Merkury Unitra – zdjęcia usuniętych kondensatorów w głowicy UKF GFE-103/105/110/112

Pytanie

obraz usuniętych kondensatorów głowica ukf merkury unitra

Odpowiedź Sztucznej Inteligencji

Bezpośrednia odpowiedź na pytanie

• Nie istnieje jeden „uniwersalny” obraz pokazujący usunięte kondensatory w głowicy UKF odbiornika Unitra Merkury, bo występowały różne typy głowic (GFE-103/105/110/112…).
• Najwięcej fotografii znajdziesz w wątkach:
  • elektroda.pl → „Merkury przestrojenie UKF”,
  • unitraklub.pl → „GFE-105 – lista elementów do usunięcia”.
• Typowo usuwa się kondensatory równoległe do cewek heterodyny, obwodu wejściowego i wzmacniacza w.cz.; poniżej podano najczęściej spotykane numery elementów.

Szczegółowa analiza problemu

1. Różnorodność głowic
   • GFE-103 – spotykana w starszych Mercury DSH-303 – najczęściej usuwa się C102 (20 pF), C110 (16 pF), C119 (2 pF), C121 (24 pF).
   • GFE-105/GFE-110 – najpopularniejsza seria – usuwa się zwykle C4 (33 pF) w heterodynie, C6 (18–27 pF) w wzmacniaczu w.cz. i C2 (18 pF) w obwodzie antenowym.
   • GFE-112 – wersja z podzielonym ekranem; zwykle zmniejsza się C108 (27 pF) lub zastępuje 5 pF.

2. Podstawa teoretyczna
   Częstotliwość rezonansowa obwodu LC:
   \[ f_0=\frac{1}{2\pi\sqrt{LC}} \]
   Aby przesunąć pasmo z 65–74 MHz (OIRT) na 87,5–108 MHz (CCIR), obniża się pojemność (C) o 30–50 %.

3. Praktyka serwisowa
   • Po demontażu kondensatorów układ stroi się: najpierw heterodynę (szerokość pasma), potem wzmacniacz w.cz. i wejście (czułość).
   • Cewki powietrzne rozciąga się/ściska, a w cewkach z rdzeniem kręci rdzeniem tylko tworzywem niemetalicznym.

Aktualne informacje i trendy

• Większość hobbystów zamiast mechanicznej regulacji decyduje się na wymianę kondensatorów na precyzyjne NP0/C0G oraz montaż trymera 2–10 pF w heterodynie (łatwiejsze późniejsze strojenie).
• Na forach pojawiają się projekty adapterów SDR-IF: po przestrojeniu głowicy UKF wykorzystuje się ją z układami Si470x lub RDA5807 do budowy nowoczesnego radioodtwarzacza retro.

Wspierające wyjaśnienia i detale

• Numery elementów mogą różnić się pomiędzy wersjami PCB (porównaj zawsze ze schematem).
• Kondensatory fabryczne to najczęściej rurkowe styrofleksy lub ceramiczne 5-10 %, dlatego przy wymianie warto wlutować NP0, aby ograniczyć dryft temperaturowy.

Aspekty etyczne i prawne

• Ingerencja w oryginalny sprzęt vintage może obniżyć jego kolekcjonerską wartość – rozważ zachowanie wymontowanych części i dokumentowanie zmian.
• W UE emisja fal radiowych wymaga zezwolenia; odbiór i samo przestrojenie jest legalne, lecz nie wolno uruchamiać głowicy w trybie generatora.

Praktyczne wskazówki

1. Zbierz materiały: schemat konkretnej wersji, markery do oznaczenia elementów, dobre zdjęcia „przed”.
2. Odsysaj cynę 320 °C; ogrzewanie dłuższe niż 4 s może rozkleić karkasy cewek.
3. Po wylutowaniu kondensatora zawsze mierz rzeczywistą indukcyjność cewki – lut wewnątrz karkasu bywa pęknięty.
4. Do strojenia przy braku wobulatora użyj dwóch znanych stacji – 88 MHz i 107 MHz – dostrajając heterodynę tak, aby obie wchodziły przy skrajnych położeniach gałki.

Ewentualne zastrzeżenia lub uwagi dodatkowe

• Głowica bez precyzyjnego zestrojenia ma zauważalnie gorszą czułość (nawet −10 dB µV).
• Przy niektórych egzemplarzach konieczne jest równoległe podlutowanie kondeksera 2–3 pF zamiast całkowitego demontażu, by „domknąć” górną granicę pasma.

Sugestie dalszych badań

• Porównanie charakterystyk czułości po różnych metodach przestrojenia (tylko kondensatory vs kondensatory + zmiana indukcyjności).
• Ocena wpływu dielektryka NP0 vs C0G na dryft częstotliwości w warunkach podwyższonej temperatury.
• Budowa uniwersalnej płytki adaptera z trymerami, umożliwiającej szybkie przestrajanie dowolnej głowicy Unitry.

Krótkie podsumowanie

Nie ma jednego gotowego zdjęcia pasującego do każdego odbiornika Merkury, bo głowice różnią się wykonaniem. Najpewniejszą drogą jest:
1) zidentyfikowanie typu głowicy i pobranie jej schematu,
2) usunięcie wskazanych kondensatorów LC (lista powyżej),
3) precyzyjne strojenie przyrządami,
4) dla pewności – skorzystanie z licznych fotografii umieszczonych na forach Elektroda i UnitraKlub jako odniesienia.