Landis & Gyr Dialog E550 E650 ZMD – zdalny odczyt energii, port optyczny, DLMS/COSEM

Pytanie

Licznik energii Landis & Gyr Dialog – zdalny odczyt

Odpowiedź Sztucznej Inteligencji

Bezpośrednia odpowiedź na pytanie

• Zdalny odczyt liczników Landis+Gyr z rodziny „Dialog” (np. E550/ZMG, E650/ZMD, ZxD) jest możliwy, ale konkretna metoda zależy od wyposażenia licznika w interfejsy i aktywowanych opcji (konfiguracja zamówieniowa).
• Dla użytkownika końcowego najbezpieczniejsze i najczęściej dostępne są: port optyczny IEC 62056‑21 oraz odczyt impulsów z diody LED (S0/LED). Interfejsy RS‑485/RS‑232/Ethernet/modem GSM/LTE wymagają odpowiednich modułów CU i uprawnień.
• Odczyt rozliczeniowy OSD (PLC, RF‑mesh, LTE‑M/NB‑IoT) jest zwykle niedostępny dla użytkownika i zabezpieczony.

Kluczowe punkty:

• Zidentyfikuj dokładny model, wersję sprzętową i listę modułów komunikacyjnych (CU‑Bx, CU‑E22, CU‑L52 itp.).
• Jeżeli licznik jest własnością operatora – nie naruszaj plomb; używaj wyłącznie interfejsów dostępnych z zewnątrz (optyczny, LED).
• Do komunikacji logicznej używany jest DLMS/COSEM (IEC 62056); podstawowe rejestry OBIS zazwyczaj odczytasz bez haseł.

Szczegółowa analiza problemu

Rozwinięcie głównych aspektów

• Dwie warstwy „zdalności”:
  • Zdalność operatorska (AMI/HES, Gridstream, PLC, LTE‑M/NB‑IoT): kanały i klucze są własnością OSD/utility.
  • Zdalność „lokalna” użytkownika: ty decydujesz o medium (USB‑IR, RS‑485, Ethernet, własny modem), a „zdalność” realizujesz przez własną sieć/VPN.

Interfejsy fizyczne i ich praktyczna wartość

• Port optyczny IEC 62056‑21 (dawniej IEC 1107):
  • Występuje standardowo; wymaga głowicy optycznej (USB/RS‑232).
  • Inicjalizacja: start 300 bps, 7E1; zapytanie „/?!”, po odpowiedzi licznik proponuje parametry; przejście typowo na 9600 bps.
  • Dostęp: „readout” bez uwierzytelnienia zwykle zwraca podstawowe OBIS (np. 1.8.0, 2.8.0, 1.7.0). Operacje zaawansowane (profil mocy, konfiguracja) wymagają haseł i/lub DLMS Security (HLS).
• LED impulsowa / S0:
  • Diody oznaczone stałą np. 1000 imp/kWh. Zliczanie impulsów pozwala wyznaczyć energię i moc chwilową.
  • Zalety: prostota, pełna legalność, brak ingerencji; Wady: brak parametrów jakości (U, I, cosφ).
• RS‑485/RS‑232 (moduły CU‑Bx):
  • Najczęściej przenoszą DLMS/HDLC; Modbus bywa dostępny tylko przez zewnętrzne bramki (DLMS→Modbus). Nie zakładaj natywnego Modbus bez dokumentu konfiguracyjnego.
  • Fizycznie bywa pod plombą – dostęp zależny od właściciela licznika.
• Ethernet (CU‑E22) / GSM/LTE (CU‑L52/L5x):
  • Wygodne dla AMR/AMI, ale wymagają adresacji, APN, certyfikatów/kluczy, i polityki bezpieczeństwa. W praktyce w licznikach operatorskich zakład konfiguruje te moduły i nie udostępnia haseł.
• PLC (G3‑PLC/PRIME), RF‑mesh:
  • Kanały sieciowe wyłącznie dla infrastruktury OSD – traktuj jako niedostępne.

Teoretyczne podstawy (DLMS/COSEM)

• Model obiektowy COSEM udostępnia dane przez kody OBIS (np. 1.8.0 – energia czynna import, 2.8.0 – eksport, 1.7.0 – moc czynna chwilowa, 32.7.0 – napięcie fazy L1).
• Połączenie DLMS: HDLC (adres klienta 1/16/…; adres serwera wg planu adresacji), uwierzytelnianie LLS/HLS, zestawy bezpieczeństwa (S0/S1/S2 – GMAC/GCM). W trybie readout IEC 62056‑21 często nie wymaga logowania, ale jest ograniczony.

Praktyczne zastosowania

• Monitoring lokalny (Home Assistant/SCADA zakładowa): optyka/RS‑485 → konwerter → oprogramowanie odczytowe → Twoja baza danych (InfluxDB/SQL).
• Rozliczenia wewnętrzne i profil mocy: konieczny dostęp do OBIS profilu (np. 1.0.99.1.0.255) – zwykle wymaga uprawnień.

Aktualne informacje i trendy

• W nowszych wdrożeniach komunikacja z AMI przechodzi na NB‑IoT/LTE‑M i/lub RF‑mesh; w licznikach przemysłowych pozostają wymienne moduły CU (Ethernet/LTE/RS‑485).
• W zastosowaniach prosumenckich popularna jest aktywacja portów HAN (np. P1/Zigbee SEP) w nowych licznikach inteligentnych; w rodzinie „Dialog” (starsze/ciężkie I&C) częściej spotkasz klasyczne DLMS przez IR/RS‑485.

Wspierające wyjaśnienia i detale

• Przykładowe kody OBIS użyteczne do startu:
  • 0.0.0.1.0.255 – ID licznika
  • 1.8.0 / 1.8.1 / 1.8.2 – energia (całość / T1 / T2)
  • 2.8.0 – energia oddana
  • 1.7.0 – moc czynna chwilowa
  • 32.7.0 / 52.7.0 / 72.7.0 – napięcia faz
  • 31.7.0 / 51.7.0 / 71.7.0 – prądy faz
• Przeliczenie mocy z impulsów LED:
  • P[kW] ≈ (3600 / stała_imp[kimp/kWh]) × f_imp[Hz]. Np. dla 1000 imp/kWh i 2 Hz: P ≈ 7,2 kW.

Aspekty etyczne i prawne

• Własność i plomby: licznik najczęściej nie jest Twoją własnością – nie otwieraj plomb. Dostęp wyłącznie do portu optycznego/LED; zaciski S0/RS‑485 pod plombą – wymagają zgody właściciela.
• Dane i bezpieczeństwo: nie publikuj identyfikatorów liczników ani kluczy; chroń poświadczenia DLMS (HLS, klucze AES).

Praktyczne wskazówki

• Metody implementacji:
  • Optyka: głowica IEC 62056‑21 (USB), oprogramowanie DLMS (np. GXDLMSDirector / jDLMS / biblioteki Gurux), podstawowy readout bez haseł; do profilu mocy – wymagane hasła.
  • RS‑485: konwerter USB‑RS485, parametry z karty CU (adresacja, prędkość), komunikacja DLMS/HDLC.
  • LED: czujnik optyczny + mikrokontroler (ESP32/ESPHome) → MQTT/HTTP → system nadrzędny.
• Najlepsze praktyki:
  • Zacznij od IR: bezpieczne, najczęściej działa „od ręki”.
  • Używaj oficjalnych kodów OBIS i loguj odpowiedzi do pliku do późniejszej walidacji.
  • Synchronizuj czas (tylko z uprawnieniami) lub koryguj offset w oprogramowaniu.
• Potencjalne wyzwania i jak je pokonać:
  • Ograniczony readout bez haseł: skorzystaj z LED/S0 dla mocy chwilowej, a IR dla stanów energii.
  • Niestabilna optyka: zadbaj o czystość „okienka” i poprawną polaryzację magnesu głowicy.
  • Brak natywnego Modbus: użyj bramki DLMS→Modbus po stronie SCADA, mapując OBIS do rejestrów.

Ewentualne zastrzeżenia lub uwagi dodatkowe

• „Dialog” to duża rodzina i różne generacje – dostępność konkretnych modułów (CU‑E22, CU‑L52) i funkcji zależy od wariantu zamówieniowego. Dokumenty od innego wariantu mogą wprowadzać w błąd.
• Część liczników ma port optyczny skonfigurowany tylko do odczytu podstawowego (bez profilu mocy); zmiana wymaga roli serwisowej.
• Natywny Modbus rzadko bywa obsługiwany przez sam licznik – zwykle jest to funkcja konwertera/gatewaya.

Sugestie dalszych badań

• Spisz z tabliczki: pełny model (np. ZMD410CT), wersję firmware, numer i typ jednostki komunikacyjnej (CU‑xx) oraz stałą imp/kWh. To pozwoli dobrać dokładne parametry.
• Jeśli planujesz integrację z BMS/SCADA, rozważ bramkę DLMS→MQTT/OPC UA/Modbus i mapowanie najważniejszych OBIS.
• Zbadaj możliwość udostępnienia portu HAN (jeśli to nowszy licznik innej rodziny) – bywa wygodne do domowej telemetrii.

Krótkie podsumowanie

• Tak – zdalny odczyt liczników Landis+Gyr „Dialog” jest wykonalny, ale praktyczny dostęp dla użytkownika zwykle realizuje się przez port optyczny IEC 62056‑21 (DLMS/COSEM) lub zliczanie impulsów LED. Interfejsy przewodowe/komórkowe działają tylko, jeśli licznik ma odpowiednie moduły CU i masz do nich uprawnienia/konfigurację. Zacznij od identyfikacji modelu i dostępnych interfejsów, a następnie wybierz ścieżkę: IR (pełniejsze dane) lub LED (najprościej i bez formalności).

Jeżeli podasz dokładny model (np. ZMD310/410, ZMG4xx), informację o module CU oraz to, jakie dane i z jaką częstotliwością chcesz pozyskiwać, przygotuję konkretną procedurę: listę OBIS, parametry łącza, przykładową konfigurację narzędzia odczytowego oraz schemat połączeń.