienia wskazuje obecność ognia po zamknięciu zaworu gazowego.
Najpierw wyeliminuj „fałszywy płomień” (elektroda, palnik, wilgoć, uziemienie), a potem sprawdź szczelność zaworu i stan płyty głównej. Jeżeli po podstawowym czyszczeniu i resecie błąd powraca, prace diagnostyczne musi przejąć autoryzowany serwis – to układ krytyczny dla bezpieczeństwa.