Kondensatory do zwrotnicy Tonsil Altus 110 – jakie wartości i typy MKP/NPE wybrać?

Pytanie

jakie kondensatory do altus 110

Odpowiedź Sztucznej Inteligencji

Bezpośrednia odpowiedź na pytanie

• W typowej zwrotnicy głośników Tonsil Altus 110 znajdują się trzy kondensatory bezpolaryzacyjne:
  • 2,2 µF (tor wysokotonowy)
  • 10 µF (górna granica toru średniotonowego)
  • 22 µF (dolna granica toru średniotonowego)
  W części późniejszych serii występuje wariant 2,2 µF / 6,8 µF / 33 µF.
• Zamienniki: kondensatory foliowe MKP 100–250 V dla 2,2 µF i 10 (6,8) µF; dla 22 (33) µF – audio-grade bipolarny elektrolit ≥ 100 V lub, jeśli budżet i miejsce pozwalają, również MKP.
• Tolerancja ≤ 5 %, niska ESR, temperatura pracy min. 85 °C.

Szczegółowa analiza problemu

1. Topologia zwrotnicy
   Altus 110 (ozn. katalogowe ZgB 70-8-061) to trójdrożny układ z filtrami 12 dB/okt dla tweetera (GDWT 9/70/1) i niskotonowego (GDN 25/60) oraz pasmem środkowym (GDM 12/60) formowanym filtrem pasmowo-przepustowym. Kondensatory:
   • C1 – 2,2 µF + cewka 0,33 mH → HPF dla tweetera ≈ 5 kHz
   • C2 – 22 µF + cewka 0,56 mH → HPF dla mid ≈ 800 Hz
   • C3 – 10 µF + cewka 0,15 mH → LPF dla mid ≈ 4 kHz
   Różnice produkcyjne (6,8 µF/33 µF) wynikają z innej wersji cewek i nie wpływają na zasadę doboru zamienników.

2. Dlaczego wymieniamy?
   Elektrolityczne bipolary ELWA/Miflex instalowane fabrycznie tracą pojemność, rośnie ESR → przesunięcia częstotliwości podziału, podbicia/ubytki w paśmie, słabsza scena.

3. Rodzaj nowego kondensatora
   • MKP (metalizowany polipropylen) – skrajnie niskie straty, praktycznie nie starzeje się. Idealny w torze wysokotonowym i średnim.
   • Audio-grade bipolar e-cap low ESR – akceptowalny dla > 20 µF gdy MKP jest zbyt duży lub drogi. Mundorf E-Cap, Jantzen E-Cap, Bennic NPE to bezpieczne wybory.

4. Parametry krytyczne
   Pojemność: identyczna z odczytaną z Twojej zwrotnicy (±5 %).
   Napięcie: ≥ 100 V – daje zapas przy impulsach basowych.
   ESR: im niższy (MKP < 0,02 Ω), tym mniejsze przesunięcia fazowo-rezystancyjne.
   Tolerancja: 5 % (MKP) albo 10 % (NPE).

5. Wpływ na brzmienie
   Najbardziej słyszalna poprawa po wymianie 2,2 µF na MKP – więcej szczegółów i “wyczyszczenie” sykówek. Zmiana 10/6,8 µF również poprawia klarowność średnicy. 22/33 µF przekłada się głównie na dokładniejsze zgranie basu z midem.

Aktualne informacje i trendy

• Rynek DIY audio w 2024 r. preferuje kondensatory folia-foil lub “audio-grade” MKP (Miflex KPCU-01, Mundorf EVO Oil, Jantzen Superior/Alumen).
• Coraz popularniejsze są pomiary końcowe (Dayton Audio DATS V3, miniDSP UMIK-2) do weryfikacji po wymianie.
• Trend “budget-upgrade”: MKP w tweet/mid + NPE low-ESR w basie, co daje 80 % efektu przy 40 % kosztów pełnego MKP.

Wspierające wyjaśnienia i detale

Przykładowe zamienniki (na 1 kolumnę):

Jeśli brakuje miejsca, dopuszczalne jest łączenie równoległe MKP (np. 2 × 4,7 µF + 1 × 0,68 µF = 10 µF).

Aspekty etyczne i prawne

• Utylizacja starych elektrolitów – oddaj do PSZOK; zawierają elektrolit i aluminium.
• Prace wewnątrz kolumn nie naruszają CE/RoHS, o ile komponenty są zgodne z RoHS II.
• Zachowaj ostrożność przy lutowaniu, aby nie uszkodzić izolacji wewnątrz obudowy (potencjalny problem PPOŻ).

Praktyczne wskazówki

1. Odkręć GDN 25/60, wyjmij kosz, odłącz przewody (oznacz polaryzację).
2. Zrób zdjęcia zwrotnicy, odczytaj wartości C i oznaczenia cewek.
3. Wylutuj kondensatory odsysaczem lub plecionką.
4. Wlutuj nowe – MKP nie ma biegunowości; NPE ma oznaczenie “–”, ale w filtrze biernym kierunek nie gra roli.
5. Mechanicznie unieruchom większe MKP (klej na gorąco, opaska).
6. Po skręceniu kolumn wykonaj pomiary impedancji lub odsłuch A/B.

Ewentualne zastrzeżenia lub uwagi dodatkowe

• Spotykane są egzemplarze z dodanym układem PTC + żarówka 12 V w torze tweetera – zwróć uwagę, aby nie przegrzać tych elementów.
• Całkowity “all-MKP” upgrade przy pojemności 22 / 33 µF może zwiększyć objętość zwrotnicy – sprawdź miejsce.
• Wymiana samych kondensatorów nie eliminuje różnic starzeniowych głośników (osłabione zawieszenia, cewki).

Sugestie dalszych badań

• Pomiar odpowiedzi częstotliwościowej przed i po (Room EQ Wizard + UMIK-1).
• Rozważ wymianę rezystorów w tłumikach L-pad na metal-oxide 5 W o niskiej indukcyjności.
• Sprawdź stan cewek – w skrajnych przypadkach lakier impregnujący się kruszy, co zwiększa mikrofonowanie.

Krótkie podsumowanie

Standardowa zwrotnica Altus 110 wykorzystuje kondensatory 2,2 µF, 10 µF i 22 µF (niektóre serie 2,2 / 6,8 / 33 µF). W Torze HF i MF warto zastosować foliowe MKP ≥ 100 V, a w sekcji niskotonowej wysokiej jakości bipolarny elektrolit lub MKP, dbając o tę samą pojemność i niski ESR. Potwierdź wartości w swojej kolumnie, zachowaj tolerancję 5 %, zamocuj mechanicznie większe elementy i skontroluj efekt pomiarami lub odsłuchem – to najpewniejsza droga do odświeżenia i poprawy brzmienia kultowych Altusów 110.