MAN TGL 12.250 – brak wyświetlania biegu po wymianie sprzęgła, czujnik skrzyni, FFR

Pytanie

Mam tgl 12.250 miał wymieniane sprzęgło i od tamtej pory nie wyświetla wbitego biegu na ekranie

Odpowiedź Sztucznej Inteligencji

Bezpośrednia odpowiedź na pytanie

– Brak wyświetlania biegu po wymianie sprzęgła w MAN TGL 12.250 jest niemal zawsze skutkiem przerwania komunikacji pomiędzy czujnikiem/sterownikiem skrzyni biegów a modułem FFR/ZBR, najczęściej z powodu:
• rozłączonego lub uszkodzonego czujnika położenia biegów,
• nieprzeprowadzonej procedury „teach-in” (kalibracji sprzęgła/skrzy­ni) w MAN-cats,
• błędu w magistrali CAN lub zasilaniu modułów po ponownym montażu skrzyni.

Kluczowe kroki: diagnostyka MAN-cats III, kontrola wiązek i złączy przy skrzyni, weryfikacja czujników oraz powtórna adaptacja sprzęgła.

Szczegółowa analiza problemu

1. Ścieżka sygnału – Czujnik (lub zespół czujników) wybieraka → sterownik skrzyni (TCU) → FFR (Fahrgestell-Führungsrechner) → CAN-driveline → ZBR/Kombi-instrument → wyświetlacz.
   – Utrata wskazania oznacza brak prawidłowej informacji już na pierwszym lub drugim etapie.

2. Najczęstsze przyczyny po wymianie sprzęgła
   a) Rozłączone złącze X2xx na obudowie skrzyni biegów – zdarza się, gdy montarzy pozostawią wtyczkę poluzowaną.
   b) Uszkodzenie wiązki (przygniecenie, izolacja przecięta, pin wypchnięty).
   c) Czujnik położenia zakresu (range) lub grupy (splitter) przestawiony o 1–2 mm – indukcyjne/Halla czujniki wymagają precyzyjnej pozycji.
   d) Brak procedury adaptacyjnej: TipMatic/AS-Tronic po wymianie sprzęgła wymaga „Clutch wear calibration” oraz „Gearbox basic settings” – bez tego FFR flaguje błąd i nie publikuje biegu.
   e) Spadek napięcia <9 V podczas montażu → FFR przechodzi w tryb awaryjny, wpisuje DTC 0F33/0F34 (Lost gear information).

3. Diagnostyka krok-po-kroku
   1) MAN-cats III → pełny autoscan → zapisz DTC z FFR, TCU, ZBR.
   • Brak komunikacji z FFR: sprawdź bezpiecznik F96 (15 A, skrzynka w kabinie) i masę G98.
   • DTC dla czujnika: 0306-10 „Gear position sensor short to Batt+” → ciągłość przewodu 5 V (pin 2) i sygnału (pin 1).
   2) Podgląd wartości rzeczywistych: obserwuj „Current Gear” i „Range position” – jeśli „—” cały czas, TCU nie otrzymuje sygnału.
   3) Kontrola fizyczna:
   • złącze czujnika – 3-pin Deutsch DT04-3P; rezystancja cewki czujnika indukcyjnego 1,1 kΩ ± 10 %.
   • przewód ekranowany 2 × 0,75 mm² – test ciągłości i braku zwarcia do masy.
   4) Procedura teach-in: w MAN-cats menu Skrzynia → Napęd sprzęgła → „Adjust clutch / perform basic setting”. Po udanym procesie w parametrach pojawia się „Clutch adaptation: OK”.

4. Teoria (dlaczego po sprzęgle?)
   – Demontaż skrzyni to konieczność wypięcia wszystkich złączy i przewodów w jej obrębie; ponowny montaż zwiększa prawdopodobieństwo błędnego wpięcia lub mikropęknięcia ekranu­jącego CAN-H/CAN-L.
   – NOWE tarcze zmieniają punkt połowy skoku sprzęgła, więc algorytm FFR nie zgadza się z faktycznym załączeniem → brak walidacji biegu → wygaszenie wskazania na zegarach.

Aktualne informacje i trendy

– Od 2022 r. MAN udostępnia w serwisach aktualizację firmware FFR 6.30, poprawiającą diagnostykę czujników po wymianie sprzęgła (redukuje fałszywe DTC 0306/0310).
– Powszechnie stosuje się zdalną diagnostykę MAN ServiceCare – pozwala odczytać DTC zdalnie jeszcze przed przyjazdem ciężarówki.
– Trend: przechodzenie z czujników indukcyjnych na w pełni cyfrowe czujniki hallotronowe z interfejsem SENT – poprawia odporność na zakłócenia, ale wymaga innych wiązek.

Wspierające wyjaśnienia i detale

– Dla skrzyni manualnej z wyświetlaczem biegów pracuje tylko jeden czujnik wybieraka (kodu ZF 0501 330 xxx).
– W TipMatic działają dwa czujniki zakresu + czujnik biegu wstecznego, wysyłające 0-10 V modulowane; FFR przelicza i publikuje kod biegu.
– Magistrala CAN-driveline w TGL pracuje 250 kbit/s; odłączenie przewodu CAN-L często nie generuje od razu błędu komunikacji, ale skutkuje „null gear”.

Aspekty etyczne i prawne

– Jazda bez informacji o biegu nie narusza bezpośrednio przepisów homologacyjnych, lecz może prowadzić do błędnej eksploatacji (przeciążenie układu napędowego).
– Nieautoryzowane manipulacje w oprogramowaniu FFR (np. wyłączenie funkcji gear display) mogą naruszać warunki gwarancji i przepisy dotyczące ochrony środowiska (EU Regulation 2018/858).
– Prace przy instalacji elektrycznej muszą być prowadzone przy odłączonym minusie akumulatora; nieuwzględnienie tego wymogu to ryzyko porażenia i uszkodzenia modułów.

Praktyczne wskazówki

1. Zanim rozbierzesz instalację, wykonaj pełny zapis DTC (stan „przed”).
2. Jeśli mechanik nie dysponuje MAN-cats, można tymczasowo:
   – odłączyć zasilanie FFR na 30 min → zimny restart → sprawdzić, czy bieg pojawi się na 2–3 s po włączeniu zapłonu.
3. Czujnik można przetestować oscyloskopem: przebieg sinusoidalny 2 Vpp przy wolnym kręceniu wałka wybieraka.
4. Po każdej ingerencji CAN – obowiązkowa kontrola integralności: rezystancja między CAN-H i CAN-L ≈ 60 Ω przy wyłączonym zapłonie.

Ewentualne zastrzeżenia lub uwagi dodatkowe

– Uszkodzenie licznika (kombiinstrument) jest mało prawdopodobne, ale jeśli CAN i FFR są sprawne, a na testerze biegi są widoczne ‑ trzeba sprawdzić sam licznik.
– Istnieją przypadki, w których wadliwy czujnik prędkości wałka wejściowego powoduje blokadę wyświetlania biegu mimo sprawnego czujnika położenia.

Sugestie dalszych badań

– Biuletyn serwisowy MAN TB-E/EL-2023-07 („Gear display missing after clutch replacement in TGL/TGM”) – opisuje wymianę dwóch pinów w złączu X207.
– Analiza logów CAN (Data logger Vector VN1630) podczas zmiany biegów – sprawdzić, czy ramka PGN 0x18F00400 (Gear) jest transmitowana.
– Weryfikacja wersji software FFR; jeśli starsza niż 6.10 – aktualizacja.

Krótkie podsumowanie

Po wymianie sprzęgła zniknięcie wskazania biegu wynika prawie zawsze z utraty sygnału czujnika położenia biegów lub braku adaptacji układu w sterowniku FFR. Zalecam:
1) odczyt DTC i parametrów w MAN-cats,
2) kontrolę i pomiar wiązek/czujnika przy skrzyni,
3) wykonanie procedury „teach-in” sprzęgła/skrzy­ni,
4) w razie potrzeby aktualizację firmware FFR.

Systematyczne przejście tych kroków w 90 % przypadków przywraca wyświetlanie biegu bez wymiany drogich modułów.