Marantz SA-11S2 nie odtwarza płyt SACD – przyczyny, diagnostyka, laser 650 nm, firmware

Pytanie

dlaczego marantz sa 11s2 nie odtwarza płyt sacd

Odpowiedź Sztucznej Inteligencji

Bezpośrednia odpowiedź na pytanie

• Najczęstszą przyczyną braku odtwarzania płyt SACD w Marantz SA-11S2 jest zużycie lub zabrudzenie części optycznej odpowiedzialnej za odczyt warstwy SACD (laser 650 nm).
• Inne typowe powody: uszkodzone lub zabrudzone płyty, nieprawidłowe ustawienia warstwy (SACD ⇄ CD), przestarzały firmware, awaria elektroniki dekodującej DSD.
• Aby potwierdzić źródło usterki trzeba: zweryfikować kilka płyt, oczyścić soczewkę, zresetować ustawienia, a w razie potrzeby zlecić serwisowi pomiar mocy lasera i ewentualną wymianę całego zespołu optycznego.

Szczegółowa analiza problemu

1. Budowa toru optycznego SA-11S2
   • Transport Reference SA-11 (die-cast aluminium, pływające łożysko) wykorzystuje dwie diody laserowe: 780 nm (CD) i 650 nm (SACD).
   • Diody 650 nm pracują z większą precyzją ogniskowania; przy każdym starcie płyty elektronika porównuje bieżącą moc z wartością referencyjną zapisaną w EEPROM (tzw. ATIP). Spadek poniżej ok. 60 % nominału powoduje błąd „DISC” lub brak rozpoznania warstwy SACD przy jednoczesnym poprawnym odczycie CD.

2. Typowe scenariusze awarii
   a. Degradacja lasera SACD
   – Objawy narastają: najpierw dłuższy czas wczytywania, potem komunikat „NO DISC” / „ERROR” wyłącznie dla SACD.
   – W serwisie mierzy się prąd diody (IF) i poziom RF-EYE; wartość <0,35 V p-p dla SACD kwalifikuje OPU do wymiany.
   b. Zabrudzenie soczewki lub pryzmatu półprzepuszczalnego
   – Przy niewielkim zabrudzeniu płyty CD grają, SACD nie.
   – Delikatne czyszczenie (mikrofibra + IPA 90 %) często przywraca odczyt.
   c. Uszkodzone płyty hybrydowe
   – Rysy leżące między 24 a 44 mm (obszar warstwy SACD) blokują start warstwy DSD, pozostawiając warstwę CD czytelną.
   d. Nieprawidłowe ustawienia użytkownika
   – W menu SA-11S2: Setup → Disc Layer → „CD” / „SACD”. Przestawienie na „CD” lub nacisk przycisku „SACD/CD” na pilocie skutkuje pomijaniem warstwy SACD.
   e. Firmware < v1.30
   – W nielicznych egzemplarzach wcześniejszego wypustu błędnie rozpoznawano niektóre hybrydy firmy Universal Music. Aktualizacja z serwisu (pliki .muf na płycie CD-R) usuwa ten błąd.
   f. Usterka elektroniki dekodującej DSD
   – Zwykle towarzyszą jej artefakty dźwiękowe lub zanik wyjścia analogowego. Wymaga wymiany układu DSP/decoder lub płyty main.

3. Diagnostyka krok-po-kroku
   ① Sprawdź 3–4 różne, oryginalne płyty SACD (w tym czysto SACD oraz hybrydy).
   ② Obserwuj zachowanie wyświetlacza:
   • brak obrotu płyty → problem z silnikiem SPINDLE;
   • szybkie kręcenie i STOP → brak uzyskania focusu (laser);
   • „CD” zamiast „SACD” → wymuszony priorytet lub laser SACD nie osiąga lock-on.
   ③ Przywróć ustawienia fabryczne (STOP + PLAY przy włączaniu).
   ④ Oczyść soczewkę – płyta ze szczoteczkami tylko awaryjnie; preferowane manualne czyszczenie po zdjęciu górnej pokrywy.
   ⑤ Jeśli bez skutku – serwis: tryb serwisowy (DISPLAY + OPEN/CLOSE) → odczyt błędów C1/C2 i wartości RF-EYE.

Aktualne informacje i trendy

• Oryginalne optyki HOP-SN6 / KHM-230AAA dla SA-11S2 przestają być produkowane; na rynku pojawiają się zamienniki różnej jakości (fora Audiogon 2024).
• Coraz częściej stosuje się usługę „transplantacji” – montaż kompletnego transportu z nowszego modelu SA-14S1; wymaga to jednak rekalibracji servo (trendy w serwisach USA/EU).
• Sprzedaż nowych odtwarzaczy SACD spada, dlatego niezależne serwisy skupują sprawne transporty do regeneracji.

Wspierające wyjaśnienia i detale

• Warstwa SACD (0,6 mm pod powierzchnią płyty) jest zapisywana gęściej (pit 0,4 µm), stąd konieczny krótszy laser i węższa głębia ostrości – minimalne zabrudzenia mają większy wpływ.
• DSD (Direct Stream Digital) jest odczytywane strumieniowo i dekodowane w czasie rzeczywistym; każda utrata lock-on skutkuje przerwaniem odtwarzania.
• Firmware urządzeń Marantz w serii SA-11 zapisany jest wewnątrz flash 29LV160; aktualizację wgrywa się z płyty CD-R w trybie UPDATE (ok. 12 min).

Aspekty etyczne i prawne

• Samodzielne otwieranie i regulacja lasera wiąże się z ekspozycją na promieniowanie klasy 1 i utratą gwarancji.
• Płyty SACD posiadają szyfrowanie Pit-Signal-Processing; kopiowane SACD-R (zwłaszcza z obrazu ISO) są niezgodne ze specyfikacją i często blokowane sprzętowo.

Praktyczne wskazówki

• Zanim oddasz odtwarzacz do serwisu wykonaj:
  • test płyt: CD-R, hybryda SACD, single-layer SACD;
  • reset + czyszczenie;
  • odłączenie od zasilania na 30 min (rozładowanie kondensatorów pamięci).
• Do transportu wysyłkowego blokuj mechanizm tacki śrubą serwisową (dołączoną w pudełku) lub taśmą PET.
• Po wymianie optyki wymagane jest ustawienie prądu diody i oscyloskopowe sprawdzenie HF-RF – bez tego żywotność nowego lasera dramatycznie spada.

Ewentualne zastrzeżenia lub uwagi dodatkowe

• Na rynku dostępne są nieoryginalne moduły OPU ze zbyt mocnym laserem 5 mW; powodują one szybkie wypalenie pryzmatu i utratę gwarancji.
• Nie każdy serwis audio ma możliwość kalibracji DSD (potrzebny wzorzec SACD-CLV TEST DISC).

Sugestie dalszych badań

• Analiza długoterminowej niezawodności zamienników OPU w odtwarzaczach klasy high-end.
• Opracowanie uniwersalnego transportu SACD z dostępem do części zamiennych po 2030 r.
• Eksperymenty z odtwarzaniem obrazów DSD z dysku SSD przez interfejs I²S jako alternatywa dla nośnika optycznego.

Krótkie podsumowanie

Brak odtwarzania SACD w Marantz SA-11S2 wynika zwykle z degradacji lub zabrudzenia lasera 650 nm, rzadziej z uszkodzonej płyty, ustawień lub firmware. Szybka diagnostyka obejmuje test kilku płyt, reset, czyszczenie soczewki i sprawdzenie priorytetu warstwy. Jeśli problem pozostaje, konieczna jest serwisowa weryfikacja mocy lasera i ewentualna wymiana całego zespołu optycznego z kalibracją. Działając według powyższych kroków zminimalizujesz koszt i ryzyko dalszych uszkodzeń, przywracając pełną funkcjonalność SACD w Twoim odtwarzaczu.