Kospel – ciemny wyświetlacz w kotle lub podgrzewaczu, brak podświetlenia LCD, diagnostyka zasilania

Pytanie

Ciemny wyświetlacz

Odpowiedź Sztucznej Inteligencji

Bezpośrednia odpowiedź na pytanie

• Ciemny (zupełnie martwy lub bardzo przygaszony) wyświetlacz w kotle/podgrzewaczu Kospel najczęściej wynika z problemu w zasilaniu elektroniki sterującej: przerwany bezpiecznik, usterka przetwornicy SMPS na płycie, brak jednej z faz (w instalacjach 3F), uszkodzenie taśmy/złącza do modułu wyświetlacza lub samo podświetlenie LCD.
• Zacznij od prostych kontroli: zabezpieczenia w rozdzielni, reset (odłączenie od sieci 2–5 min), „wybudzenie” ekranu przyciskiem/pokrętłem. Jeśli urządzenie w ogóle nie reaguje – diagnozuj sekcję zasilania płyty głównej.

Kluczowe punkty:

• Najpierw potwierdź zasilanie zewnętrzne i wewnętrzne (bezpieczniki, napięcia pomocnicze 24 V/12 V/5 V/3,3 V).
• Obejrzyj płytę: kondensatory, mostek, układ przetwornicy, optoizolację, warystor/NTC.
• Sprawdź taśmę/złącza do panelu HMI; wyklucz samo podświetlenie LCD (latarka pod kątem).
• Gdy kocioł grzeje, a tylko ekran jest ciemny – zawęź do modułu wyświetlacza/podświetlenia lub jego zasilania.

Szczegółowa analiza problemu

• Rozwinięcie głównych aspektów
  • Zasilanie zewnętrzne:
    • Jednofazowo: ~230 VAC między L–N.
    • Trójfazowo: ~400 VAC między fazami; brak jednej fazy potrafi „uśpić” sterownik.
    • Sprawdź MCB/wyłącznik różnicowoprądowy oraz ewentualny wyłącznik serwisowy przy kotle.
  • Tryb uśpienia/wybudzanie:
    • Część sterowników przyciemnia lub gasi LCD po bezczynności. Naciśnij pokrętło/przycisk lub zmień nastawę, by wybudzić panel.
  • Zasilacz na płycie (SMPS/flyback):
    • Typowa architektura: filtr EMI → mostek prostowniczy → kondensator główny 400 V → przetwornica flyback (TNY/LNK/TOP/TNYxx lub PWM + MOSFET) → wtórne 24 V (przekaźniki/pompa), 5 V/3,3 V (MCU, LCD).
    • Najczęstsze usterki: wyschnięte kondensatory (szczególnie „start-up” 10–47 µF/400 V i wtórne Low ESR 470–1000 µF/16–25 V), uszkodzony układ scalony przetwornicy, diody Schottky po wtórnej, spalone rezystory startowe, pęknięte luty, uszkodzony warystor MOV po przepięciu.
  • Moduł wyświetlacza:
    • LCD segmentowy: często osobne zasilanie podświetlenia (LED). Jeśli treść jest ledwo widoczna pod latarką – padło podświetlenie/driver LED, nie logika.
    • Taśma FFC/FPC i złącze IDC to częste miejsce przerw/utlenień.
• Teoretyczne podstawy
  • Mikrokontroler i LCD potrzebują stabilnych 3,3 V/5 V. Spadek lub tętnienia >100 mVpp potrafią wygasić ekran lub zawiesić logikę.
  • Bezpiecznik topikowy/termiczny na płycie chroni sekcję SMPS – jego przepalenie zwykle jest skutkiem zwarcia (mostek, MOSFET, dioda).
• Praktyczne zastosowania (procedura diagnostyczna – od najprostszych)
  1. Bez otwierania obudowy:
     • Sprawdź zasilanie i zabezpieczenia w rozdzielni (wszystkie fazy).
     • Odłącz zasilanie na 2–5 minut, włącz ponownie.
     • Spróbuj „wybudzić” panel (naciśnięcie/obrót enkodera).
     • Oceń, czy kocioł działa „w tle” (grzeje, słychać pompę/przekaźniki). Jeśli tak – problem zawężony do HMI.
  2. Po odłączeniu od sieci i bezpiecznym otwarciu obudowy (dla osób z uprawnieniami):
     • Inspekcja wizualna płyty i okolic przyłącza: ślady przegrzań, pęknięte luty, spuchnięte kondensatory, osmolone elementy, pęknięty warystor.
     • Bezpiecznik(i) na płycie – pomiar ciągłości; jeśli przepalony, szukaj zwarcia zanim wymienisz.
     • Złącza: dociśnij/wypnij–wpiąć taśmę do wyświetlacza, oczyść styki izopropanolem.
  3. Pomiary elektryczne (tylko dla doświadczonych, z izolacją galwaniczną!):
     • Na kondensatorze głównym po mostku: ~300–340 VDC.
     • Napięcie Vcc układu przetwornicy: typowo 8–18 V (zależnie od typu).
     • Wtórne: 24 V (jeśli występuje), 5 V i/lub 3,3 V. Tętnienia pod obciążeniem: docelowo <50–100 mVpp.
     • Na regulatorach LDO (np. AMS1117-3.3): 5 V in → 3,3 V out. Jeśli brak 3,3 V – sprawdź zwarcie na szynie i kondensatory wyjściowe.
     • Podświetlenie LCD (LED): prąd zwykle 10–40 mA; przerwa w łańcuchu LED lub driver CC = ciemny ekran mimo działającej logiki.

Aktualne informacje i trendy

• W nowych płytach sterujących powszechne są scalone kontrolery offline (seria LNK/TNY, TOPSwitch) oraz niskoprofilowe kondensatory Low ESR o podwyższonej temp. pracy; ich degradacja po 5–10 latach eksploatacji w podwyższonej temp. jest najczęstszą przyczyną zgonu zasilacza.
• Producenci coraz częściej implementują agresywny „standby dimming/sleep” dla ograniczenia poboru mocy – krótkie naciśnięcie przycisku/enkodera wybudza ekran.

Wspierające wyjaśnienia i detale

• Jak odróżnić awarię podświetlenia od logiki:
  • Oświetl ekran latarką pod ostrym kątem. Widać treść → padło podświetlenie/driver. Nie widać treści i brak reakcji urządzenia → brak zasilania logiki/usterka MCU.
• Dlaczego „wraca do życia” po odłączeniu:
  • Rozładowanie linii 3,3/5 V i Vcc przetwornicy potrafi „odwiesić” kontroler po błędzie brown-out.

Aspekty etyczne i prawne

• Prace przy urządzeniach zasilanych z sieci 230/400 VAC i mających kontakt z instalacją wodną wymagają kwalifikacji i zgodności z przepisami (BHP, lokalne normy elektryczne). Otwarcie obudowy może naruszyć warunki gwarancji. Jeśli urządzenie jest na gwarancji lub brak uprawnień – wezwij autoryzowany serwis.

Praktyczne wskazówki

• Szybka lista kontrolna (bez rozkręcania):
  • Zabezpieczenia w rozdzielni (także RCD) i wszystkie fazy – OK?
  • Reset zasilania 2–5 min – wykonany?
  • Próba wybudzenia panelu – wykonana?
  • Czy słychać przekaźniki/pompę, czy kocioł grzeje? Tak → szukaj w HMI; Nie → sekcja zasilania/CPU.
• Typowe elementy do wymiany (gdy diagnoza to potwierdzi):
  • Kondensatory: primary startup 10–47 µF/400 V; wtórne Low ESR 470–1000 µF/16–25 V (105°C).
  • Dioda Schottky wtórna, rezystor startowy, układ LNK/TNY/TOP, opto PC817, bezpiecznik T.
  • Taśma FFC/złącze do panelu HMI; moduł podświetlenia LED.
• Dobre praktyki:
  • Używaj żarówki szeregowej/ogranicznika prądu przy pierwszym uruchomieniu po naprawie.
  • Sprawdź ripple i temperaturę kondensatorów po 30 min pracy.
  • Po zwarciu/awarii – obowiązkowo obejrzyj warystor MOV i NTC inrush.

Ewentualne zastrzeżenia lub uwagi dodatkowe

• Bez schematu/modelu pomiary „punkt–po–punkcie” są uogólnione; konkretne wartości mogą się różnić.
• Samodzielna naprawa przetwornicy bez doświadczenia grozi kolejnymi uszkodzeniami i ryzykiem porażenia.

Sugestie dalszych badań

• Podaj proszę:
  • Dokładny model Kospel (np. EKCO…, EKD…, PPE3…), rok produkcji.
  • Zasilanie 1F/3F, czy inne funkcje działają (grzanie/pompa/diody)?
  • Czy problem pojawił się po burzy/przepięciu lub stopniowo (przygasanie)?
  • Czy po oświetleniu latarką widać treść na LCD?
• Na tej podstawie przygotuję precyzyjny plan pomiarów z punktami testowymi dla Twojej płyty.

Krótkie podsumowanie

• W 80–90% przypadków „ciemny wyświetlacz” to nie sam ekran, a brak stabilnych napięć pomocniczych z przetwornicy lub problem z połączeniem do HMI. Zacznij od potwierdzenia zasilania i prostych resetów, potem sprawdź bezpiecznik(i), kondensatory, układ przetwornicy oraz taśmę/złącza wyświetlacza. Jeśli urządzenie jest martwe w całości – skup się na zasilaczu i liniach 5 V/3,3 V; jeśli działa poza ekranem – zawężaj do podświetlenia/HMI. W razie wątpliwości – serwis autoryzowany.