Kompresor nie włącza się: diagnostyka i naprawa

Pytanie

nie włącza się kompresor

Odpowiedź Sztucznej Inteligencji

Bezpośrednia odpowiedź na pytanie

• Kompresor nie startuje zwykle z czterech powodów: brak zasilania lub sygnału sterującego, uszkodzony układ rozruchowy (przekaźnik PTC / klixon / kondensator), awaria modułu sterującego/termostatu albo usterka samego kompresora.
• Konieczna jest etapowa diagnostyka: od pomiaru napięcia w gnieździe, przez sprawdzenie przekaźnika i kondensatora, po pomiary uzwojeń kompresora.

Szczegółowa analiza problemu

1. Weryfikacja zasilania i sterowania

1. Sprawdź wtyczkę, gniazdo i bezpiecznik różnicowoprądowy (230 V AC).
2. Upewnij się, że urządzenie nie jest w trybie DEMO / Vacation (modele elektroniczne) i że termostat jest ustawiony na chłodzenie.
3. Zmierz napięcie dochodzące do modułu sterującego oraz na wyjściu modułu (linia zasilająca kompresor) – powinno pojawiać się ≈ 230 V przy zapotrzebowaniu na chłodzenie.

2. Układ rozruchowy kompresora

Elementy przy pinach C-R-S kompresora:
• Przekaźnik PTC/elektroniczny – inicjuje rozruch; rezystancja na zimno kilka-kilkadziesiąt Ω. Uszkodzenie: pęknięcia, grzechotanie, zwarcie.
• Klixon (zabezpieczenie termiczne) – w stanie zimnym rezystancja ≈ 0 Ω. Po zadziałaniu kompresor klika co 30-90 s.
• Kondensator rozruchowy/pracy – typ. 4-12 µF/250 VAC; tolerancja ±10 %. Odchyłka > 15 % = wymiana.

Procedura:

1. Wyjmij zespół PTC/klixon, wykonaj pomiar rezystancji PTC i ciągłości klixona.
2. Zmierz pojemność kondensatora (wcześniej rozładuj!).
3. Jeżeli PTC lub kondensator są niesprawne – wymień na identyczne parametrami części.

3. Moduł sterujący / termostaty / czujniki

• Termostaty mechaniczne: chwilowe zmostkowanie styków pozwala sprawdzić, czy podaje fazę na kompresor.
• Czujniki NTC: w 20 °C typowo 5–10 kΩ; różnica > 20 % między sekcjami chłodziarki i zamrażarki może blokować start.
• PCB: zimne luty na przekaźniku sprężarki, spalone ścieżki, spuchnięte kondensatory – częste wady (potwierdzone w serwisach on-line 2023/2024).

4. Diagnostyka elektryczna kompresora

Pomiar rezystancji:
\[
R{CR}=3!-!15 \, \Omega,\quad R{CS}=8!-!30 \, \Omega,\quad R{RS}\approx R{CR}+R_{CS}
\]
Izolacja każdego pinu do masy > 1 MΩ (miernik 500 V DC). Odchyłki = zwarcie/przerwa → kompresor do wymiany.

5. Przyczyny mechaniczne / obieg chłodniczy

Zatarcie tłoka, nadmierne ciśnienie po stronie wysokiej lub ubytek czynnika R600a/R134a (inwerter wchodzi w blokadę). Wymaga narzędzi chłodniczych i uprawnień F-gas.

6. Sekwencja testowa „krok po kroku”

1. Odłącz zasilanie – bezpieczeństwo.
2. Pomiary podstawowe – gniazdko, przewód, rezystancja PTC/klixona, kondensator.
3. Jeśli elementy pomocnicze sprawne, sprawdź czy na pinach kompresora pojawia się 230 V.
4. Brak napięcia → wróć do termostatu/PCB.
5. Napięcie jest, ale kompresor buczy i wybija klixon → uszkodzony kompresor.

Aktualne informacje i trendy

• Nowe lodówki Ariston/Hotpoint stosują kompresory inwerterowe BLDC sterowane płytką „INVERTER BOARD”. Usterka tego modułu (spalony tranzystor IGBT, brak sygnału PWM z głównej PCB) uniemożliwia start nawet przy sprawnym agregacie (serwisy 2024).
• Brak uniwersalnego schematu: pliki serwisowe dostępne na ManualsLib oraz bazach ElektrodA; schemat należy pobrać dla konkretnego modelu.
• Trend F-gas: od 2025 r. Europa ogranicza czynniki HFC; wzrost znaczenia R600a i propanu (R290) – serwis wymaga certyfikacji.

Wspierające wyjaśnienia i detale

• „Klik-klik” co ~60 s wskazuje na aktywację klixona przez zbyt duży prąd rozruchowy.
• PTC ogrzewa się samoczynnie: po 2-3 s wzrasta jego rezystancja, odłączając uzwojenie S. Jeśli jest pęknięty, nie poda prądu startowego.
• Kompresor inwerterowy nie ma klasycznego PTC/kondensatora, lecz trzyfazowe wyjście z falownika – pomiary omowe tu nie wystarczą.

Aspekty etyczne i prawne

• Demontaż układu chłodniczego bez certyfikatu F-gas (Rozp. UE 2015/2067) jest nielegalny.
• Urządzenie należy odłączyć od sieci; praca przy 230 V grozi porażeniem.
• Odpowiedzialność środowiskowa: niewłaściwe uwolnienie R600a grozi wybuchem.

Praktyczne wskazówki

• Zawsze zaczynaj od obserwacji: czy świeci światło, pracuje wentylator, wyskakują kody błędów (F03, F14 dla Ariston).
• Tani tester PTC/klixona kosztuje < 20 zł; wymiana tych elementów rozwiązuje ~60 % zgłoszeń (statystyki serwisów AGD 2023).
• Do pomiaru izolacji używaj miernika typu megger; zwykły multimetr nie wykryje mikrozwarć międzyzwojowych.

Ewentualne zastrzeżenia lub uwagi dodatkowe

• Bez konkretnego modelu nie można podać dokładnego schematu ani kodów błędów.
• W lodówkach z inwerterem test „na krótko” jest ryzykowny – wymaga generatora 3-faz 0-200 Hz.
• Objaw „cisza absolutna” może wynikać z trybu „showroom”; wystarczy kombinacja klawiszy z instrukcji, by przywrócić normalną pracę.

Sugestie dalszych badań

• Pobierz serwis-manual swojego modelu z ManualsLib lub elektroda.pl.
• Sprawdź webinar „Diagnostyka inwerterowych kompresorów BLDC” (YouTube, maj 2024).
• Rozważ zakup uniwersalnego testera przekaźników PTC (Metrel MI 3290) – przydatny w serwisie.

Krótkie podsumowanie

Brak startu kompresora najczęściej wynika z uszkodzonego przekaźnika PTC, klixona lub kondensatora i tylko sporadycznie z samego agregatu. Systematyczna diagnostyka (zasilanie → sterowanie → układ rozruchowy → kompresor) pozwala zawęzić problem w ciągu kilkunastu minut pomiarów. Pamiętaj o bezpieczeństwie elektrycznym i o przepisach dotyczących czynnika chłodniczego; w razie braku doświadczenia najlepiej skorzystać z autoryzowanego serwisu AGD.