Landis+Gyr Dialog E650 E550 – zdalny odczyt energii, port optyczny, DLMS, CU, LTE

Pytanie

Licznik energii Landis & Gyr Dialog – zdalny odczyt

Odpowiedź Sztucznej Inteligencji

Bezpośrednia odpowiedź na pytanie

• Tak, liczniki Landis+Gyr z rodziny Dialog (np. E650/ZMD, E550/ZMG, wybrane ZxD/ZxQ) obsługują zdalny odczyt.
• Najczęstsze drogi komunikacji: port optyczny IEC 62056-21, DLMS/COSEM przez moduły komunikacyjne CU (RS‑485/RS‑232/Ethernet) oraz komórkowe (GPRS/LTE/NB‑IoT – zależnie od modułu).
• Dla użytkownika końcowego najszybsza i legalna metoda to głowica optyczna + oprogramowanie DLMS; dla integratora – moduły CU i integracja z HES/MDM (AMI).

Szczegółowa analiza problemu

• Rozwinięcie głównych aspektów
  • Identyfikacja sprzętu
    • Spisz dokładny typ licznika (np. E650 ZMD3xx, E550 ZMG2xx) oraz oznaczenie modułu komunikacyjnego (CU-… na etykiecie/karcie).
    • Sprawdź, czy licznik ma obsadzone: port optyczny (na froncie), złącza S0, RS‑485, RJ‑45 (Ethernet) lub slot z włożonym modułem komórkowym (GPRS/LTE).
  • Warstwy i protokoły
    • IEC 62056‑21 (d. IEC 1107) – lokalny/bezpośredni odczyt po porcie optycznym (tryb A/B/C).
    • DLMS/COSEM (IEC 62056‑5‑3/6‑2) – standard wymiany danych z rejestrami OBIS; działa przez HDLC/serial (RS‑485/RS‑232), TCP/Ethernet lub komórkowo.
• Teoretyczne podstawy
  • OBIS (Object Identification System) – kody danych:
    • 1.8.0 – energia czynna import (całkowita), 1.8.1/1.8.2 – taryfy, 2.8.x – eksport; przykładowe wielkości chwilowe: 32.7.0 (U), 31.7.0 (I), 16.7.0 (f), 1.6.x (Pmax).
  • Profile obciążenia – typowo 15‑min (lub 30/60‑min), archiwizowane w buforze licznika.
• Praktyczne zastosowania
  • AMR (jednokierunkowe) – cykliczne sczyty rozliczeniowe.
  • AMI (dwukierunkowe) – odczyt, konfiguracja, synchronizacja taryf, ewentualnie sterowanie przekaźnikiem.

Metody zdalnego i lokalnego odczytu (co wybrać i kiedy)

1. Port optyczny IEC 62056‑21 (najbezpieczniej dla licznika OSD)

• Sprzęt: głowica optyczna USB (zgodna z IEC 62056‑21), komputer/RPi/ESP.
• Procedura: inicjalizacja 300 bodów, 7E1; zapytanie /?! CRLF; po identyfikacji przełączenie do trybu szybkiego (np. 9600) i odczyt ramki z danymi lub zestawienie sesji DLMS.
• Oprogramowanie: narzędzia serwisowe Landis+Gyr (MAP) lub open‑source (np. Gurux DLMS).
• Plusy: brak ingerencji w okablowanie; zgodne z plombami; pełne dane rozliczeniowe i profile (w granicach uprawnień).
• Minusy: może wymagać haseł/kluczy (LLS/HLS); szybkość umiarkowana.

2. RS‑485/RS‑232 przez moduły CU‑Bx

• Zastosowanie: instalacje wielopunktowe, integracja z koncentratorem/HES lub SCADA.
• Uwagi: magistrala 2‑przewodowa, terminacja 120 Ω i biasing; parametry portu zgodne z konfiguracją licznika; DLMS/HDLC lub (rzadziej) tryb 62056‑21.
• Plusy: stabilny przewodowy kanał; wielu liczników na jednej szynie.
• Minusy: wymaga dostępu do zacisków licznika i odpowiednich uprawnień.

3. Ethernet (CU‑E22)

• DLMS/COSEM over TCP (port konfigurowalny); łatwa integracja z MDM/HES lub bramkami do systemów BMS/SCADA.
• Wymagane: adresacja IP/VLAN/VPN; polityka bezpieczeństwa (zapora, whitelisting).

4. Modemy komórkowe (CU‑P3x/L52; starsze GPRS, nowsze LTE Cat M1/NB‑IoT)

• Zdalny odczyt punkt‑punkt lub przez HES; wymaga karty SIM/APN, stabilnego sygnału.
• Trend: migracja z 2G/3G na LTE‑M/NB‑IoT (ważne przy modernizacji).

5. Wyjście impulsowe S0

• Do prostego zliczania kWh (imp/kWh) – brak profilu i stanów historycznych; do DIY/monitoringu lokalnego.
• Interfejs typu otwarty kolektor; pamiętać o rezystorze podciągającym i filtracji zakłóceń.

Bezpieczeństwo i uprawnienia

• Poziomy dostępu: Public/LLS (hasło)/HLS (uwierzytelnianie oparte na kluczach, zwykle AES‑128).
• Czynności konfiguracyjne i dostęp do danych wrażliwych wymagają poświadczeń serwisowych.
• W praktyce użytkownik końcowy ma dostęp do odczytu podstawowych danych i profilu (jeśli tak skonfigurowano), ale nie do parametrów rozliczeniowych czy zmiany nastaw.

Integracja z systemami nadrzędnymi

• HES/MDM (AMI) – zdalne harmonogramy odczytu, archiwizacja, weryfikacja jakości energii.
• SCADA/BMS – bramki mapujące DLMS→Modbus TCP/RTU lub publikacja do MQTT/InfluxDB/Grafana.
• Narzędzia serwisowe – do odczytu i diagnostyki w terenie (MAP), open‑source (Gurux) do automatyzacji.

Aktualne informacje i trendy

• Wycofywanie 2G/3G i przejście na LTE‑M/NB‑IoT zwiększa znaczenie modułów CU‑L5x i nowych liczników E360/E660 (wprost obsługujących IoT).
• W projektach masowych rośnie udział G3‑PLC lub LTE‑M/NB‑IoT; w modernizacjach Dialoga często wymienia się tylko moduł komunikacyjny zamiast całego licznika (jeśli wspierane).
• Oprogramowanie MDM/HES konsoliduje dane z wielu technologii (PLC, komórkowa, Ethernet) w jednym repozytorium i udostępnia je systemom bilingowym.

Wspierające wyjaśnienia i detale

• AMR vs AMI: AMR = odczyt; AMI = odczyt + sterowanie + konfiguracja + analityka jakości energii.
• OBIS – spójnik do jednoznacznego adresowania danych; pozwala niezależnie od łącza i warstwy transportowej odczytać te same wielkości.
• Profile 15‑min: do analizy mocy szczytowych (Pmax), rozliczeń i DSM/DR.

Aspekty etyczne i prawne

• Licznik rozliczeniowy jest zwykle własnością OSD i zaplombowany – otwieranie pokryw, przepinanie zacisków czy wymiana modułów bez zgody jest zabroniona.
• Dane pomiarowe to dane wrażliwe (wzorce zużycia) – należy zapewnić poufność (VPN, szyfrowanie, kontrola dostępu) i zgodność z lokalnymi przepisami (np. RODO/GDPR w UE).

Praktyczne wskazówki

• Szybki start (lokalny odczyt optyczny):
  • Kup zgodną głowicę optyczną IEC 62056‑21 (USB).
  • Skonfiguruj port: 300 bodów, 7E1; wyślij sekwencję inicjującą; po negocjacji przejdź na wyższą prędkość (np. 9600) i odczytaj podstawowe OBIS (1.8.0, 1.8.1/1.8.2, 2.8.0).
  • Jeśli licznik wymaga uwierzytelnienia – potrzebne hasła/klucze od właściciela/OSD.
• Integracja RS‑485:
  • Stosuj terminację 120 Ω i rezystory biasujące; prowadź skrętką ekranowaną; uziemienie ekranu jednostronne.
  • Jedna przestrzeń adresowa – każdy licznik z unikalnym adresem fizycznym/logicznym.
• LTE/NB‑IoT:
  • Zabezpiecz APN (prywatny jeśli możliwe), stały punkt dostępowy (VPN), monitoring jakości sygnału i zużycia danych.
• Niezawodność:
  • Buforuj profile w liczniku i wykonuj odczyty różnicowe; synchronizuj czas (NTP/PTP) przez HES/Ethernet lub SMS/komórkowo (jeśli wspierane).

Ewentualne zastrzeżenia lub uwagi dodatkowe

• Konkretny zakres danych i tryby dostępu zależą od firmware’u, konfiguracji taryfowej i polityki OSD.
• Nie wszystkie egzemplarze Dialog mają obsadzone te same moduły CU; czasem port optyczny jest ograniczony do „public read”.
• Mapowanie DLMS→Modbus bywa niejednoznaczne – weryfikuj listę OBIS i skale jednostek.

Sugestie dalszych badań

• Podaj dokładny model licznika i oznaczenie modułu CU – przygotuję gotowy „profile map” OBIS i przykładową konfigurację (Gurux/pySerial).
• Jeśli planujesz integrację z BMS/SCADA/Home Assistant – określ docelowy interfejs (RS‑485/Ethernet/LTE) i budżet na głowicę/bramkę.
• Dla instalacji wielopunktowych rozważ koncentrator/HES i harmonogramy odczytu z mechanizmami retry i walidacji.

Krótkie podsumowanie

• Landis+Gyr Dialog obsługuje zdalny odczyt przez IEC 62056‑21 (optycznie) i DLMS/COSEM (RS‑485/Ethernet/komórkowo) z użyciem modułów CU.
• Najprostsza, bezpieczna i najczęściej dozwolona droga dla użytkownika to głowica optyczna + narzędzie DLMS.
• W rozwiązaniach profesjonalnych wykorzystuje się moduły CU i systemy AMI (HES/MDM), coraz częściej oparte na LTE‑M/NB‑IoT.
• Kluczem jest poprawna identyfikacja modelu i uprawnień – wtedy dobierzemy właściwy interfejs, oprogramowanie i mapę OBIS.