Landis+Gyr Dialog ZMD ZMG E550 – zdalny odczyt energii, port optyczny, DLMS/COSEM

Pytanie

Licznik energii Landis & Gyr Dialog – zdalny odczyt

Odpowiedź Sztucznej Inteligencji

Bezpośrednia odpowiedź na pytanie

• Tak, liczniki Landis+Gyr z rodziny Dialog (np. ZMD/ZMG/E550/ZxQ) obsługują zdalny odczyt. Realizuje się go przez moduły komunikacyjne (RS‑485/RS‑232/Ethernet/GPRS‑LTE/radio/PLC) i standardowe protokoły DLMS/COSEM oraz IEC 62056‑21 (port optyczny).
• Dla użytkownika końcowego najszybszą, legalną i bezpieczną metodą jest lokalny „zdalny” odczyt przez port optyczny IEC 62056‑21 (głowica optyczna USB + oprogramowanie). Integracje operatorskie wykorzystują moduły komunikacyjne i systemy HES/DIALOG.

Kluczowe punkty:

• Interfejsy: port optyczny, RS‑485/RS‑232, Ethernet, GSM/LTE (CU‑P32/CU‑L52), radio, PLC (G3‑PLC/PRIME).
• Protokoły: IEC 62056‑21 (optyka), DLMS/COSEM (zabezpieczenia HLS, klucze).
• Oprogramowanie: DIALOG/HES (wdrożenia operatorskie), MAP110/EDC‑S (serwis/centrala), narzędzia open‑source do IEC/DLMS (użytkownik).
• Bez naruszania plomb: tylko port optyczny. Dostęp do magistral pod plombą wyłącznie dla OSD/serwisu.

Szczegółowa analiza problemu

• Rodzina Dialog to kombinacja liczników (np. ZMD, ZMG, E550/ZxQ) i ekosystemu oprogramowania DIALOG/HES. Warianty sprzętowe różnią się wbudowanym/wyjmowanym „Communication Unit” (CU), który determinuje medium łączności (RS‑485/RS‑232, Ethernet, PSTN, GPRS/LTE, radio, PLC).
• Dwa scenariusze „zdalnego odczytu”:
  1. Odczyt operatorski (AMI): licznik ↔ moduł komunikacyjny/koncentrator ↔ HES/DIALOG (pełny dostęp, rozliczenia, zdalne sterowanie, firmware).
  2. Odczyt użytkownika: lokalny przez port optyczny IEC 62056‑21 (bezpieczny i bez haseł serwisowych) lub – jeśli producent/OSD udostępni – tryb DLMS z autoryzacją (rzadko w segmencie B2C).
• Warstwa protokołów:
  • IEC 62056‑21 (d. IEC 1107) – tekstowy odczyt przez port optyczny; inicjalizacja /?! CR LF, tryby A/C, start zwykle 300 baud, 7E1; odpowiedź z identyfikatorem licznika i następnie ramki z danymi wg kodów OBIS.
  • DLMS/COSEM (IEC 62056‑5x) – obiektowy model danych, bezpieczeństwo HLS (AES‑128/256), transmisja po wielu mediach (optyka, RS‑485, TCP/IP, GSM/LTE, PLC). Wymaga odpowiednich poziomów dostępu i kluczy.
• Typowe moduły/rozwiązania:
  • CU‑Bx (RS‑232/RS‑485) – połączenia punkt‑wielopunkt (np. do koncentratora, PLC/SCADA).
  • CU‑E22 (Ethernet TCP/IP) – lokalna/rozległa sieć IP dla DLMS/HES.
  • CU‑P32 (GPRS) / CU‑L52 (LTE/NB‑IoT/LTE‑M zależnie od rynku) – odczyt komórkowy.
  • Radio/PLC – w projektach masowych (koncentratory danych).
• Dane dostępne zdalnie: energia czynna/bierna (OBIS 1.8.x/2.8.x), profile obciążenia (15‑min/60‑min), moc chwilowa (1.7.0), napięcia/prądy (32.7.x/31.7.x), zdarzenia (otwarcie pokrywy, zaniki, manipulacje), wskaźniki jakości.

Aktualne informacje i trendy

• W nowych wdrożeniach AMI Landis+Gyr przechodzi na standardowe IoT (NB‑IoT/LTE‑M) w seriach E360/E660. Wiele starszych instalacji Dialog można modernizować przez wymianę/retrofit modułu CU bez wymiany całego licznika.
• Po stronie oprogramowania dominują scentralizowane HES/MDM z funkcjami: harmonogramy, on‑demand read, zdalne rozłączenie, aktualizacje firmware, synchronizacja czasu, analityka jakości zasilania.

Wspierające wyjaśnienia i detale

• Port optyczny IEC 62056‑21 – minimalny zestaw:
  • Głowica optyczna USB (magnetyczna), sterownik jako wirtualny COM.
  • Ustawienia startowe: 300 bps, 7E1; inicjalizacja sekwencją /?!; po negocjacji możliwe przejście na wyższy baud (np. 9600 bps).
  • Odczytywane linie są oznaczane kodami OBIS (np. 1.8.0 – całkowita energia pobrana; 2.8.0 – oddana; 1.7.0 – moc chwilowa).
• DLMS/COSEM:
  • Struktura: obiekty (COSEM), identyfikowane przez OBIS; transport HDLC/TCP/serial.
  • Bezpieczeństwo: HLS (np. HLS5‑GCM), klucze symetryczne; poziomy dostępu (Public/Low/High).
• Narzędzia:
  • MAP110 – narzędzie serwisowe do odczytów/parametryzacji (wymaga uprawnień).
  • DIALOG/HES – systemy do masowego zbierania danych, rozliczeń i sterowania.
  • Biblioteki open‑source: parsery IEC 62056‑21, klienty DLMS (np. do integracji z Raspberry Pi/ESP32, MQTT, InfluxDB, Home Assistant).

Aspekty etyczne i prawne

• Nie zrywaj plomb ani nie podłączaj się do zacisków/portów pod plombą (RS‑485/M‑Bus itp.). Jest to nielegalne i niebezpieczne.
• Dostępy DLMS na wyższych poziomach zwykle wymagają kluczy należących do OSD. Nieuprawnione obchodzenie zabezpieczeń narusza prawo i politykę bezpieczeństwa operatora.
• Dane pomiarowe to dane wrażliwe energetycznie; stosuj szyfrowanie, silne hasła i segmentację sieci.

Praktyczne wskazówki

• Wariant „użytkownik domowy” (najprostszy):
  1. Zidentyfikuj dokładny model (np. ZMD…/ZMG…/E550) z tabliczki znamionowej.
  2. Kup głowicę optyczną USB kompatybilną z IEC 62056‑21.
  3. Test odczytu: terminal szeregowy (300 7E1) → /?! → sprawdź identyfikację licznika → przełącz na wyższą prędkość → zrzut linii OBIS.
  4. Produkcyjnie: skrypt (Python/C) parsujący OBIS → publikacja do MQTT/InfluxDB → wizualizacja (Grafana/Home Assistant).
• Wariant „mała/średnia instalacja”:
  • Jeśli w liczniku jest CU‑Bx (RS‑485): zbierz wiele liczników magistralą do koncentratora/serwera DLMS.
  • Jeśli jest CU‑E22 (Ethernet): zestaw odczyt po TCP/IP (VPN, zapora, biała lista).
  • Jeśli jest CU‑P32/CU‑L52: użyj APN/VPN operatora komórkowego, harmonogramy w HES/DIALOG.
• Niezawodność:
  • Dla PLC/radia – zapewnij dobrą jakość uziemień i filtrację zakłóceń; dla komórki – sygnał i antena; dla RS‑485 – terminacja, polaryzacja, topologia liniowa.

Ewentualne zastrzeżenia lub uwagi dodatkowe

• Port optyczny bywa konfiguracyjnie ograniczony (np. udostępnia tylko wybrane OBIS lub wymaga autoryzacji do profili). To zależy od ustawień OSD.
• Starsze egzemplarze Dialog mogą nie obsługiwać nowych modułów (np. LTE‑M/NB‑IoT) bez aktualizacji firmware lub wymiany CU.
• Część funkcji (zdalne rozłączenie, zmiana taryf) jest blokowana dla użytkowników nieuprzywilejowanych.

Sugestie dalszych badań

• Dokumentacja Twojego modelu licznika (kody OBIS, tryby IEC 62056‑21, lista kompatybilnych CU).
• Instrukcje MAP110 oraz opis systemu DIALOG/HES (architektura, bezpieczeństwo, harmonogramy).
• Standardy DLMS/COSEM i przewodnik OBIS (IEC 62056‑6‑1).
• Przykładowe implementacje open‑source klientów IEC/DLMS na Raspberry Pi/ESP32.

Krótkie podsumowanie

• Liczniki Landis+Gyr Dialog obsługują zdalny odczyt poprzez moduły komunikacyjne i protokoły DLMS/COSEM; w scenariuszu użytkownika końcowego najpraktyczniejszy jest odczyt przez port optyczny IEC 62056‑21.
• Do wdrożenia potrzebujesz: identyfikacji modelu, dobranego interfejsu (najlepiej optycznego), odpowiedniego oprogramowania oraz zachowania wymogów bezpieczeństwa i prawa.
• Jeśli podasz dokładny model (np. ZMD405…, ZMG…, E550/ZxQ) i dostępny moduł CU, przygotuję precyzyjną procedurę (parametry połączenia, lista OBIS, schemat integracji).