Landis & Gyr Dialog E550 E650 – zdalny odczyt energii, port optyczny, DLMS, CU

Pytanie

Licznik energii Landis & Gyr Dialog – zdalny odczyt

Odpowiedź Sztucznej Inteligencji

Bezpośrednia odpowiedź na pytanie

• Tak, liczniki Landis & Gyr z rodziny Dialog (np. E550/ZMG, E650/ZMD, ZMF/ZMG/ZMD3xx–4xx) obsługują zdalny odczyt.
• Najczęściej realizuje się go przez: port optyczny IEC 62056‑21 (lokalnie, nieinwazyjnie), moduły komunikacyjne CU (RS‑485/RS‑232, Ethernet, GSM/LTE/NB‑IoT), lub PLC/RF w systemach OSD.
• Dla użytkownika końcowego najszybszą i legalną drogą jest głowica optyczna + oprogramowanie DLMS/COSEM; rozwiązania z modułami CU zwykle wymagają uprawnień i haseł OSD.

Kluczowe punkty:

• Zidentyfikuj dokładny model licznika i moduł komunikacyjny (CU‑Bx/RS, CU‑E22/Ethernet, CU‑L52/LTE itd.).
• Jeśli nie masz aktywnego modułu CU, użyj portu optycznego IEC 62056‑21 (tryb tekstowy lub DLMS).
• Nie naruszaj plomb; dostęp do listwy zaciskowej (S0, RS‑485, M‑Bus) wymaga zgody OSD.

Bezpośrednia odpowiedź na pytanie Szczegółowa analiza problemu

• Rodzina „Dialog” to zarówno nazwa historycznej platformy akwizycji Landis+Gyr, jak i potoczna nazwa serii liczników ZxD/ZxG stosowanych w odczytach zdalnych. Najczęściej spotykane w terenie:
  • E550 (ZMG) – 3‑fazowe, często z CU‑Bx (RS‑485/RS‑232) lub CU‑Pxx (GPRS).
  • E650 (ZMD) – 3‑fazowe przemysłowe; szeroka gama CU (RS‑485/232, Ethernet, GSM/LTE).
  • ZMF/ZMD/ZMG 3xx/4xx – wcześniejsze generacje z portem optycznym i opcjonalnymi CU.

1. Interfejsy i protokoły

• Port optyczny IEC 62056‑21 (dawniej IEC1107): standard w każdym liczniku elektronicznym L+G.
  • Tryby: „Mode C” (tekstowy, często read‑only) oraz DLMS/COSEM po warstwie optycznej.
  • Typowe parametry wstępne: 300/9600 bps, 7E1; inicjalizacja sekwencją „/?!”; identyfikacja, a następnie negocjacja prędkości (ack).
• DLMS/COSEM (IEC 62056): struktura OBIS, profile obciążenia, zdarzenia. Poziomy bezpieczeństwa: LLS/HLS (np. HLS5, AES‑128).
• Interfejsy przewodowe: RS‑485/RS‑232 (CU‑Bx), Ethernet (CU‑E22), M‑Bus/Modbus (w wybranych wariantach lub przez bramki).
• Bezprzewodowe: GPRS/LTE (CU‑Pxx/CU‑L52), w nowych wdrożeniach także NB‑IoT/LTE‑M; w niektórych krajach RF‑mesh (Gridstream).
• PLC: PRIME lub G3‑PLC (zależnie od wdrożenia OSD, rzadziej w segmencie indywidualnym w starszych instalacjach Dialog).

2. Dwa scenariusze zdalnego dostępu

• „Zdalny” dla OSD: odczyt/bilansowanie przez AMI/MDM (Gridstream/Converge/Dialog). Dostępy, klucze i harmonogramy zarządza OSD.
• „Zdalny” dla użytkownika: typowo realizowany jako lokalny odczyt przez port optyczny i wystawienie danych po własnej sieci (Raspberry Pi + głowica optyczna + oprogramowanie DLMS → MQTT/HTTP/InfluxDB). To jest w praktyce zdalny dostęp do lokalnego czytnika.

3. Jak rozpoznać możliwości Twojego egzemplarza

• Spisz dokładny model i wariant (np. ZMD120AR, E650 ZMD405, E550 ZMG2xx).
• Obejrzyj front: „oczko” IR = port IEC 62056‑21.
• Sprawdź etykiety/wnękę modułów: CU‑E22 (Ethernet), CU‑L52 (LTE), CU‑Bx (RS‑485/232, zwykle także 2 wejścia S0).
• Jeśli brak CU: jedyną legalną drogą jest port optyczny; wyjście S0/RS‑485 za plombą wymaga OSD.

4. Zakres danych możliwych do pobrania

• Rejestry OBIS (przykłady):
  • 1‑0:1.8.0 – energia pobrana (kWh, suma taryf); 1‑0:1.8.1/1.8.2 – T1/T2.
  • 1‑0:2.8.0 – energia oddana (kWh).
  • 0‑0:96.1.0 – numer licznika; 0‑0:1.0.0 – czas RTC.
  • 1‑0:32.7.0/52.7.0/72.7.0 – napięcia L1/L2/L3; 1‑0:31.7.0/51.7.0/71.7.0 – prądy.
  • Profile obciążenia (np. co 15 min): energia, moc, napięcia – zależnie od konfiguracji.
• Dostępność rejestrów i profili zależy od poziomu uprawnień (LLS/HLS) oraz konfiguracji OSD.

5. Narzędzia programowe

• Uniwersalne: pakiety DLMS/COSEM (Gurux DLMS – GUI/CLI, jDLMS/OpenMUC, biblioteki Python).
• Serwisowe L+G: MAP110/MAP120 (najczęściej licencjonowane, używane przez OSD).
• Integracja domowa: Home Assistant/Node‑RED przez własny serwis DLMS → MQTT/REST, Grafana/InfluxDB do wizualizacji.

Aktualne informacje i trendy

• W nowych wdrożeniach L+G przechodzi na technologie IoT (NB‑IoT, LTE Cat M1/LTE‑M) w modelach E360/E660; upraszcza to łączność bez dodatkowych modemów.
• Wzmacniane są mechanizmy HLS z AES‑128/CMC/GCM oraz ścisłe zarządzanie kluczami; poziomy dostępu dla użytkownika są coraz częściej ograniczane do read‑only.
• Sieci AMI konsolidują różne media (RF‑mesh, PLC, komórkowe) pod jedną platformą MDM, a odczyty 15‑min profilów stają się standardem rozliczeniowym i DSR/DR.

Wspierające wyjaśnienia i detale

• Tryb IEC 62056‑21 „Mode C” (tekstowy): szybki podgląd podstawowych OBIS (często bez autoryzacji), dobre na start/test.
• DLMS/COSEM: pełne drzewo obiektów (LN/ SN), profile obciążenia, zdarzenia, logi; zwykle wymaga co najmniej LLS (hasło) lub HLS (współdzielone klucze).
• Wyjście impulsowe S0: np. 1000 lub 10 000 imp/kWh; idealne do prostego monitoringu mocy/energii, ale zaciski są pod plombą.
• RS‑485/Modbus: nie każdy wariant L+G go wspiera; częściej dostępny przez CU‑Bx lub przez bramkę DLMS→Modbus.

Aspekty etyczne i prawne

• Plomby OSD: ich naruszenie jest nielegalne i traktowane jak ingerencja w układ pomiarowy.
• Dane pomiarowe: traktuj jako dane wrażliwe; jeśli udostępniasz je w sieci, zapewnij szyfrowanie (TLS) i autoryzację.
• Łączność komórkowa: moduły CU korzystające z kart SIM są zwykle własnością OSD; nie ingerować w ich konfigurację.

Praktyczne wskazówki

• Najbezpieczniejszy wariant DIY (bez zgód OSD):
  1. Głowica optyczna IEC 62056‑21 (USB) + minikomputer (np. Raspberry Pi).
  2. Oprogramowanie: Gurux DLMS (CLI/GUI) lub biblioteka DLMS w Python/Java.
  3. Konfiguracja portu: zacznij od 300 lub 9600 bps, 7E1; wyślij „/?!”. Jeśli licznik odpowie, przejdź zgodnie z ramką inicjalizacyjną do wyższej prędkości.
  4. Odczyt bazowych OBIS (1.8.0, 2.8.0, 0‑0:96.1.0). Jeśli potrzebujesz profilu obciążenia – skonfiguruj DLMS i (jeśli wymagane) wprowadź dane logowania (LLS/HLS).
  5. Wystaw dane lokalnie (MQTT/HTTP) i zabezpiecz dostęp (VPN, TLS).
• Jeżeli licznik ma moduł CU‑E22 (Ethernet): możliwy odczyt DLMS/TCP, ale dostęp zwykle ogranicza OSD.
• Jeżeli masz dostęp do S0 poza plombą: licznik impulsów lub wejście GPIO mikrokontrolera i przeliczanie wg stałej imp/kWh.

Potencjalne wyzwania i jak je pokonać:

• Brak uprawnień HLS/kluczy – pozostaje tryb tekstowy lub podstawowe LLS; pełne profile często tylko przez OSD.
• Niestabilna komunikacja optyczna – zadbaj o idealne dociśnięcie głowicy, ekranowanie przewodu USB, poprawny dobór prędkości.
• Różnice modelowe – sprawdź instrukcję konkretnego wariantu ZMD/ZMG/ZMF (mapowanie OBIS, limity profili, wielkości bufora).

Ewentualne zastrzeżenia lub uwagi dodatkowe

• Starsze urządzenia Dialog mogą mieć ograniczone wsparcie dla nowych algorytmów bezpieczeństwa; dostęp bywa wygaszany do trybu tylko‑odczyt.
• RF‑mesh i PLC są zwykle elementem sieci OSD – samodzielna integracja końcowego użytkownika jest praktycznie niemożliwa.
• Modbus na „gołym” liczniku elektrycznym L+G nie jest standardem – nie zakładaj jego dostępności bez dokumentacji/ CU.

Sugestie dalszych badań

• Instrukcja twojego dokładnego modelu (E550/ZMG, E650/ZMD, numer wariantu) – sekcje: interfejsy, bezpieczeństwo, OBIS, profile.
• Dokument DLMS UA (COSEM Blue/Green Book) – zrozumienie struktury obiektów i mechanizmów bezpieczeństwa.
• Dokumentacja modułów CU (CU‑Bx, CU‑E22, CU‑L52) – porty, protokoły, zasilanie, adresacja.
• Przykłady integracji Gurux DLMS/CLI oraz integracji z Home Assistant przez MQTT.

Krótkie podsumowanie

• Landis & Gyr „Dialog” wspiera zdalny odczyt wieloma kanałami; dla użytkownika końcowego najprostszą, legalną i skuteczną metodą jest port optyczny IEC 62056‑21 z oprogramowaniem DLMS/COSEM.
• Moduły komunikacyjne CU rozszerzają możliwości (RS‑485/Ethernet/LTE/NB‑IoT), ale dostęp i konfiguracja zwykle należą do OSD.
• Zacznij od identyfikacji modelu i sprawdzenia dostępnych interfejsów, następnie wdroż prosty łańcuch: głowica IR → DLMS → baza/GUI.
• Jeśli podasz dokładny model i to, czy masz moduł CU, przygotuję konkretną instrukcję krok‑po‑kroku (parametry portu, lista OBIS, przykłady komend/konfiguracji).