Landis+Gyr Dialog ZMD E450 E550 – zdalny odczyt energii, port optyczny, interfejsy

Pytanie

Licznik energii Landis & Gyr Dialog – zdalny odczyt

Odpowiedź Sztucznej Inteligencji

Bezpośrednia odpowiedź na pytanie

• Tak, w licznikach Landis+Gyr z rodziny Dialog (np. ZxD/ZMD, E45x/E55x/E65x) zdalny odczyt jest możliwy, ale sposób realizacji zależy od konkretnego modelu i zainstalowanego modułu komunikacyjnego.
• Dla użytkownika końcowego najczęściej dostępne są:
  • port optyczny IEC 62056-21 (lokalny odczyt bez naruszania plomb),
  • ewentualny port/HAN (rzadziej: P1/Zigbee/MBus) wyprowadzony na zewnątrz,
  • odczyt pośredni przez portal/operatora (AMI: PLC, RF Gridstream, GSM/LTE).
• Interfejsy przewodowe RS-485/M‑Bus oraz wyjście impulsowe S0 zwykle są pod plombą (dostęp tylko za zgodą właściciela licznika/OSD).

Szczegółowa analiza problemu

• Rodzina „Dialog” to zarówno liczniki (m.in. ZMD/„ZxD”) jak i ekosystem odczytowy Landis+Gyr (m.in. Gridstream, oprogramowanie DIALOG/MAP). Konkretny wariant licznika determinuje interfejsy: optyczny, RS‑485, M‑Bus, wM‑Bus/RF, PLC (G3/S‑FSK) i/lub komórkowy (GPRS/LTE‑M/NB‑IoT).

• Typowe ścieżki odczytu:

  1. Port optyczny IEC 62056‑21 (dawniej IEC 1107)
     • Sprzęt: głowica optyczna USB (magnetyczna), komputer.
     • Parametry startowe: 300 bps, 7E1; inicjalizacja sekwencją „/?!”. Po negocjacji często 9600 bps, 7E1.
     • Protokoły: od prostego IEC 62056‑21 Mode C/D po DLMS/COSEM przez port optyczny (HDLC).
     • Typowe kody OBIS do odczytu (przykłady):
       • 1.8.0 – energia czynna import (kWh), 2.8.0 – eksport,
       • 1.7.0 – moc czynna chwilowa (kW),
       • 32.7.0/52.7.0/72.7.0 – napięcia faz L1/L2/L3,
       • 31.7.0/51.7.0/71.7.0 – prądy faz,
       • 0.9.1/0.9.2 – czas/data zegara, 96.1.0 – identyfikator licznika.
     • Uprawnienia: odczyt podstawowy często bez hasła; profil obciążenia/zdarzenia zwykle wymagają autoryzacji (kluczy DLMS).
  2. RS‑485 / M‑Bus (przewodowe)
     • Zastosowanie: integracja z BMS/EMS/SCADA; protokół najczęściej DLMS/COSEM (czasem Modbus w wybranych konfiguracjach).
     • Wymaga dostępu do zacisków (zwykle plombowanych) oraz właściwej parametryzacji (adresy HDLC, tryb LN/SN, poziomy bezpieczeństwa: Low/HLS/AES‑GMAC).
  3. RF / wM‑Bus / Gridstream RF
     • Tryby walk‑by/drive‑by lub sieć stała; w praktyce kanał operatora (AMI). Ramki często szyfrowane; dostęp użytkownika zwykle niedostępny bez uprawnień/kluczy.
  4. PLC (Power Line Communication)
     • Transmisja po sieci energetycznej do koncentratora; element infrastruktury OSD/utility (niedostępne dla użytkownika).
  5. GSM/GPRS/LTE‑M/NB‑IoT
     • Modem z kartą SIM/APN operatora; zdalny odczyt i zdalne sterowanie po stronie systemu AMI. Dostęp końcowy wyłącznie przez portal/API operatora, o ile udostępnia.
  6. Port/HAN (jeśli występuje i jest aktywowany)
     • Rzadziej: złącze P1 (IEC 62056‑7‑5/DSMR), M‑Bus slave, albo Zigbee SEP w rozwiązaniach AMI. Wymaga aktywacji przez właściciela systemu/OSD.

• Co realnie może zrobić użytkownik:

  • Odczyt lokalny portem optycznym: bezpieczny, legalny, bez naruszania plomb. W praktyce daje dostęp do stanów energii i części parametrów.
  • Odczyt przez portal OSD/utility (jeśli licznik jest w systemie AMI): dane godzinowe/15‑min, eksport CSV.
  • Dla własnej, ciągłej telemetrii w czasie zbliżonym do rzeczywistego: dołożenie własnego podlicznika za licznikiem głównym (np. z Modbus TCP/RTU, M‑Bus, MQTT).
  • Opcjonalnie czujnik „LED pulse reader” na diodę testową impulsów (np. 1000 imp/kWh) – całkowicie bezinwazyjny, ale daje tylko energię skumulowaną/przybliżoną moc chwilową.

Aktualne informacje i trendy

• W nowych instalacjach AMI dominuje DLMS/COSEM po RF (Gridstream), PLC lub LTE‑M/NB‑IoT; dostęp dla klienta końcowego jest zwykle zapewniany pośrednio (portale, czasem API/HAN).
• W licznikach nowszych generacji spotyka się porty użytkownika (P1/Zigbee SEP), ale ich dostępność i aktywacja zależą od operatora.
• Coraz częściej udostępniane są profile 15‑min/h i eksport danych do własnych systemów zarządzania energią.

Wspierające wyjaśnienia i detale

• Poziomy dostępu DLMS:
  • Public/Low – podstawowy odczyt wybranych OBIS (bez lub z prostą autoryzacją).
  • HLS/AES‑GMAC – dostęp rozszerzony (profile obciążenia, zdarzenia, parametryzacja) – wymaga kluczy nadanych przez właściciela licznika.
• Różnice „zdalny” vs „lokalny”:
  • Zdalny (operator): kanał AMI (RF/PLC/LTE) zarządzany centralnie; użytkownik korzysta z jego efektów (portal/API).
  • Lokalny: Twoje łącze do portu optycznego lub własny podlicznik; możesz sam gromadzić dane w LAN/Chmurze.

Aspekty etyczne i prawne

• Nie zrywaj plomb i nie podłączaj się do zacisków komunikacyjnych licznika rozliczeniowego bez zgody właściciela (OSD/utility).
• Odczyt portem optycznym jest dozwolony, o ile nie próbuje się zmieniać parametrów/metrologii.
• Dane pomiarowe to dane wrażliwe (profil zużycia); traktuj je zgodnie z zasadami prywatności i wymogami właściciela licznika.

Praktyczne wskazówki

• Checklista identyfikacyjna:
  • Zrób zdjęcie tabliczki: pełny model (np. ZMD120…, E450/E550/E650), rok produkcji, piktogramy interfejsów.
  • Sprawdź, czy poza „okienkiem” IR jest złącze użytkownika (RJ‑12/P1, gniazdo HAN/Zigbee).
  • Ustal, czy licznik jest rozliczeniowy (własność OSD/utility) czy Twój (podlicznik).
• Odczyt portem optycznym – szybki start:
  • Sprzęt: głowica IEC 62056‑21 (USB), laptop.
  • Ustawienia początkowe: 300 bps, 7E1; sekwencja „/?!”, po negocjacji typowo 9600 bps, 7E1.
  • Oprogramowanie: narzędzia DLMS/IEC (np. Gurux DLMS, MAP110/120). Odczytaj OBIS 1.8.0, 1.7.0, 32.7.0 itd. Zapisz log negocjacji – przyda się do dalszej integracji.
• Własny monitoring (gdy potrzebne dane on‑line):
  • Zamontuj za licznikiem głównym podlicznik z Modbus RTU/TCP lub M‑Bus i bramką (RS‑485→Ethernet/MQTT).
  • Alternatywnie: czujnik impulsów LED (fototranzystor + wejście cyfrowe ESP32/RPi) i przeliczanie mocy P≈3600×impulsy/h÷imp/kWh.
• Integracja na większą skalę:
  • Magistrala RS‑485 (gwiazda/pseudopierścień, terminacja 120 Ω, uziemienia, izolacja galwaniczna konwerterów), identyfikacja adresów liczników i mapy OBIS.

Ewentualne zastrzeżenia lub uwagi dodatkowe

• Nie wszystkie egzemplarze mają aktywny ten sam zestaw interfejsów; część funkcji może być zablokowana konfiguracyjnie.
• Dostęp do profilu obciążenia/dzienników bywa ograniczony kluczami DLMS – bez nich odczytasz tylko podstawy.
• W trybach RF/PLC ramki są szyfrowane – bez kluczy operatora nie da się ich legalnie dekodować.

Sugestie dalszych badań

• Podaj dokładny model i cel: monitoring „na żywo”, audyt, rozliczenia najemców, integracja z BMS/EMS – dobiorę konkretny scenariusz i narzędzia.
• Jeśli jest port P1/Zigbee/HAN – sprawdzimy, czy operator może go aktywować i jakie dane udostępnia.
• Dla podliczników: dobór konkretnych modeli (klasa dokładności, interfejs, profil OBIS/Modbus), topologia komunikacji i przykład konfiguracji.

Krótkie podsumowanie

• Zdalny odczyt w Landis+Gyr „Dialog” jest możliwy, ale dla użytkownika końcowego najprostsza i legalna droga to: port optyczny IEC 62056‑21 (lokalnie) lub portal/ew. API operatora (zdalnie).
• Interfejsy przewodowe/bezprzewodowe licznika w infrastrukturze AMI są zwykle własnością i pod kontrolą operatora; do ciągłego własnego monitoringu warto dołożyć podlicznik za licznikiem głównym.
• Prześlij proszę dokładny model i cel – przygotuję precyzyjną procedurę odczytu (parametry, narzędzia, skrypty) dopasowaną do Twojego urządzenia.