Ekspres Krups EA89** - kawa za gorąca mimo wymiany czujnika NTC

Pytanie

Ekspres Krups EA89** już 2 razy zmieniłem czujnik ntc i dalej kawa jest za gorąca wskazania czujnika w obu pokazują 100kohm w temperaturze 25 stopni a podczas parzenia kawy spada do 3.8k ohma w menu serwisowym offset heating na -- i w zwykłych ustawieniach kawa na 1 z 3 stopni co może być jeszcze nie tak ? Może da się coś wlutować na grzałkę albo gdzieś indziej ? Albo jest inne rozwiązanie ?

Odpowiedź Sztucznej Inteligencji

Bezpośrednia odpowiedź na pytanie

• Najbardziej prawdopodobne przyczyny: (1) niesprawne sterowanie grzałką (triak/optotriak na płycie), (2) opóźniony pomiar/nieprawidłowe sprzężenie termiczne NTC z termoblokiem, (3) zbyt niski przepływ (zakamienienie), (4) błędny typ NTC (inny współczynnik B), rzadziej błąd w dzielniku/ADC na płycie.
• Dokładanie elementów „na grzałkę” jest złym kierunkiem (bezpieczeństwo i ryzyko pożaru). Jeśli już chcesz „skorygować” pomiar, robi się to po stronie czujnika NTC – małym rezystorem RÓWNOLEGLE do NTC (nie szeregowo). To jednak tylko obejście, nie naprawa.

Szczegółowa analiza problemu

• Twoje liczby mówią bardzo dużo: 100 kΩ przy 25°C jest poprawne dla NTC 100k. 3,8 kΩ podczas parzenia odpowiada ~110–125°C (dla B≈3950–4250). To nie są „typowe” 90–96°C dla parzenia – termoblok realnie osiąga temperaturę powyżej 100°C, co tłumaczy „za gorącą” kawę.
• Co to oznacza dla pętli regulacji:
  • Gdy NTC pokazuje tak niską rezystancję, sterownik „widzi” bardzo wysoką temperaturę. Jeśli mimo to woda wylatuje za gorąca, to:
    1. element wykonawczy może nie wyłączać grzania (triak sklejony, optotriak z przebiciem, zimne luty w sterowaniu), albo
    2. urządzenie zbyt długo gromadzi ciepło w termobloku (kamień, słaby przepływ), więc nawet po odcięciu grzałki woda przegrzewa się „po drodze”, albo
    3. niewłaściwy B czujnika powoduje, że przy temperaturach roboczych sterownik „celuje” w zbyt wysoki setpoint (rzadziej).
• Czego bym nie podejrzewał w pierwszej kolejności: samego NTC (dwukrotnie wymieniany i w 25°C ma właściwą wartość), oraz „offset heating” (masz na minimum —, a nadal przegrzewa, więc problem jest bardziej fundamentalny).

Konsekwencje dla modyfikacji:

• Rezystor SZEREGOWO z NTC spowoduje, że sterownik będzie widział temperaturę jako NIŻSZĄ (większa rezystancja), więc dogrzeje JESZCZE MOCNIEJ. To pogorszy problem.
• Jeśli już korygować, to tylko RÓWNOLEGLE do NTC, by „pokazać” temperaturę wyższą (mniejsza rezystancja wypadkowa) i wymusić wcześniejsze odcięcie grzałki. Dobór wartości wymaga rozwagi (patrz „Praktyczne wskazówki”).

Aktualne informacje i trendy

• W praktyce serwisowej EA89** najczęściej trafia się: uszkodzony triak/optotriak grzałki, problemy z wiązką/łączeniem NTC i brak/utrata pasty termoprzewodzącej na czujniku; częste też są objawy związane z zakamienieniem obniżającym przepływ. Reset do fabryki rzadko rozwiązuje przegrzewanie, jeśli przyczyną jest hardware.

Wspierające wyjaśnienia i detale

• Przybliżenie NTC (R0=100 kΩ, B≈3950):
  • 95°C → ~8 kΩ, 100°C → ~7 kΩ, 120°C → ~4,6 kΩ. Twoje 3,8 kΩ ≈ 115–125°C (zależnie od B).
• Dlaczego kamień może „podkręcić” temperaturę w filiżance: mniejszy przepływ = dłuższy czas kontaktu z gorącym blokiem = większe przegrzanie przy tym samym setpoincie.
• Dlaczego brak pasty: opóźniony i/lub zafałszowany pomiar (ale zwykle daje zaniżony odczyt, czyli sterownik grzeje dłużej i przegrzewa blok).

Aspekty etyczne i prawne

• Praca na 230 VAC: ryzyko porażenia i pożaru. Grzebanie przy grzałce/triaku tylko przez osobę z doświadczeniem i przy zachowaniu izolacji galwanicznej, żarówki testowej/transformatora separacyjnego. Każda modyfikacja poza NTC może naruszać normy bezpieczeństwa i przepisy.

Praktyczne wskazówki

Kolejność działań (diagnostyka bez „obejść”):

1. Termika NTC:
   • Wyjmij NTC, oczyść gniazdo w termobloku, nałóż cienką warstwę pasty termoprzewodzącej (ceramiczna/silikonowa, >200°C), dociśnij właściwą klamrą/śrubą.
   • Sprawdź, czy NTC dotyka metalowego korpusu na całej powierzchni styku.
2. Przepływ/odkamienianie:
   • Zrób pełne odkamienianie dedykowanym środkiem (nie ocet).
   • Zmierz czas przepływu: np. 100 ml espresso bez kawy (przelot przez układ) – jeśli trwa znacząco dłużej niż zwykle, przepływ jest słaby.
3. Pomiary elektryczne grzałki i sterowania:
   • Rezystancja grzałki (na zimno, odłączona): zwykle kilkadziesiąt Ω. Znaczne odchylenie → problem z grzałką.
   • Napięcie na grzałce podczas stabilizacji temperatury: po osiągnięciu zadanej temperatury powinno spadać do 0 V (triak odcina). Jeśli masz stale ~230 VAC, triak/optotriak uszkodzony.
   • Obejrzyj płytę: triak (często BTA16/BTA12), optotriak, ścieżki zasilania – czy nie ma przebarwień/zimnych lutów.
4. Weryfikacja charakterystyki NTC (czy nie jest „złym 100k”):
   • Zanurz NTC w ~60°C i ~90–95°C i porównaj z tabelą dla 100k/B≈3950: ~20–25 kΩ (60°C), ~8–10 kΩ (95°C). Odchyłka → zły typ B.
5. Weryfikacja „co sterownik widzi”:
   • W menu serwisowym sprawdź aktualną temperaturę/odczyt NTC podczas grzania i w momencie startu pompy. Jeśli startuje dopiero, gdy blok ma >105°C, problem jest po stronie sterowania/PID.

Jeśli upierasz się przy korekcji elektronicznej (obejście, na własną odpowiedzialność):

• TYLKO rezystor równoległy do NTC: zacznij od 330 kΩ–470 kΩ (1%, 0,125 W).
  • Przy ~95°C (R_NTC ≈ 8 kΩ) taki rezystor obniży efektywną rezystancję o ok. 1,5–2,5%, co zwykle daje 1–3°C mniej.
  • 220 kΩ da ok. 3–4% (2–4°C), 100 kΩ ~7–8% (może już zaburzać rozgrzewanie – ostrożnie).
• Nigdy nie dawaj rezystora SZEREGOWO – pogłębi przegrzewanie.
• Zamontuj przy płycie (łatwy demontaż), zaizoluj termokurczem. Po testach dobierz finalną wartość.

Ewentualne zastrzeżenia lub uwagi dodatkowe

• Bez schematu konkretnej wersji EA89** niewielkie różnice w topologii są możliwe.
• Jeżeli triak jest uszkodzony w sposób „częściowy”, objawy mogą być zmienne (czasem będzie „ok”).
• Błędna diagnostyka „na słuch” (klik przekaźnika vs triak) – tu jest sterowanie półprzewodnikowe, więc brak „kliku” nie oznacza usterki.

Sugestie dalszych badań

• Log temperatury (termopara na korpusie termobloku + termometr w strumieniu wylotowym) vs napięcie na grzałce – pokaże, czy sterownik realnie odcina grzanie w czasie.
• Jeśli potwierdzi się „grzanie mimo osiągnięcia setpointu” – wymień optotriak + triak, sprawdź rezystory bramkowe i luty.
• Jeśli odcina prawidłowo, a kawa nadal jest zbyt gorąca – skup się na przepływie (odkamienianie, zawór, przepływomierz).

Krótkie podsumowanie

• 3,8 kΩ na NTC w trakcie parzenia to realnie >110°C na termobloku – układ grzeje za mocno. Najpierw wyklucz: zły kontakt NTC (pasta i docisk), zakamienienie (przepływ), a potem sprawdź sterowanie grzałką (triak/optotriak, napięcie na grzałce po osiągnięciu temperatury).
• Nie modyfikuj obwodu grzałki. Jeśli już korygować, to małym rezystorem RÓWNOLEGLE do NTC (330–470 kΩ na start) – to tylko tymczasowe obejście.
• Jeżeli napięcie na grzałce nie znika po osiągnięciu temperatury – wymiana triaka/optotriaka jest właściwą naprawą.

Daj proszę znać:

• Czy 3,8 kΩ mierzyłeś bezpośrednio na złączce NTC (odpięty od płyty), czy w układzie?
• Jaką masz temperaturę w filiżance (zmierz sondą po 5–10 s od startu ekstrakcji)?
• Czy na grzałce pojawia się ~230 VAC także w chwili, gdy w menu serwisowym temperatura przekroczy ~100°C?