MAN RH 413 – lokalizacja czujnika świateł stop, presostat, EBS, zawór hamulcowy

Pytanie

Gdzie znajduje się czujnik stop w autokarze rh 413

Odpowiedź Sztucznej Inteligencji

Bezpośrednia odpowiedź na pytanie

• W większości autokarów MAN RH 413 czujnik świateł hamowania (tzw. „czujnik STOP”) jest wkręcony w główny zawór hamulcowy (foot brake valve) znajdujący się pod podłogą bezpośrednio pod zespołem pedału hamulca.
• W nowszych egzemplarzach z elektro-pneumatycznym układem EBS sygnał STOP może być generowany wewnątrz modułu pedału (potencjometry/enkodery + elektronika EBS), przy czym w instalacji często pozostaje dodatkowy, gwintowany presostat w obwodzie hamulcowym jako element redundancji.

Kluczowe punkty
• Najpewniejsze miejsce – korpus głównego zaworu hamulcowego WABCO/Knorr-Bremse (gwint M22×1,5 lub ⅛-27 NPT, 2-pin).
• Dostęp zwykle od spodu pojazdu lub po zdjęciu osłon pod kierowcą.
• Wariant EBS: ­czujnik położenia w module pedału, a do lamp STOP idzie cyfrowy sygnał z ECU EBS.

Szczegółowa analiza problemu

1. Budowa układu hamulcowego autokaru
   • MAN RH 413 korzysta z pneumatycznych lub elektro-pneumatycznych hamulców. Pedał steruje zaworem hamulcowym (foot brake valve).
   • W starszych wersjach załączenie lamp STOP realizuje prosty presostat: przy ciśnieniu ok. 0,2–0,5 bar styki zwierają obwód 24 V.
   • W nowszych (EBS) pedał zawiera przetwornik położenia; ECU generuje CAN-frame „brake-light” i równocześnie steruje przekaźnikiem lamp 24 V.

2. Typowe lokalizacje
   a) Korpus głównego zaworu hamulcowego
   – aluminiowy blok z przyłączami pneumatyki; przykręcony do ramy lub płyty podłogowej.
   – Presostat wkręcony prostopadle, zakończony plastikową nasadką z gniazdem 2-pin (AMP 1.5 mm, Bajonet lub DIN).
   b) Kolektor pneumatyczny tuż obok zaworu (rzadziej).
   c) Moduł pedału EBS (po 2004 r.) – wewnętrzne czujniki halla/rezystancyjne; sygnał STOP wychodzi z ECU EBS (zwykle w skrzynce elektrycznej za lewym nadkolem).

3. Diagnostyka
   • Odpięcie wtyczki i zwarcie pinów – lampy STOP muszą się zapalić (zapłon ON).
   • Woltomierz: +24 V na jednym pinie, drugi połączony z lampami.
   • Jeśli brak reakcji – bezpiecznik F-xx w skrzynce przy kierowcy lub przekaźnik K-stop.
   • W pojazdach EBS sprawdzić błędy ECU (MID 136 SID 62 – „Brake light switch”).

4. Numery części spotykane w RH 413
   • Presostat WABCO 463 084 015 0 = MAN 81.25506-0363 (próg 0,3 bar).
   • Zawór hamulcowy 961 723 0xx 0 (zależnie od wersji osi).
   • Moduł pedału EBS: MAN 81.25805-0709 (zintegrowany czujnik kąta).

Aktualne informacje i trendy

• Od 2010 r. MAN stopniowo zastępuje presostaty pełną diagnostyką w EBS – sygnał STOP jest transmitowany magistralą CAN, a lampy steruje moduł Body Controller.
• Trend: rezygnacja z ciśnieniowych włączników na rzecz podwójnych czujników położenia (redundancja), co uproszcza wiązkę i pozwala na adaptacyjne hamowanie przy autonomicznych systemach ADAS.

Wspierające wyjaśnienia i detale

• Presostat = przełącznik ciśnieniowy; różni się od zwykłego przycisku pod pedałem samochodu osobowego.
• Układ EBS zapewnia dwa niezależne sygnały hamowania: hydrauliczny/pneumatyczny i elektryczny (CAN). Lampy STOP zapalają się zanim jeszcze narasta ciśnienie w siłownikach – ECU wykorzystuje progowy sygnał z czujników kąta pedału (~5 %).

Aspekty etyczne i prawne

• Sprawny czujnik STOP jest wymagany przez przepisy UNECE R48 i polskie PoRD – brak sygnału = zatrzymanie dowodu rejestracyjnego.
• Prace przy pneumatyce muszą być wykonywane przy rozciśnionym układzie i zabezpieczonym pojeździe (BHP).

Praktyczne wskazówki

1. Dostęp: podnieś przód autobusu, zablokuj kozłami, spuść powietrze z układu, zdejmij osłonę aluminową.
2. Identyfikacja: presostat ma na obudowie wartości „0.3 bar” oraz piktogram żarówki STOP.
3. Wymiana:
   – odkręć złączkę pneumatyczną (klucz 22–24 mm),
   – uszczelnij nowy czujnik teflonem lub pastą Loctite 577,
   – podłącz wtyczkę; sprawdź szczelność wodą z mydłem.
4. Kalibracja EBS po wymianie modułu pedału – TEXA, MAN-Cats III: „Pedal plausibility adaption”.

Ewentualne zastrzeżenia lub uwagi dodatkowe

• Starsze pojazdy po retro-fita-ch mogły otrzymać dodatkowy mechaniczny włącznik przy pedale (np. do tempomatu) – nie mylić z właściwym czujnikiem lamp STOP.
• Układ po wypadkach bywa przerabiany – zawsze warto korzystać z oryginalnych schematów MAN (WIN-CAT).

Sugestie dalszych badań

• Analiza logów CAN w celu weryfikacji opóźnienia między sygnałem STOP a narastaniem ciśnienia – przydatne w projektach ADAS.
• Porównanie niezawodności presostatów vs. czujniki położenia w taborze międzymiastowym.

Krótkie podsumowanie

Czujnik STOP w MAN RH 413 najczęściej znajduje się na głównym zaworze hamulcowym pod podłogą stanowiska kierowcy i jest to gwintowany presostat reagujący na ciśnienie w układzie pneumatycznym. W młodszych wersjach z EBS funkcję tę przejął moduł pedału, a lampy steruje ECU – warto więc sprawdzić zarówno presostat, jak i sygnał cyfrowy z EBS. Dokładna identyfikacja wymaga numeru VIN oraz schematu MAN, lecz powyższe wskazówki pozwalają szybko odnaleźć i zweryfikować element w większości konfiguracji RH 413.